Т и б б и ё т о л и й би л и м го Х л а р и талабалари у ч у н
Download 49,72 Kb. Pdf ko'rish
|
2 5228900212164002662
О бли терац и яловч и
эндартериигг р и в о ж л а н и ш и д а ташци му^ит омиллари, х у с у с а н совуц ва н а м ли к , та- www.ziyouz.com kutubxonasi маки чекиш, ичкилик, ofhp жисмоний иш, куп юриш,. шикастланиш, интоксикация кабилар ^ал цилувчи а^а- миятга эга. Бу омиллар хроник таъсир цилганда оё^ дистал булимларидаги артериялар ва кап и ллярлар спазми пайдо булади, кон айланиши бузилади, тромб- л а р ^осил булади, томир деворининг ^амма к;аватлари- даги бириктирувчи ту зим а усиб калин тортади ва тро- ф ик бузилишлар пайдо булади. Оё^ артерияларининг облитерацияловчи эндартерии- тида касалликнинг ривожланишида алмашинув ж ара- ёнлари, асосан ёг алмашинувининг бузилиш омили ётади. Бу липопротеидлар ва липидлар, хусусан холес- теринлар алмашинуви бузилиши билан ифодаланади. Л ипи дл ар с о р л о м артериал томир интимасида нирила бошлайди. Уларда атеросклерогик пилакчалар ^осил булади ва бириктирувчи тузима усиб ^алннлаш ади, бу тромблар ^осил булишига ва магистрал томирлар окклюзиясига олиб келадн. Облитерацияловчи касалликлар билан асосан эр- к а к л а р ва камдан-кам аёллар касалланадилар. Эн- дартериит асосан 20 д ан 35 ёшгача одам ларда, атероск лероз эса 30 ёшдан бошлаб ^ар кандай ёшда, хатт» кексаликда .^ам учрайди. Атеросклероздан фарцли- равишда эндартериитда клиник манзара ва томирларнинг узидаги облитерация ловчи ж араён бирмунча тезроц кечади. Оёк; панжаси дистал булими майда артерияларининг спазми болдир- томирларига нисбатан тез тар^алиб, бу томирлар тром- бозини келтириб чи^аради. Шу туфайли беморда арте риал етишмовчиликнинг юзага чиэдан симптомлар» (ишемик синдром) пайдо б улад и ,'чун ки касалликнинг 1 ^исца даври ичида коллатерал цон айланиши .\али ри- вож ланиб етмаган булади. Бемор оё^ панжаси муздай булади, орри^ синдроми пайдо булади, бемор on;coiyia- ниб юради, у 100—200 м юргандан кейин тухтаб к>ола- ди. Бу жараённинг а в ж олиши беморнинг ишемнялан- ган ту^им аларида деструктив-трофик бузилишлар ри- вож ланиш ига олиб келади (панжа б армо^лари сох;а- сида ярал ар ва некроз пайдо булиб, улар оёцни кесиш- га с а б а б булиши мумкин). Ш ундай ^илиб, оёц томирларининг облитерация ^ил ад иган касалликларини эндартериит ва атероскле роз деб ф арц ^илиш беморга комплекс д аво тайин- л а ш д а , хусусан операция ^илишда принципиал ахами- ятга эга. www.ziyouz.com kutubxonasi Хозирги вак;тда оё^лар эндартериити ва атероск- .лерозини консерватив ва хирургик даволашнинг куп сонли усуллари таклиф этилган. Биро^ беморлар уз сорлирини э^тиёт к;илганларида ва врач тавсияларини пухта б а ж ар г ан л а р и д а бу касал- ликларнинг олдини олса булади. Шунинг учун томир- лар спазмини келтириб чи^арувчи таъсиротларни бар- тараф этиш, оё^ периферии томирларининг кенгайиши- га имкон берадиган восита ва усулларни цулланиш профилактиканинг асоси ^исобланади. 6 \ касаллик билан огриган бемор учун у яшайди- ган ва ишлайдиган таш^и му^итнинг а^амияти катта. Турри ташкил этилган ме^нат ва д ам олиш режими облитерациялн жараённи а вж олишдан сацлайди. Б е мор катта жисмоний куч ва узо^ вацт тик туриш би л а н борлиц булмаган ишни б аж ари ш и мумкин. И л щ на Ktypyi\ хонада ишлаш мумкин: оёц-^уллар узок; вацт совк;атиб колмаслиги керак. Актив дам олиш керак, йилнинг ^ а р цандай мавсу- мида, яхшисн эрталаб ва кеч^урун сай рлар цилишга рухсат этилади. Езда куп вацт очик; ^авода, асосан сояда юриш керак. Чумилиш тавсия этилмайди, чунки .^атто нлиц сув ^ам< узоц ва^т спазмга сабаб булиши ва кон айланишини издан чи^ариши э^тимол. Бемор жисмоний ва ру^ий чарчаш лардан ^оли ^илиниши ке рак. Купинча касаллик ана шу ом и лл ар д ан цузийди ■ёки асоратлар ^олдиради. Хайвонот ва усимлик оцснллари ми^дори етарлича ■булга н тула цимматли овцатлар берилади. Овк;атда ви та минлар, сабзавот ва мевалар ми^дори куп булиши керак. Семириб кетмасликка ^ а р ак ат цилиш лозим. Ортиц- ча ов^атланиш организмда атеросклероз ривожлани- шига имкон берадиган асосий с а б а б л а р д а н бири ^исоб- ланадн. Тамакн чекиш ва спиртлн ичимликлар ичиш ман ^илинади. Ичкилик томирларда склеротик ж араён лар - ни кучайтиради. Улар цайиш^оцлигини йуцотади ва деворлари мурт булиб цолади. Нпкотиннинг томирларни торайтирадиган, касал оёцда i ^ oh айланишини ёмонлаш тирадиган ва тан а ^ароратини пасайтирадиган за^арли ги н и унутмаслик керак. Никотиндан хроник за ^ ар л а н и ш оёк; артерия- ларининг узоц ва^тгача спазм ^олатида г^олишига олиб келади. Шунинг учун бу касалли к б а ъ за н турмушда www.ziyouz.com kutubxonasi чекувчилар касаллиги дейилади. Чекишни т а ш л а м а с - д ан д а вол а ш да яхши натижага эришиб булмайди. П ойабзал танлаш га ало^ида ахамият бериш ксрак. У оё^ни цисмайдиган ва иссиц булгани яхши. Исси^ ва юмшо^ жун пайпо^лар кийиш лозим. Оё^ларни шили- ниш ва ^ а д о ^ л а р д а н э^тиёт ^илиш лозим. Оёц териси гигиенаси томир касалликлари профи- лактикасида катта урин тутади. Туцималарда ози^ла- ниш бузилиши о^ибатида тери ^опламларининг ^олати узгаради. У лар ^уру^ булиб цолади, атрофия 5^одиса- лари пайдо булади (юп^алашади, ялтироц булиб ^о- л ади). Оёк; панжаси тери цопламининг ёри^лар ёки шилинишлар куринишидаги ^атто арзимаган шикает- лари ^ам даво ^илиниши ^ийин трофик яра авж оли- шига сабаб булиши э^тимол. Бу >^ол оёц терисини авай- лаб парвариш лаш ни талаб этади. О ё^лар териси ни^оятда тоза булиши керак, чунки кузга куринмайдиган тирналишлар инфекция кирипш- учун кириш дарвозаси булиб хизмат килиши ва ю^ори- га кутариладиган йирингли ж араён (лимфангоит, ли м фаденит, флегмона ва б.) ривожланишига олиб кели- ши мумкин. Оё^ларни ^афтасига уч марта илик; сувда' совунлаб ювиш керак. Гигиеник ваннадан кейин оёц панжаси ва болдир тери ^опл ам л ари га индифферент крем ёки малкам: (бу ^ар хил озицлантирадиган кремлар, яхшиси бола- л ар креми) суртган маъ^ул. Эпителийнинг юза ^ат- ламларини шикастлантириб ^уймаслик ма^садида кремни э^тиётлик билан, куч ишлатмай ийлаб сурти- лади. Бу тоиф адаги беморларнинг тирно^лари секин у с а ди, тирно^лар цалинлашади, ш аклан узгаради, хира тортади. Уларни ваннадан кейин цир^илади, калта 1 ^ир- циш тавсия этилмайди, чунки бундан терини шпкаст- лантириб куйиш ва шу тарифа паронихия ривожлани- ши мумкин. Дар бир бемор касалликнинг илк бос^ичида диспан сер кузатувига олиниб даволаниши лозим. Бирок бе- морларни диспансерлашга юзаки ^арам аслик керак. Бемор м у р о ж а ат цилган врач касалликнинг клиник куринишлари борлигини ^айд ^илиб куя колмай, балки беморнинг иш шароити, турмушдаги но^улай ва зарар- ли омилларни ^ам к;унт билан муфассал урганиши ке рак. Ш ундагина диспансер кузатуви яхши натижа бе- ради. www.ziyouz.com kutubxonasi Б унда оё^ артерияларининг облитерация ^иладиган касал л икл ар и булган беморлар билан цуйидаги тад- бирларни утказиши керак: 1. 6 ойга бир марта беморни ча^ириш ва а^волига объектив ба^о бериш (коагулограмма, реография, ЭКГ, ультратовушли допплерография). 2. Йил мобайнида беморни стационарда даволаш курсини утказиш. 3. 3 йилда бир марта беморни даволаниш учун сана- торий-курортга юбориш. Б у хасталикда бемор организмида юз берадиган куп сонли узгаришлар унинг ме^нат ^обилияти тули^ ёки к;исман йу^отилишига олиб келади. Биро^ бундай беморларнинг купчилиги, айни^са касалликнинг бош- лангич бос^ичларида узо^ муддатгача ме^натга лаё- цатли булиб ^оладилар. К асал ли к келтириб чи^ара- д иган омилларни йуцотиш, режимни турри таш кил этиш ва профилактик тадбирларни мунтазам утказиб туриш йули билан бу касалликларнинг олдини олиш мумкин. VI I I Б О Б Download 49,72 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling