Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi «kimyodan sinfdan tashqari ishlar»

Amaliy metodlar guruhi. O’quvchi va talabalarning o’zlashtirgan nazariy bilimlarini amaliyotda qo’llash, o’quv va mehnat, ko’nikma hamda malakalarini
shakllantirish, ijodiy qobiliyatlarini o’stirish, hayotga tayyorlash, kasbiy ko’nikmalarni tarkib toptirish imkonini beradi. Ushbu metod o’qitish jarayonida
ko’rgazmali, muammoli, og’zaki metodlar bilan uyg’unlashgan holda qo’llaniladi.
Bu metodlar guruhiga kuzatish, tajribani tashkil etish va o’tkazish, amaliy ishni bajarish metodlari kirib, ular mos holda, ob’ektlarni tanib olish va aniqlash, kuzatish va tajribalar o’tkazish, o’quvchi va talabalarga amaliy ishning borishini bayon qilish, amaliy ishlarni bajarish rejasini tuzish, amaliy ish topshiriqlarining bajarilishini nazorat qilish, topshiriqlarni bajarish natijalarini tahlil qilish, o’zo’zini
nazorat qilish, amaliy ish, kuzatish va tajribalarni yakunlash hamda rasmiylashtirish uslublaridan iborat bo’ladi.
Muammoli izlanish metodlari. Dars davomida izchil va maqsadga yo’naltirilgan holda vujudga keltirilgan muammoli vaziyatlarni o’quvchi va talabalar avval o’zlashtirgan bilim va ko’nikmalarini yangi vaziyatlarda qo’llashi orqali o’quv materialining faol o’zlashtirilishiga erishiladi. Bu metodlar guruhi o’quvchi va talabalarning aqliy rivojlanishi, ijodiy va mustaqil fikr yuritish ko’nikmalarini rivojlantirish, muammoli vaziyatlarni tahlil qilish va undan chiqishning eng maqbul yo’lini topish, mo’ljalni to’g’ri olishiga zamin tayyorlaydi. Bu metodlar muammoli vaziyatlarni yaratish, muammoli savollar zanjirini tuzish, muammoli topshiriqlar tuzish va tajribalar o’tkazish, muammoli vaziyatlarni hal etish yuzasidan o’quv farazlarini hosil qilish, o’quv farazlarini isbotlash, ob’ektlarni taqkoslash, mantiqiy mulohaza yuritish, o’quv-tadqiqot tajribalarini o’tkazish, o’quv xulosalari va umumlashmalarini ta’riflash uslublarini o’z ichiga oladi.
O’qitishning mantiqiy metodlari guruhi. Mazkur metod o’quv materiali mazmunining yo’nalishini belgilab, o’quvchi va talabalar uchun bosh g’oyani ajratish, o’rganilayotgan ob’ektni tahlil qilish, qiyoslash, umumlashtirish ko’nikmalari, aqliy faoliyat usullarini egallash, abstrakt tafakkurni rivojlantirish, sabab-oqibat bog’lanishlarni anglash imkonini yaratadi. Bu metodlar guruhi induktiv, deduktiv, tahlil, asosiy g’oyani ajratish, qiyoslash, umumlashtirish metodlaridan iborat:
a) induktiv metod - xususiy faktlarni muammoli bayon qilish, talabalar
faoliyatini xususiydan umumiy xulosalar chiqarishga yo’naltirish, muammoli
topshiriqlarni berish uslubi;
b) deduktiv metod umumiy qonunlarni bayon qilish, o’quvchi va
talabalarning faoliyatini umumiydan xususiy xulosa chiqarishga yo’naltirish
uslubi;
v) tahlil metodi axborotni anglab idrok etish, o’rganilgan ob’ektlarning
o’xshashlik va farqli tomonlarini aniqlash, o’rganilgan ob’ektlarni tarkibiy
qismlarga ajratish, ular o’rtasidagi bog’lanishlarni aniqlash uslubi;
g) bosh g’oyani ajratish metodi o’quv materialidagi asosiy g’oyani ajratish
va saralash, axborotni mantiqiy tugallangan fikrli qismlarga bo’lish, asosiy g’oya
va ikkinchi darajali fikrlarni, shuningdek, tayanch so’zlar va tushunchalarni
ajratish, asosiy fikr haqida xulosa chiqarish uslubi;
d) qiyoslash metodi qiyosiy ob’ektlarni aniqlash, ob’ektlarning asosiy
belgilarini aniqlash, taqqoslash, o’xshashlik va farqlarni aniqlash, qiyoslash
natijalarini shartli belgilar bilan rasmiylashtirish uslubi;
g) umumlashtirish metodi o’quv materialidagi tipik faktlarni aniqlash,
qiyoslash, dastlabki xulosalar, hodisaning rivojlanish dinakmikasini tasavvur
qilish, umumlashtirish natijalarini shartli belgilar yordamida rasmiylashtirish,
umumiy xulosa chiqarish uslublarini o’zida mujassamlashtiradi.