Tabiiy fanlar fakulteti kimyo kafedrasi «kimyodan sinfdan tashqari ishlar»

shakllantirish metodi ta’lim-tarbiyaning ijtimoiy ahamiyatini tushuntirish, o’qishning shaxsiy ahamiyatini tushuntirish, o’quv talablarini qo’yish, o’qitishda rag’batlantirish va tanbeh berish kabi uslublarni mujassamlashtiradi.
O’qitishdagi nazorat va o’z-o’zini nazorat metodlari. Nazorat ta’lim jarayonining ajralmas qismlaridan biri sanaladi. Nazoratning muntazamligi va izchilligi o’quvchi va talabalarni faol aqliy mehnat qilishga undaydi, ularda mas’uliyat, burch, diqqat, xotira, o’z-o’zini nazorat qilish va baholash ko’nikmalarini rivojlantirishga zamin tayyorlaydi. Nazoratning to’liqligi, haqqoniyligi, keng ko’lamliligi, muntazamliligi barcha metodlar kabi bu metodlarning ta’limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi va o’quvchi hamda talabalarga tafovutlab yondashish kabi funktsiyalarini amalga oshirish imkonini beradi. Bu metodlar guruhiga og’zaki va yozma nazorat, laboratoriya va amaliy ish yordamida nazorat, o’z-o’zini nazorat, o’zaro nazorat varag’i va testlar yordamida nazorat metodlari misol bo’ladi va quyidagi:
a) og’zaki va yozma nazorat metodlari o’quvchi va talabalarning bilimlarni mantiqiy izchil bayon qilishga o’rgatish, nutqni o’stirish, talabalar javobidagi tipik xatoliklarni aniqlash va unga barham berish uslubi;
b) laboratoriya va amaliy ish yordamida nazorat metodlari o’quv va amaliy ko’nikmalarni aniqlash, o’quvchi va talabalarning o’quv jihozlari va asboblar bilan ishlash ko’nikmalarini aniqlash, bajarilgan topshiriqlarning sifatinianiqlash va baholash, ish mazmuniga bog’liq holda ob’ektlar va asboblarni to’g’ri tanlash, ishni yakunlash va natijasini rasmiylashtirish, olingan natijalarning to’g’riligini aniqlash uslubi;
v) o’z-o’zini nazorat qilish metodlari o’quv materiali yuzasidan qisqa reja, savollar tuzish, asosiy g’oyani ajratish, savollarga javoblar topish, masalalar yechish va ularni namunaga muvofiq tekshirib ko’rish, taqqoslash, olingan natijalarning to’g’riligini tekshirish uslubi;
g) o’zaro nazorat varag’i yordamida nazorat metodlari o’rganilgan bob, mavzu bo’yicha nazorat savollarini tuzish, savollarning metodik jihatdan to’g’riligi, mantiqiy ketma-ketligi, talabalar bilimini nazorat qilishning haqqoniyligi, keng ko’lamliligi uslubi;
d) testlar yordamida nazorat metodlari o’rganilgan bob, mavzu bo’yicha nazorat testlarini tuzish, test savollari va javoblarning metodik jihatdan to’g’riligi, mantiqiy ketma-ketligi, o’quvchi va talabalar bilimini nazorat qilishning haqqoniyligi, keng ko’lamliligi kabi uslublardan iborat. Yuqorida ta’lim muassasalarida tashkil etiladigan ta’lim-tarbiya jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish, o’qitish metodlarining turlari haqida fikr yuritildi. O’qituvchi ta’lim-tarbiya jarayonida pedagogik texnologiyalar va o’qitish metodlaridan o’z o’rnida va samarali foydalanish uchun muayyan metodik bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’lishi lozim. O’qituvchi mashg’ulotda o’rganiladigan mavzu mazmuniga muvofiq holda yuqorida qayd etilgan pedagogik texnologiyalardan lokal yoki xususiy metodik darajada foydalanishni aniqlashi, mashg’ulot davomida o’quvchi va talabalarning bilish faoliyatini tashkil etish va boshqarish yo’llarini texnologik xaritalar asosida belgilashi, mashg’ulotning didaktik maqsadlarini e’tiborga olgan holda o’quvchi va talabalarga qo’yiladigan o’quv maqsadlarini shakllantirishi, olingan natijalarni tahlil qilishi va ta’lim-tarbiya jarayoniga olingan natijaga muvofiq muayyan o’zgartirishlar kiritishi zarur. Mashg’ulotlarni tashkil etishda o’qituvchi didaktikada ishlab chiqilgan ta’lim mazmuni, o’qitish metodlari va vositalarining uzviyligi tamoyiliga amal qilishi, fanlar bo’yicha tuziladigan o’quv-metodik majmuada va mavzuli rejada pedagogik texnologiyalarning qaysi turidan foydalanishini o’quv yili boshidan belgilashi maqsadga muvofiq.