Тадбиркорлик асослари

Ўзбекистон савдо-саноат палатаси
42 
ТАДБИРКОРЛИК АСОСЛАРИГА ЎҚИТИШ БЎЙИЧА ҚЎЛЛАНМА 
Тадбиркорлик фаолиятини бошлаш учун қўйидагилар талаб 
қилинади:
A. Бизнес ғоя;
B. Маблағ;
C. Бизнес-режа;
Тадбиркорлик субъектини давлат рўйхатидан ўтказиш юқорида 
таъкидланганидек, уларни ташкил этишнинг энг сўнгги босқичи бўлиб 
амалга оширади. Ихтирочилик ва муаллифлик ҳуқуқи асосан 
Интеллектуал мулк ҳисобланади. Шунингдек, давлат улушига эга бўлган 
ва унинг назорати остида фаолият кўрсатувчи давлат корхоналари 
ҳисобланади.
Лицензия ва рухсат бериш хусусиятига эга ҳужжатлар маъноси 
икки хил бўлиб лицензия бошқа рухсат бериш хусусиятга эга 
ҳисобланади. Тамаки ва алкоголь маҳсулотларини лицензиясиз сотишга 
рухсат берилмайди. Шунингдек, фармацевтика маҳсулотлари билан 
савдо қилиш учун лицензия талаб қилинади. Бундан ташқари, 
паррандачилик фаолияти лицензия талаб этадиган фаолият турига 
кирмайди. Шу билан бирга, йўловчи ташиш мақсадида транспорт 
хизматини кўрсатувчи тадбиркорга лицензиясиз фаолият юритиши 
таъқиқланган. 
Хусусий 
корхона 
мулкдори 
жисмоний 
шахсни 
вақтичналик корхонани бошқариб туриши тўғрисида ёзма қарор қабул 
қилган вақтда жисмоний шахс ўз улушига эга бўлмаган корхонани 
вақтинча бошқариб туриши мумкин ҳисобланади. Якка тартибдаги 
тадбиркор фаолиятини амалга ошириш жойи ёки фаолият тури 
ўзгарганда давлат рўйхатидан қайта ўтказилади ва ушбу кундан бошлаб 
10 кун мобайнида давлат рўйхатидан қайта ўтказиши лозим.
Оилавий тадбиркорлик субъекти фаолияти турига янги 
қўшимчалар, йўналишидаги ўзгаришлар бўлганда фаолиятини давлат 

---

Ўзбекистон савдо-саноат палатаси
43 
ТАДБИРКОРЛИК АСОСЛАРИГА ЎҚИТИШ БЎЙИЧА ҚЎЛЛАНМА 
рўйхатидан қайта ўтказади ва ушбу кунданн бошлаб 30 кун мобайнида 
қанча муддатда давлат рўйхатидан қайта ўтказиши шарт.
Тадбиркор фаолияти бир неча маротаба огоҳлантиришга ва бошқа 
турдаги жазо чоралари қўлланилишига қарамай, ноқонуний ҳаракатлар 
давом эттирилганда суд орқали тўхтатилади. Якка тартибдаги 
тадбиркорлик фаолиятини вақтинча 3 ой тўхтатиб туриш мумкин. 
Якка тартибдаги тадбиркорлик фаолиятини тугатаётганда 
тадбиркор белгиланган тартибда ишончли вакил сифатида жисмоний 
шахсни тайинлаши Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 
2019 йил 21 августидаги “Тадбиркорлик субъектларини ихтиёрий 
тугатиш ва уларнинг фаолиятини тўхтатиш тартиби ҳамда молия-
хўжалик фаолиятини амалга оширмаётган тадбиркорлик субъектларини 
давлат реестридан чиқариш тартиби тўғрисидаги низомларни 
тасдиқлаш ҳақида”ги 704-сонли Қарорида ўз аксини топган.
Якка тартибдаги тадбиркорлик фаолиятини тугатиш учун Давлат 
хизматлари марказларига мурожаат қилинади. Тадбиркорлик субъекти 
фаолиятини ихтиёрий равишда тугатиши мумкин. Тадбиркорлик 
субъекти фаолиятини ихтиёрий тугатиш тўғрисидаги аризани 
топширганидан сўнг исталган босқичда фаолиятини тиклаши мумкин. 
Тадбиркорлик фаолияти Давлат реестрига тадбиркорлик субъектининг 
фаолияти тугатилганлиги тўғрисида ёзувлар қайд этилганидан сўнг 
тугатилган ҳисобланади.
Фаолиятини тугатганлиги тўғрисида 3 йил давомида фаолият 
юритмаган ва бу ҳақида тегишли ҳужжатларни расмийлаштирмаган 
тадбиркорлик субъектлари автоматик тарзда Давлат реестридан 
чиқарилади ва фаолияти тугатилган ҳисобланади. Мисол учун, 
масъулияти чекланган жамият фаолиятини юридик шахс сифатида 
ташкил қилмасдан амалга ошириши мумкин эмас.

---