Тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш бош илмий методик маркази

4. Талабаларда креатив фикрлаш кўникмаларини шакллантириш 
жараёнининг моҳияти ва бу жараённинг бориши. Шахсда креатив фикрлаш 
кўникмаларини шакллантириш ва ривожлантириш ўзига хос мураккаб жараён 
саналади. Шу сабабли мазкур жараённи самарали ташкил этиш уни методик 
жиҳатдан тўғри, оқилона ташкил этишни тақозо қилади. Америкалик педагог 
Патти Драпеаунинг бу борадаги фикрлари амалий аҳамиятга эга. Муаллифнинг 
талабаларда креатив фикрлаш кўникмаларини самарали шакллантириш ҳамда 
ривожлантиришга оид ёндашувларини ифодаловчи ғоялари қуйида келтирилган 
жадвалларда ўз ифодасини топган
39
.
4.1-жадвал. Образли қарашларни ривожлантириш шароитлари 
 
Муаммо 
Талабаларга бериладиган вазифа: 
- индивидуал ёки ҳамкорликда фикрлаш; 
- ифодаланган (маълум бўлган) ғояларни ривожлантириш; 
- реал борлиққа доир муаммоларни ҳал қилиш; 
- маълумот ва саволлар чуқурлаштирилган фикрларни қайд қилиш
Билим 
 
Талабаларга бериладиган вазифа: 
- репродуктив билимларнинг мавжудлиги; 
- далилларга асосланган маълумотларни ёдга олиш; 
- ишлаб чиқариш аҳамиятига эга билимларнинг мавжудлиги; 
- алоқа ва образларни ўзаро мувофиқлаштириш орқали шаклланган 
тушунчаларнинг мавжудлиги 
38
Drapeau Patti. Sparking student creativity (practical ways to promote innovative thinking and 
problem soving). – Alexandria – Virginia, USA: ASCD, 2014. – 21-44-бетлар.
39
Drapeau Patti. Sparking student creativity (practical ways to promote innovative thinking and 
problem soving). – Alexandria – Virginia, USA: ASCD, 2014. – 61-79-бетлар.

---

80 
Атроф-муҳит 
 
Талабаларни таваккал қилишга рағбатлантириш: 
- уларнинг инкор этишдан аввалги қўрқувларини камайтиришга ёрдам 
бериш; 
- икки ёқлама қарорларни қабул қилиш йўлларини кўрсатиш; 
- ҳеч қандай чеклов ва вақтни инобатга олмаган ҳолда қайтар алоқани 
таъминлашга ўргатиш; 
- ўзаро хайрихоҳликни қарор топтириш
Истак 
(рағбат, 
мотив) 
Талабаларда ўзига хос истак (рағбат)ни юзага келиши учун имкон яратиш: 
- яратувчанлик ғояларини рағбатлантириш; 
- оргинал ғояларни амалиётга татбиқ этиш; 
- ижобий баҳолаш