Талабаларнинг таълим жараёнидаги компетентлигини ривожлантиришда

ЗАМОНАВИЙ ТАЪЛИМ / СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ 2019, 1(74)
ҳар томонлама асосланган қарорлар қабул 
қилиши аҳамиятлидир. Ўқитишнинг охирги 
мақсади билимларни қуруқ ёдлаб олиш эмас, 
балки касбий фаолиятида зарур бўладиган 
амалий кўникмаларни шакллантиришдир. 
1
Талабалар билан ўқитувчи кенг мулоқотга 
киришиши лозим. Уларга дарсликдаги тайёр 
билимларни бериш билан бирга ҳаёт ва 
билимлардан қандай фойдаланиш ҳақида 
сўзлаш зарур. Муаммоли ўқитиш орқали тала-
бани ўз фикрини айтиш, уни ҳимоя қилиш ва 
баҳслашишга ўргатиш мумкин. Ўқитиш жараё-
нида қарама-қаршилик бўлмаса баҳс ҳам, 
мунозара ҳам бўлмайди. Мунозарасиз эса 
муаммонинг ечими топилмайди. Дарс жараё-
нида бир-бирига ҳурмат, ишонч ва ишчанлик 
руҳи ҳукмрон бўлиши керак. Талаба ўқи-
тувчининг ўргатишга самимий интилаётганини 
билиши зарур. Бу эса, шубҳасиз, ўқитишда 
шахс омилини ҳисобга олиш, бирга ишлаш 
1
Муслимов Н.А., Усмонбоева М.Ҳ., Сайфуров Д.М., 
Тўраев А.Б. Инновацион таълим технологиялари. – Т.: 
«Сано-стандарт», 2015. –110-б.
педагогикасини қўллаш ва таълимни инсоний-
лаштириш билан узвий боғлиқдир.
Ўқитувчи талабаларни муаммонинг фаол 
ечими жараёнига жалб этгандагина талаба-
ларнинг мустақил ижодий фаолияти рағбат-
лантирилади. Ўқитувчи ёрдамчи саволларни 
қўяди, талабаларнинг улар муҳокамасида 
фаол иштирокини таъминлайди. Мунозара 
бошланиши рағбатлантирилади, ҳаммани 
биргаликда фикрлашга жалб этади ва фанда 
акс эттирилган маълум ечим йўлларини 
кўрсатиб, муаммо ечимига олиб келади.
Талабаларнинг муаммо ечими жараёнига 
қатнашуви даражасига кўра таълимнинг турли 
даражада муаммоли ташкил этилиши фарқ-
ланади. Биринчи даража ўқитувчининг шун-
дай фаолиятини кўзда тутадики, бунда ўқув 
материалини баён этишда унинг ўзи муам-
мони тўлиқ ёритади ҳамда унинг ечими 
йўлини очиб беради ва талабаларни қарши 
саволлар ёрдамида бирга фикрлашга жалб 
этади. Муаммоли таълимнинг иккинчи дара-
жаси ўқитувчи томонидан муаммонинг қўйи-
лиши ва ифодалаб берилишига йўл очади,