Ta’lim va taraqqiyot

 Namangan davlat pedagogika instituti “Ta’lim va taraqqiyot” ilmiy-uslubiy jurnali
2023-yil 4-son. ISSN: 2992-9008. UDK: 37
 
55 

Umumiy badiiy did. Bola o'z atrofida kundalik hayotni bezash uchun 
ishlatiladigan san'at asarlarini ko'rishi kerak: bu rasmlar, san'at va 
hunarmandchilik asarlari va boshqalar bo'lishi mumkin.

Hayot estetikasi. Uyning atrofidagi makonni estetik jihatdan 
loyihalash imkoniyati bolaga o'z uyini odatiy holga keltirishga va uni qadrlashga 
yordam beradi. O‗z xonadoniga hurmat, unda tozalik, tartib-intizomni saqlash 
ko‗nikmasini tarbiyalash ana shundan boshlanadi. 

Muloqot madaniyati. Bola bilan dolzarb va qiziqarli mavzularda 
maxfiy suhbatlar o'tkazish imkoniyati. Bolaning muloqotda bo'ysunish va masofa 
haqidagi g'oyasini shakllantirish.

Bolaning badiiy didini uyg‗otuvchi kuch ham olam uyg‗unligi va 
go‗zalligini o‗zida mujassam etgan tabiatdir. Atrofdagi dunyo haqidagi kattalar 
hikoyalari bilan birga ochiq havoda sayr qilish unga go'zallikni ko'rishga o'rgatadi. 
Va keyinroq - ijodiy ijodiy faoliyat uchun ilhom manbai sifatida foydalaning. 

Ular 
juda 
yaxshi 
ko'radigan 
bayramlar 
bolaning 
ijodiy 
qobiliyatlaridan ham foydalanishi mumkin. Ota-onalar bolani bayramga 
tayyorgarlik bilan bog'lab, uni jalb qilishlari mumkin. Uni uyning, o'yin 
maydonchasining asl dizaynini o'ylab topishga, chizishga va keyinchalik hayotga 
olib kelishga taklif qiling. Buning yordamida bola nafaqat o'z iste'dodini 
rivojlantirish va kashf qilish, balki o'zining birinchi kashfiyotlarini boshqa bolalar 
bilan baham ko'rish imkoniyatiga ega bo'ladi. 
Bolalardagi fikrlash qobiliyatini rivojlantirish uchun badiiy qobiliyatnini 
hamma turlarida ham xayolning ma‘lum maqsadga yo`naltirilgan bo`lishi 
ta‘minlanadi. Bolalarni ijodiy maqsad qo`yishga o`rgatiladi. Bolalarning mustaqil 
ijodiy faoliyatlari bayramlarda, ko`ngil ochish kechalarida, ekskursiya va sayrlarda, 
har xil o`yinlarda amalga oshiriladi. Bolalar o`zlarining badiiy ijodiy mahoratlarini, 
qobiliyatlarini bemalol, erkin namoyish qilishlari uchun tarbiyachi kerakli shart-
sharoitni yaratib berishi zarur. Bolalarning bu xildagi mustaqil faoliyatlariga 
rahbarlik qilishda tarbiyachi yakka tartibda yondoshishi lozim. Shu orqali u 
bolalarning o`ziga xos qobiliyat va imkoniyatlarini o`rganadi. Bolalar orasida 
ashula aytishga, rasm chizishga, musiqaga havas juda erta uyg`onadi. Ammo bu 
hali bolaning kelajakda qanday mutaxassis bo`lishini aniqlash huquqini bermaydi. 
Lekin tarbiyachilar va ota-onalar bolalarning qiziqishlariga diqqat-e'tibor bilan 
qarashlari lozim. Ular bolani diqqat bilan kuzatayotib, unda musiqa, rasm, qurish-
yasash va boshqa sohalardagi iste‘dodning ilk kurtaklarini ko`rishlari mumkin. 
Boladagi qobiliyatlarning shakllanishi kattalarning mana shu kurtaklarni avaylab 
o`stirishlariga, ularga to`g`ri rahbarlik qilishlariga bog`liq.