114
|
erkinliklari.
|
O’quv mashg’uloti maqsadi: Talabalarga aqliy xujum va baxs-munozara usulini kullash orqali falsafada tabiat falsafasi, inson borlig’i muammosi haqida tushuncha berish.
|
Pedagogik vazifalar: Mavzuning tub mohiyatidan kelib shiqqan holda, seminarsavollarini muayyan qismlarga bo’lish, har bir qismni o’zaro mantiqiy bog’liqlikni ta’minlash, oshib berish, tushuntirish, shakllantirish. Darslik bilan ishlash kunikmalarini xosil kilish.Materialni taxlil kilish va tizimlashtirish kunikmalarini shakllantirish
|
O’quv faoliyatining natijalari: Jamiyat tushunchasi. Jamiyatning taraqqiyot qonunlari. Jamiyat haqidagi turli xil nazariyalar. Jamiyat hayotida barqarorlik va beqarorlik. O’zbekistonning barqaror va tadrijiy rivojidagi xususiyatlar. Taraqqiyotning o’zbek modeli,- Jamiyat tadrijiy rivojlanganishi konsepsiyasi. O’zbek modeli tizimida oilaning o’rni. Jamiyat taraqqiyoti va jamoa, tashkilotlar, davlat oila munosabatlari “Odam”, “inson”, “individ”, “shaxs”, tushunchalari. Inson-tarixning yaratuvchisi va eng ulug’ ijtimoiy qadriyat. Insonda tabiiylik, biologiklik, ijtimoiylik va ma’naviylik uyg’unligi. Ehtiyoj, maqsad va manfaatlar inson borlig’ining tamoyillari sifatida. O’zbekistonda o’tkazilayotgan isloxotlar inson manfaatlarini ko’zlab amalga oshirilayotgan jarayon. Demokratik jamiyat qurish va inson qadri hamda erkinliklari. haqida tushunchaga ega bo’ladi, mazmunini yorita oladi, tavsiflaydi oshib beriladi, ta’riflar va sharhlar beriladi
|
Ta’lim usullari va texnikasi
|
Muloqot, aqliy hujum, Muammoli vaziyat
|
O’quv faoliyatining tashkil qilish shakllari.
|
Jamoa, guruhlarda ishlash.
|
Ta’lim vositalari.
|
Doska, bur, darslik, ko’rgazmali qurollar.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki nazorat savol- javob, reyting tizimi asosida baxolash
|
115
|
Tushucha
|
Bilaman «+» Bilmayman «-»
|
Bildim «+» Bila
olmadim «-»
|
1
|
Tabiat tushunchasini ma’nolari
|
|
|
2
|
Noosfera va inson borlig’i
|
|
|
3
|
Ongning falsafiy va tabiiy-ilmiy talqini
|
|
|
4
|
Tabiiy huquq kontseptsiyasi
|
|
|
5
|
Inson borlig’ida ongning tabiati
|
|
|
Testlar
1.Tabiatning jonli qismi qaysi sferalarda mavjud deya e’tirof etiladi?
Atmosfera, gidrosferani va litosferaning yuqori qismi
Atmosfera, stratosfera va litosferaning yuqori qismi V. Gidrosfera, biosfera va litosfera
G. Atmosfera, gidrosfera, biosfera
2.Ibtidoiy odamning mehnat shakllari qaysi javobda to’g’ri ko’rsatilgan?
Termachilik, ovchilik, baliqchilik
CHorvachilik, ovchilik
V. Dehqonchilik, termachilik, baliqchilik G. Ziroatchilik, chorvachilik, ovchilik
Qaysi davrda tabiatga izzat-ikrot ko’rsatish g’oyasi ilgari surilib, tabiat bilan murosai madora qilish va uning qonunlariga muvofiq yashab, ayni shunday hayotni eng munosib va maqbul deb e’tirof etishgan?
Antik davrda
Hozirgi davrda
V. Uyg’onish davrida G. Ilk o’rta asrlarda
Tabiiy huquq kontseptsiyasi muallifini toping?
J.J.Russo
D.YUm V. Dj.Berkli G. I.Kant
Ijtimoiy ekologiya ilmiy va falsafiy bilimlar sohasi sifatida nechanchi yillarda vujudga keldi?
116
XX asr 60-80-yillari
XX asr boshi
V. Ikkinchi jahon urushidan so’ng G. XX asrning so’nggi o’n yilligida
Quyidagi fikr muallifi kim: «Inson barcha narsalar mezonidir: u mavjud narsalarning mavjudligini, yo’q narsalarning esa yo’qligini belgilaydi»?
Protogor
Suqrot V. Fales
G. Demokrit
Miqdoriy ifodalash, sezish yoki kuzatish mumkin bo’lmagan, massasi ham, energiyasi ham yo’q, moddiy ob’ektlar kabi muayyan shakl-shamoyilga ham ega bo’lmagan falsafiy kategoriya, bu -
Ong
Sezgi V. Harakat G. Mohiyat
Olovni oqil va olijanob, suvni - tuban asos deb hisoblagan faylasufni toping?
Geraklit
Anaksimen V. Anaksagor G. Zenon
Ong va ong osti hodisalarini ilk bor mufassal o’rgangan faylasuf - psixoanalitik kim?
Z.Freyd
K. YUng V. EFromm
G. N.Vernadskiy
Inson uni qurshagan boshqa odamlar tomonidan qanday idrok etilishi, tavsiflanishi va baholanishini aks ettiruvchi ijtimoiy hodisa bu - ...
SHaxs
O’zlikni anglash V. Ong
G. Ijtimoiy ong
117
O’quv vaqti 1 soat
|
Talabalar soni 80- 90
|
O’quv mashg’ulotining shakli
|
Axborot, visual ma’ruza
|
Ma’ro’za mashg’ulotini rejasi.
|
G’oya tushunchasi. Diniy, dunyoviy, ilmiy va g’ayri ilmiy g’oyalar. Milliy va umuminsoniy g’oyalar. Aqidaparastlik g’oyalari, ularning mohiyati, xavf-xatari.
G’oya va mafkura. Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi. Markaziy Osiyodagi mafkuraviy jarayonlar.
Istiqlol mafkurasining asosiy g’oyalari, tamoyillari, xususiyatlari, maqsadlari.
|
O’quv mashg’uloti maqsadi: Talabalarga o’zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari haqida tushuncha berish.
|
Pedagogik vazifalar: Mavzuning tub mohiyatidan kelib shiqqan holda, ma’ro’zani muayyan qismlarga bo’lish, har bir qismni o’zaro mantiqiy bog’liqlikni ta’minlash, oshib berish, tushuntirish, shakllantirish.
|
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: g’oya tushunchasi. Diniy, dunyoviy, ilmiy va g’ayri ilmiy g’oyalar. Milliy va umuminsoniy g’oyalar. Aqidaparastlik g’oyalari, ularning mohiyati, xavf- xatari. G’oya va mafkura. Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi. Markaziy Osiyodagi mafkuraviy jarayonlar.Istiqlol mafkurasining asosiy g’oyalari, tamoyillari, xususiyatlari, maqsadlari haqida tushunchaga ega bo’ladi, mazmunini yorita oladi, tavsiflaydi
|
Ta’lim usullari
|
Ma’ro’za, muloqot, aqliy hujum,insert
|
O’quv faoliyatining tashkil qilish shakllari.
|
Jamoa, guruhlarda ishlash.
|
Ta’lim vositalari.
|
Ma’ro’za matni, auditoriya doskasi, darslik, ko’rgazmali qurollar.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki so’rov: Tezkor so’rov.
|
118
Ishlash
bosqishlari
|
Faoliyat
|
Vaqti
|
Ta’lim beruvshi
|
Ta’lim oluvshi
|
1 bosqish
|
Tabiat falsafasi, inson borlig’i
|
|
|
Kirish
|
Avvalgi darsning so’ngida ma’ruza matni
|
Tinglaydilar
|
|
10 daqiqa
|
talabalarga beriladi. «Insert» texnikasini
|
aniqlaydilar va
|
muhim
|
qo’llagan holda o’qib chiqish tayinlanadi.
|
joylarini
|
yozib
|
|
1.1.Mavzu,mashg’ulot rejalashtirgan o’ quv natijalami e’lon qiladi
|
boradilar.
|
|
|
1.2. Asosiy kategoriya va tushunchalarni va ma’rza oxirida echiladigan masalalarni namoyish qiladi
|
|
|
|
Maqsadi: Talabalarga o’zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari haqida tushuncha berish.
|
|
|
2 bosqish
|
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim
|
Tinglashadi,
|
savol
|
Asosiy
|
darajalarini aniqlash ushun tezkor savol-javob
|
berishadi, javoblarni
|
o’tkazadi.
|
eshitishadi. Ta’riflami
|
60 daqiqa
|
2.2. O’qituvshi ma’ruzani bayon etishda davom etadi va ma’ruza rejasi savollarini umumlashtirib tushuntiradi.
|
yozib
Ma’lumotlarni
umumlashtirib
bilimlarni
|
oladilar.
|
|
2.3. Talabalarga mavzuning asosiy
|
shukurlashtiradilar
|
|
tushunshalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi
|
|
|
3-boskish
|
3.1. Mavzuni mustahkamlash ushun
|
Savol beradilar,
|
|
YAkuniy
|
savollarga javob beradi.
|
aniqlaydilar.
|
|
(10 dakika)
|
3.2. Mustaqil ish ushun topshiriq beradi.
|
Vazifani yozib oladilar
|
|
3.3. Darsni yakunlaydi
|
|
|
119
O’quv vaqti 1 soat
|
Talabalar soni 80- 90
|
O’quv mashg’ulotining shakli
|
Axborot, visual ma’ruza
|
Ma’ro’za mashg’ulotini rejasi.
|
Qadriyat kategoriyasi, uning mohiyati. Qadriyatlar tizimi.
Qadriyatlarning namoyon bo’lishi shakllari. Aksiologiya qadriyatlar haqidagi fan. Qadriyatlar va tarix.
Mustaqillik va qadriyatlar. O’zbekistonda milliy qadriyatlarni asrab-avaylash va umuminsoniy qadryatlarning ustivorligini ta’minlash jarayoni. Qadriyatlarning jamiyat va inson hayotidagi ahamiyati.
|
O’quv mashg’uloti maqsadi: Talabalarga o’zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari haqida tushuncha berish.
|
Pedagogik vazifalar: Mavzuning tub mohiyatidan kelib shiqqan holda, ma’ro’zani muayyan qismlarga bo’lish, har bir qismni o’zaro mantiqiy bog’liqlikni ta’minlash, oshib berish, tushuntirish, shakllantirish.
|
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba: qadriyat kategoriyasi, uning mohiyati. Qadriyatlar tizimi.Qadriyatlarning namoyon bo’lishi shakllari. Aksiologiya qadriyatlar haqidagi fan. Qadriyatlar va tarix. Mustaqillik va qadriyatlar. O’zbekistonda milliy qadriyatlarni asrab-avaylash va umuminsoniy qadryatlarning ustivorligini ta’minlash jarayoni. Qadriyatlarning jamiyat va inson hayotidagi ahamiyati haqida tushunchaga ega bo’ladi, mazmunini yorita oladi, tavsiflaydi
|
Ta’lim usullari
|
Ma’ro’za, muloqot, aqliy hujum,insert
|
O’quv faoliyatining tashkil qilish shakllari.
|
Jamoa, guruhlarda ishlash.
|
Ta’lim vositalari.
|
Ma’ro’za matni, auditoriya doskasi, darslik, ko’rgazmali qurollar.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki so’rov: Tezkor so’rov.
|
120
O’quv vaqti 2 soat
|
Talabalar soni 25-30
|
O’quv mashg’ulotining shakli.
|
Bilimlarni shukurlashtirish va kengaytirish buyisha seminar mashguloti
|
Seminar rejasi
|
Ma’naviyat tushunchasi, uning mohiyati. Ma’naiyatning paydo bo’lishi haqidagi qarashlar.
Ma’naviyatning jamiyat sohalari bilan o’zaro bog’liqligi. Ma’naviyat va mafkura, axloq, din.
Madaniyat va sivilizasiyalarning tarixiy shakllari. Jahon sivilizasiyasi va unda O’zbekistonning o’rni.
Madaniyatda rang-baranglik, milliylik va umuinsoniylik. O’zbekiston madaniyatida umuminsoniy qadriyatlar ustuvorligi.
G’oya tushunchasi. Diniy, dunyoviy, ilmiy va g’ayri ilmiy g’oyalar. Milliy va umuminsoniy g’oyalar. Aqidaparastlik g’oyalari, ularning mohiyati, xavf-xatari.
G’oya va mafkura. Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi. Markaziy Osiyodagi mafkuraviy jarayonlar.
Istiqlol mafkurasining asosiy g’oyalari, tamoyillari, xususiyatlari, maqsadlari
|
O’quv mashg’uloti maqsadi: Talabalarga aqliy xujum va baxs-munozara usulini kullash orqali falsafada o’zaro aloqadorlik va rivojlanish qonunlari haqida tushuncha berish.
Pedagogik vazifalar: Mavzuning tub mohiyatidan kelib shiqqan holda, seminarsavollarini muayyan qismlarga bo’lish, har bir qismni
|
O’quv faoliyatining natijalari: o’zaro aloqadorlikning
ifodalovchi,tushunchalar.Rivojlanish, taraqqiyot, o’zgarish, tanazzul tushunchalarni o’zaro nisbatlari. Dialektika va sinergetika: rivojlanishni
|
121
o’zaro mantiqiy bog’liqlikni ta’minlash, oshib berish, tushuntirish, shakllantirish. Darslik bilan ishlash kunikmalarini xosil kilish.Materialni taxlil kilish va tizimlashtirish kunikmalarini shakllantirish
|
ikki xil ko’rinishi haqida tushunchaga ega bo’ladi, mazmunini yorita oladi, tavsiflaydi oshib beriladi, ta’riflar va sharhlar beriladi
|
Ta’lim usullari va texnikasi
|
Muloqot, aqliy hujum, Muammoli vaziyat
|
O’quv faoliyatining tashkil qilish shakllari.
|
Jamoa, guruhlarda ishlash.
|
Ta’lim vositalari.
|
Doska, bur, darslik, ko’rgazmali qurollar.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki nazorat savol- javob, reyting tizimi asosida baxolash
|
9-10- MAVZU: Ma’naviyat va madaniyat falsafasi? G’oyalar falsafasi.
Seminar mashg’ulotining texnologik xaritasi.
Ishlash bosqishlari va vaqti
|
Faoliyat
|
Ta’lim beruvshi
|
Ta’lim oluvshi
|
1 bosqish Kirish 10 daqiqa
|
Mashg’ulot rejasi va maksadi aniklanad
|
T in gl aydilar, aniqlaydilar.
|
2 bosqish Asosiy 60 daqiqa
|
Talabalarni 3 ta kishik guruxlarga ajratadi. Mavzu buyisha tayyorlangan topshiriklarni eshishda «Muammoli vaziyat», «Akliy xujum» , « Baxs- munozara» usullaridan foydalanadi.
Guruxlarni ishlash koidasi bilan tanishtiradi va savollvrni tarkatdi.
Talabalar javobini sharxlaydi, xulosalarga e’tibor beradi, aniklik kiritadi.
|
2.1. Guruxlarda ishlash koidasi bilan tanishadilar.
2.2.Savollarga javoblarni beradilar va muxokamada faol ishtirok etadilar va mustakil fikrlar bayon qiladila.
|
122
|
2.4.Guruhlar faoliyatiga umumiy ball beradi.
|
|
3-boskish
YAkuniy (10 dakika)
|
Mashgulotni yakunlaydi talabalarni baxolaydi va faol ishtirokshilarni ragbatlantiradi.
Topshiriq beradi.
|
Eshitadilar Topshirikni oladilar
|
«Insert usuli»
Insert- samarali o’qish va fikrlash uchun belgilashning interfaol tizimi xisoblanib, mustakil ukib urganishda yordam beradi. Bunda ma’ruza mavzulari, kitob va boshka materiallar oldindan talabaga vazifa kilib beriladi. Uni ukib chikib, «V; +; - ; ?;» belgilari orkali uz fikrini ifodalaydi.
Matnni belgilash tizimi
(V)- men bilgan narsani tasdiklaydi.
(+)- yangi ma’lumot.
(-)- men bilgan narsaga zid .
(?)- meni uylantirdi. Bu borada menga kushimcha ma’lumot zarur.
Insert jadvali
Tushunchalar
|
V
|
+
|
-
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
123
O’quv vaqti 2 soat
|
Talabalar soni 80- 90
|
O’quv mashg’ulotining shakli
|
Axborot, visual ma’ruza
|
Ma’ro’za mashg’ulotini rejasi.
|
Fan tushunchasi. Fanning paydo bo’lishi va turli sivilizasiya va davrlardagi taraqqiyoti. Yevroposentrizm va Osiyo sentrizm.
Hozirgi zamon fanining umumiy tavsifi. Fanning jamiyatdagi o’rni. Fanda ijod muammosi. Fanning ma’naviy-axloqiy tamoyillari
Ilmiy-texnik inqilob va XXI asrda O’zbekistonda fan va jamiyatni insonparvarlashtirish hamda demokratlashtirish jarayoni. Fan va ma’naviyat.
Global (umumbashariy) muammolar, ularni hal qilish yo’llari va imkoniyatlari
Jahon sivilizasiyasining hozirgi davri va rivojlangan mamlakatlar taraqqiyoti. O’zbekistonning mustaqilligi va erkin taraqqiyoti- jahon sivilizasiyasiga qo’shilish yo’li. Taraqqiyotning o’zbek modeli jahon sivilizasiyasining tarkibiy qismi ekanligi. O’zbekistonning jahon sivilizasiyasiga qo’shiluvining asosiy yo’nalishlari
O’zbekistonda iqtisodiy islohotlar va Respublikaning jahon sivilizasiyasi tarkibiy qismiga aylanish imkoniyati va istiqbollari. Iqtisodiy plyuralizm va bozor munosabatlari- sivilizasiya belgisi.
O’zbekistonda bunyod etilayotgan jamiyat va uning XXI - asrdagi ustuvor yo’nalishlari, asosiy tamoyillari. Ma’naviy barkamol avlod-buyuk kelajak poydevori.
|
O’quv mashg’uloti maqsadi: Talabalarga falsafa kategoriyalar haqida tushuncha berish.
Pedagogik vazifalar: Mavzuning
|
O’quv faoliyatining natijalari: Talaba:
|
124
tub mohiyatidan kelib shiqqan holda, ma’ro’zani muayyan qismlarga bo’lish, har bir qismni o’zaro mantiqiy bog’liqlikni ta’minlash, oshib berish, tushuntirish, shakllantirish.
|
kategoriyalarning tasnifi. Maxsus va xususiy kategoriyalar.Aprior tushunchasi.Falsafa kategoriyalari o’rtasidagi bog’lanishlar va ularning hozirgi davrda namoyon bo’lishi haqida tushunchaga ega bo’ladi, mazmunini yorita oladi, tavsiflaydi
|
Ta’lim usullari
|
Ma’ro’za, muloqot, aqliy hujum,insert
|
O’quv faoliyatining tashkil qilish shakllari.
|
Jamoa, guruhlarda ishlash.
|
Ta’lim vositalari.
|
Ma’ro’za matni, auditoriya doskasi, darslik, ko’rgazmali qurollar.
|
Monitoring va baholash
|
Og’zaki so’rov: Tezkor so’rov.
|
11-12- MAVZU: Fan falsafasi, global muammolar falsafasi. Jahon
sivilizasiyasi va taraqqiyotning o’zbek model.
Ma’ro’zaning texnologik xaritasi. 2 soat
Ishlash
bosqishlari
Vaqti
|
Faoliyat
|
Ta’lim beruvshi
|
Ta’lim oluvshi
|
1 bosqish Kirish 10 daqiqa
|
Avvalgi darsning so’ngida ma’ruza matni talabalarga beriladi. «Insert» texnikasini qo’llagan holda o’qib chiqish tayinlanadi.
Mavzu,mashg’ulot rejalashtirgan o’ quv natijalami e’lon qiladi
Asosiy kategoriya va tushunchalarni va ma’rza oxirida echiladigan masalalarni namoyish qiladi
Maqsadi: Talabalarga falsafa kategoriyalar haqida tushuncha berish.
|
Tinglaydilar
aniqlaydilar va muhim joylarini yozib boradilar.
|
2 bosqish
|
2.1. Talabalar e’tiborini jalb etish va bilim darajalarini aniqlash ushun tezkor savol-javob
|
Tinglashadi, savol berishadi, javoblarni
|
125
Asosiy 60 daqiqa
|
o’tkazadi.
O’qituvshi ma’ruzani bayon etishda davom etadi va ma’ruza rejasi savollarini umumlashtirib tushuntiradi.
Talabalarga mavzuning asosiy tushunshalariga e’tibor qilishni va yozib olishlarini ta’kidlaydi.
|
eshitishadi. Ta’riflami
yozib oladilar.
Ma’lumotlarni
umumlashtirib
bilimlarni
shukurlashtiradilar
|
3-boskish
YAkuniy (10 dakika)
|
Mavzuni mustahkamlash ushun savollarga javob beradi.
Mustaqil ish ushun topshiriq beradi.
Darsni yakunlaydi.
|
Savol beradilar, aniqlaydilar.
Vazifani yozib oladilar
|
Vizual materiallar
1-ilova
Do'stlaringiz bilan baham: |
