Taqrizchilar: Toshkent davlat texnika universiteti "Informatika" kafedrasi dotsenti O

IBM PC KOMPYUTERI
HAQIDA ASOSIY
MA’LUMOTLAR

2.1. IBM PC kompyuterining asosiy qurilmalari
Ma’lumotlarni maqbul qayta ishlash uchun kompyuter quyidagi qurilmalardan iborat bo’lishi lozim:

1. 
   Arifmetik-mantiqiy qurilma — mantiqiy va arifmetik amallarni bajaradi.
   
2. 
   Boshqarish qurilmasi — dastur bajarilish jarayonini tashkil etadi.
   

3. 
   Xotyra qurilmasi — ma’lumot va dasturlarni saklaydi.
   
4. 
   Tashqi qurilma — ma’lumotlarni kiritadi va chiqaradi. IBM PC kompyuteri asosan quyidagi uch asosiy qismdan iborat (1-rasm).
   

1. Tizimli qism — kompyuterni boshqarish va hisoblash ishlarini bajarishda ishlatiladi.

2. 
   Monitor(displey)-matnli yoki grafik ko’rinishdagi ma’lumotlarni tasvirlashda ishlatiladi.
   
3. 
   Klaviatura — kompyuterga belgilarni kiritishni ta’minlash uchun ishlatiladi.
   

1-rasm. IBM PC komp’yuterining tashtsi ko’rinishi.
1. Tizimli qism—kompyuter ishini boshqarishni ta’minlaydigan asosiy qism hisoblanadi. Tizimli qism tarkibiga quyidagilar kiradi.

Mikroprotsessor — kompyuterning "miya"si. Kompyuterga kiritiluvchi buyruklar majmuasini, ma’lumotlar almashinuvini ta’minlash va hisoblashni bajaradi.
Operativ xotira — kiritiluvchi ma’lumot va dasturlarni kompyuter ishlash jarayonida vaqtincha xotirada saqlaydi.
Elektron sxemalar — kompyuter ishini boshqaradi. Xotiradagi ma’lumotlar almashuvini ta’minlaydi.
Qattiq magnitli disk (vinchester) yoki yumshoq disketlarda jamlovchilar — ma’lumotlarni o’qish va yozishni ta’minlaydi.
2. Monitor (displey) — matnli yoki grafik ko’rinishdagi ma’lumotlarni ekranga chiqarish uchun mo’ljallangan qurilma hisoblanadi.
Monitor bevosita videoadaptor qurilmasi boshqaruvi asosida matn yoki grafik rejimda ishlaydi.
Matnli rejimda kompyuter ekrani 25 qator va 80 ustunga bo’linadi. Grafik rejimda esa ekran rangli televizor ekrani kabi u yoki bu rangga ega bo’lgan nuqtalar majmuasi (mozoika)ga bo’yaladi. Ayni vaqtda EGA (Enhanced Graphic Adapter — imkoniyatining grafikli adaptor), VGA (Video Graphic Array — videografik matritsa), SVGA (Super Ver) kabi turli rangli monitorlar nihoyatda keng tarqalgan.
3 . Klaviatura — kompyuterga har xil belgilarni kiritishni ta’minlaydi va foydalanuvchi kompyuter ishini boshqarishda
ishlatadi.