ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
АНДИЖОН ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ
ТАРИХ ФАКУЛЬТЕТИ
УМУМИЙ ТАРИХ КАФЕДРАСИ
“Жахон тарихи” фанидан
Мавзу “XIX асрнинг биринчи ярмида Россиянинг ижтимоий-иқтисодий ахволи .”
Илмий раҳбар: катта ўқитувчи А.Тургунов
А Н Д И Ж О Н - 2016
Кириш
1.XIX аср биринчи ярмида Россияда ижтимоий-иқтисодий ахвол.
2.Россияда модернизация ва ислоҳотлари ўтказишларининг зарурлиги.
Хулоса
Кириш
Мавзунинг долзарблиги. XVIIIасрнинг иккинчи ярмидан Россияда феодал-крепостнойлик тузуми ёйилиши жараёни бошланиб, XIX асрнинг биринчи ярмида чуқур кризисга учраши.ХIХ аср охирларига келганда Россия Европадаги энг йирик давлатлардан бири бўлиб қолди. Унинг территорияси (тахминан 16 млн. кв.км) шимолда Баренс денгизидан тортиб, жануда Кавказ ва Қора денгизгада, ғарбда Балтика денгизидан тортиб, шарқда Тинч окенгача бўлган ерларни ўз ичига олган эди.
Россия империяси жаҳоннинг қудратли давлатлари Буюк Британия, Франция ва Германия империялари қатори катта мустамлакачи давлат бўлиб қолди. Болтиқ бўйларидан Кавказ тоғларигача, Украина даштларидан Узоқ Шарқ ва Ўрта Осиё ҳудудларигача чўзилган ерларда империянинг икки бошли бургут тасвири туширилган оқ-яшил байроғи ўрнатилиб, Россия Полша, Финляндия, Болтиқбўйи мамлакатлари, Кавказ ўлкаси, Бошқирдистон, Сибир ва қалмоқлар юрти унинг тахти тасарруфига муҳрланди ва бу ҳудудларни мустамлака асоратига солган салобатли ва шафқациз империя эди.
1864-1885 йилларда 20 йилдан ортиқ вақт давомида Россия империясининг узоқ вақт давом этган ҳарбий тайёргарлиги натижасида босқинчилик урушлари олиб борилди.Ўрта Осиё хонликраи ҳудудининг катта қисмини 1.583.255 кв.км босиб олиниб, мустамлакага айлантирилди.
Европанинг илғор жамоатчилиги ХIХ аср охирида Россияни “беадад миқдордаги мулк ўғриси”, деб таърифлаб, “ҳисоб-китоб вақти келганда,у бу мулкларни ўз эгаларига қайтаришга мажбур бўлади” деб башорат қилган эди.
Шу ўринда Президентимиз И.А. Каримов таъкидлаганидек: “Биз бугун бир тарихий даврда-халқимиз ўз олдига қўйган эзгу ва улуғ мақсадлар қўйиб, тинч-осойишта ҳаёт кечираётган, ўз кучи ва имкониятларига таяниб,демократик давлат ва фуқаролик жамияти қуришйўлида улкан натижаларни қўлга киритаётган бир замонда яшамоқдамиз” 1
Шундай экан Россиянинг ХIХ аср охири ва ХХ аср бошларидаги сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий аҳволини, Россиянинг Болқон ярим ороли ва Узоқ Шарқда олиб броган ташқи сиёсат ҳамда ХХ аср бошларида Росссияда рўй берган инқилобий ҳаракатларнинг тарихини ўргаништарих фанининг долзарб масалаларидан бири бўлиб қолмоқда.
Мавзунинг долзарблиги сифатида Россия империясининг ХIХ аср охири ва ХХ аср бошларидаги сиёсий, иқтисодий ва ижтимоий тузуми тарихини ўрганилиши уларни янги адабиётлардаги талқинини тизимлаштиришва таҳлил қилишасос қилиб олинди.
Do'stlaringiz bilan baham: |
