Tarix darslarida rivoyatlar va hikoyalardan foydalanish haqida ma’lumot. Darsda tarixiy manbalardan, badiiy va boshqa adabiyotlardan shuningdek rivoyatlar va hikoyalardan foydalanish. «Skarabey»

Tarix darslarida yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish.
Dars texnologiyasi, yangi bilimlarni egallash, mustaqil ishlash texnologiyasi va boshqa). O’zbekistonda ta'lim-tarbiya sohasini isloh qilishning asosiy omillaridan biri “shaxs manfaati va ta'lim ustuvorligi“dir. Bu omil davlatimizning ijtimoiy siyosatini belgilab berganligi tufayli ta'limning yangi modeli yaratildi.
Prezidentimiz Islom Karimov tomonidan bu modelni amalga oshirish bilan hayotimiz jabhalarida ro’y beradigan “portlash effekti“ natijalari ro’y-rost ko’rsatib berildi, ya'ni:
- ijtimoiy-siyosiy iqlimga ijobiy ta'sir qiladi va natijada mamlakatimizdagi mavjud muhit butunlay o’zgaradi.;
- insonning hayotidan o’z o’rnini topish jarayoni tezlashadi;
- jamiyatda mustaqil fikrlovchi erkin Shaxsning shakllanishiga olib keladi;
- jamiyatimizning potentsial kuchlarini ro’yobga chiqarishda juda katta ahamiyat kasb etadi;
- fuqarolik jamiyati qurishni ta'minlaydi, model vositasida dunyodan munosib o’rin olishga, o’zbek nomini yanada keng yoyib tarannum etishga erishiladi.
“Portlash effekti“ sari shijoat bilan qadam tashlash, yo’llarida uchraydigan qiyinchiliklarni bosqichma-bosqich va izchil hal etish masalalari nafaqat pedagog nazariyachi va amaliyotchilarni junbushga keltiradi, balki jamiyatimizni to’liq pedagoglashtirish muammosini ijtimoiy buyurtma sifatida keltirib chiqaradi. Demak, jamiyatimizning har bir fuqarosini tarbiyashunoslik asoslari bilan tanishtirish, yosh avlodni barkamol inson qilib voyaga yetkazish jarayonini yangi pedagogik “qurol“ va vositalar bilan ta'minlash davr taqozosidir.
Pedagogik texnologiya (PT) - shunday bilimlar sohasiki, ular yordamida 3-ming yillikda davlatimiz ta'lim sohasida tub burilishlar yuz beradi, o’qituvchi faoliyati yangilanadi, talaba yoshlarda hurfikrlilik, bilimga chanqoqlik, Vatanga mehr-muhabbat, insonparvarlik tuyg’ulari tizimli ravishda shakllantiriladi.
Tarix o’qitishda o’lkashunoslik materiallaridan foydalanish.
O’rta Osiyo eng qadimgi madaniyat markazlaridan hisoblanadi. O’zbeklar shu o’lkaning qadimgi xalqlaridan biri bo’li, ko’hna va boy tarixga egadir. Ularning O’rta Osiyodagina emas, balki jahondagi davlatlar ijtimoiy – iqtisodiy, siyosiy va madaniy hayotida tutgan o’rni ham salmoqlidir. O’zbekistonning mustaqil davlat deb e'lon qilinishi respublikamizning bugungi kunigina emas, balki istiqbolini ham belgilab beruvchi asosiy omildir. O’zbekiston Respublikasining istiqlol yo’li avlod – ajdodlarimizning tarixiy an'analari va ma'naviy boyliklariga suyangan holda tanlab olindi. Zotan, mustaqillik yo’li O’zbekiston xalqlarining tarixiy an'analari va ma'naviy boyliklarini qayta tiklovchi, Yangi mazmun bilan boyituvchi yo’ldir. Bu esa tarix o’qitishni milliy asosga qurishni, xalqimizning mehnatsevarlik, hamkorlik, do’stlik, insonparvarlik, ozodlik va mustaqillik, ma'rifatparvarlik kabi an'analari, imon, insof, mehr – oqibat, or-nomus, kattaga hurmat, kichikka izzat, Vatanga hamda xalqqa sadoqat kabi olijanob fazilatlarini chuqur o’rganishni asosiy vazifa qilib qo’yadi. Respublikamiz mustaqillikka erishgach, respublikamiz maktablarida O’zbekiston tarixining mukammal o’rganilishi va o’qitilishi o’quvchilarning mamlakatimiz xalqi tarixi rivojlanishining umumiy qonuniyatlarini bilib olishlari uchun ham qulay sharoit yaratadi, ularni vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga yordam beradi.
Tarix fani dasturida o’lkani o’rganish, tarixiy o’lkashunoslik ishlari natijasida to’plangan materiallardan dars va darsdan tashqari mashg’ulotlarda foydalanishga ham o’rin berilgan. Ilg’or o’qituvchilar tajribasi va bu tajribalardan kelib chiqadigan xulosalar O’zbekiston tarixini o’rganishda o’lka tarixi va mahalliy materiallaridan foydalanish o’quvchilar bilimini kengaytirishi va chuqurlashtirishni tasdiqlaydi.
Tarix o’qitishda tarixiy o’lkashunoslik materiallaridan foydalanish muhim talablardan birini, ya'ni o’qitishni xayot bilan, mustaqillikning rivojlanishi bilan bog’lab olib borish haqidagi tamoyilni anglab oshirishga yordam beradi.
T.Rahmatullayev. O`zbekiston xalqlari tarixini o`rganishda arxeologiya materiallaridan foydalanish T.O`qituvchi. 1994.