Tarixi (XIX asrningikkinchi yarmi XX asr boshlari)

~ ; Bu vaqtda mustamlakachi hukumat tomonidan
qo‘zg‘olonni bostirish va uning ishtirokchilari-
* ni jazolash chora-tadbirlari ishlab chiqildi. Jiz-
zaxga polkovnik Ivanov boshchiligida 13 ta rota soldat, 2 ta artilleriya qismi, kazak otryadlari, jami ikki yarim ming kishilik harbiy kuchlar yuborildi. Ular Jizzax shahrini to‘p va pulem- yotlardan o‘qqa tutdilar. Mustamlakachilar qo‘shini dastlab Jizzaxni, keyin Zominni egallab, so‘ng Sangzorga yurish qiladi. Qo‘shin qurol- siz qo‘zg‘olonchilarni ayovsiz o‘qqa tutadi. Abdurahmon jevachi omon qolgan 600 kishilik odamlari bilan 20-21-iyulda polkovnik Afanasyev boshehiligidagi harbiy kuehlarga qarshi jang olib bordi. Ivanov bosh- ehiligidagi harbiy kuehlarning yordamga kelishi qo‘zg‘olonehilarning magdubiyatga uehrashini ta’minladi. Natijada qo‘zg‘olonehilar yengil- di va ehekinishga majbur bo‘ldi. Qo‘zg‘olon rahbarlari va faol ishti- rokehilaridan Abdurahmon jevaehi, Nazirxo‘ja eshon, aka-uka To‘raqul va Eshonqul To‘rabekovlar, Qosim hoji eshonlar qo‘lga olinib, o‘lim jazosiga hukm etildi. Mustamlakaehi hukumatning jazo qo‘shini qo‘zg‘olonehilarni ayovsiz ravishda jazolashga kirishdi. Qo‘zg‘olon ko‘tarilgan qishloqlarga o‘t qo‘yildi.
Uylar yondirildi. Ularning oila a’zolari ham jazoga tortildi. Bu ja- zodan qariyalar, ayollar, hatto yosh bolalar ham ehetda qolmadi.

Jizzaxga 26-27-iyulda yana qo‘shimeha jazo otryadlari ye-
tib kelib, iazoni yanada kuehay- ^ . ж... • ^ •
. ^ , A , , _ ■ Qo zg‘olonchilarning temiryo Ini
tirdi. Qo zg olonehilardan 3 mmg buzishikishi hibsga olindi. Ularning boshliqlari o‘lim jazosiga, qolganlari qa- moq va surgunga hukm qilindi. Mahalliy aholining qo‘zg‘olonda ishti- rok etganligi, qo‘zg‘olonchilarga xayrixoh bodganligi va ularni tutishda podsho hukumatiga yordam bermaganligi uchun o‘z uylaridan chodga hay dab yuborildi.