Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

Ko‘rsatma: quloq chirki.
Kerakli jihozlar: Jane shprisi, buyraksimon idish, sochiq, soda- glitserin, tana haroratidagi iliq suv, furatsilin tabletkasi, paxta, quloq tozalagich.
Bajarish tartibi:

1. 
   Bemor qulog'iga yuvishdan 3 kun oldin soda-glitserin tomiziladi.
   
2. 
   Shifokor bemomi o‘ziga qulay holatda joylashtiradl.
   
3. 
   Jane shprisiga tana haroratidagi iUq suvdan 100-50 ml olinadi.
   
4. 
   Bemor qulog‘i ostiga buyraksimon idish qo‘yiladi.
   
5. 
   Shprisning uchini tashqi eshituv yo‘lining boshlang‘ich qismiga kiritiladi.
   
6. 
   Quloq suprasini orqaga va yuqoriga, bolalarda esa orqaga va pastga tortiladi.
   
7. 
   Suyuqlik oqimini eshituv yo‘lining orqa yuqori devori bo'ylab bo‘lib yuboriladi.
   
8. 
   So'ng eshituv yo'lidan paxta o‘ralgan tozalagich bilan qolgan suv chiqarib tashlanadi.
   
9. 
   Tashqi eshituv yo‘li quruq paxta bilan yopiladi.
   

Mavzu: _________________________________________________________________
______________________________________________________________________


Mexanik jarohatlanishlar. Quloq suprasi yuzasining jarohati uning ezilishi, lat yeyishi, tishlanishi va boshqalar tufayli yuz beradi. Ayrim hollarda quloq suprasi qisman yoki to‘liq (butunlay) yirtilgan bo'ladi. Jarohatga o‘z vaqtida kerakli tibbiy davo chora- larini ko‘rsatish uning tez bitishiga yordam beradi va xunuk chandiqlar qolishining oldini oladi. Quloq suprasi jarohatlanganda
infeksiyalanadi. Ayniqsa, tibbiy yordamning kechiktirib ko‘rsatili- shi xondrit yoki perixondrit (tog‘ay usti pardasining yallig‘lanishi) kasalligi kelib chiqishiga sabab bo‘ladi, bu esa keyinchalik tog'ayning erib ketishiga hamda quloq suprasi shaklining o‘zgari- shiga sabab bo‘ladi. Jarohat tog‘ayga o4masdan yuza joylashgan bo‘lsa, unga 5% li yod nastoykasi surtilib, penitsillin yoki streptotsid kukuni purkaladi. Chuqur jarohatlar umumiy xirurgik qoidalarga binoan yuqumsizlantiriladi. Yordam ko‘rsatish sxemaga rioya qilgan holda qoqsholga qarshi zardob kiritish bilan tugallanadi. Keyingi kunlar- da bog‘lamni har kuni almashtirib turiladi. Fizioterapiya muolaja- lari yordamida va antibiotiklar bilan davolaniladi. Birlamchi jarrohlik ishlovlaridan ancha keyin jarohat yiringlasa, chok iplari olib tashlanadi va yiringni yo'qotish uctan zaruratga qarab terini qo‘shimcha yana kesiladi. Jarohat bunday hollarda ikkilamchi bo‘lib bitadi.
Otomatoma quloq suprasining lat. yeyishi yoki uzoq ezilishi tufayli kelib chiqishi mumkin. Otogematoma - bu tog‘ay va tog‘ay usti pardasi oralig‘iga qon quyilishidir. Tekshirib ko‘rilganda, odatda, quloq suprasi oldingi yuzasining yuqori yarmida joylash­gan fluktuatsiya qilib turadigan aylana shaklidagi qizil-ko‘kimtir shish aniqlanadi. Paypaslab ko‘rilganda ko‘pincha og‘riqli boiadi. Ichidagi suyuqlik qon va limfadan iborat bo‘ladi. Ba’zi hollarda tog‘ay usti pardasining ostiga infeksiya tushishi sababli otoge­matoma yiringlaydi.
Uncha katta bo‘lmagan otogematoma quloq suprasiga bosib turadigan bog‘lamlar qo‘yilganda o‘z-o‘zidan so‘rilib ketadi. Katta otogematomalarda uni teshib, ichidagi suyuqlik so‘rib olinadi va bir necha kunga bosib tj^iradigan bog‘lam qo‘yiladi. Yiringlaganda esa, keng qilib kesiladi va antiseptik eritmada yuvib, so'ng bosib turadigan bogMam qo‘yiladi. Agar tog‘aylar singan bo‘lsa ularni to‘g‘rilanib va ularga ham bosib turadigan bogiam qo‘yiladi.