Tashqi muhitning kishi organizmiga mexanik, elektrotermik, kimyoviy va nur ta’siri natijasida to'qima va a’zolarda anatomik va funksional o'zgarishlarning paydo boMishi shikastlanish deyiladi

Psixologik parvarish fanl ruhiy salomatligiga bog'liq hayotiy buzilishlari bor insonlarga yordam berish usuHarini o'rgatadi.
JSST bo'yicha hozirgi kunda qit'a aholisining 5%i simptomlari
il'odalangan jiddiy ruhiy buzilishlar bilan, aholining 15%i unchalik og'ir
bo'lmagan, qisman mehnat qobiliyatini yo'qotishga olib keladigan ruhiy buzilishlar bilan azob chekadi. O' zbekistonda 2006-yilda aholi soni 26,485 million kishini (2004-yilga qaraganda 1,2% ga ko‘p) tashkil qiladi, bulardan ruhiy kasaHiklaiga chalingan bcmorlar soni 100000 aholi soniga 130,3 kishini tashkil qiladi. Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti tomonidan berilgan ta’rif bo'yicha "Salomatlik — bu kasaUik yoki jismoniy nuqsonlaming yo'qligi emas, balki insonningjismoniy, ruhiy va ijtimoiyjihatdan osoyishtalik holatidir". Ruhan sog'loirdik pozitiv holat bo'Ub, javobgarUk, o'zini nazorat qilish, idrok va ijtimoiy ijobiy xulq-atvomi ta’kidlaydi. Ruhiy sog‘lom inson bu scvgi, aql va ishonch bilan yashay oladigan, o'zini va o'zgalar hayotini qadrlay oladigan insondir. "Ruhiy salomatlik - qoniqish, baxtni his qilish, vazmin temperament, inlellektual va namunah ijtimoiy xulq-atvor" deb ta’rif beradi atoqli fan arbobi K. Meninger. •ISST bo'yicha ruhiy sog'Uq quyidagi ta’riflar yig'indisi asosida aniqlanadi: o'zining jismoniy va ruhiy "Men”i o'xshashligini, doimiyligini, ii/.Uiksizligini his etish va tushunib yetish;

• 
  bir xil vaziyatlarda kechinmalaming o'xshashUgi va o'zgarmasligi hissi;
  
• 
  o'ziga va o'zining ruhiy faoliyatiga hamda uning oqibatlariga tanqidiy ко'/, bilan qarash;
  
• 
  ruhiy rcaksiyalarning tashqi ta’sLrlaming kuchi va tezligiga, ijtimoiy sharoit va vaziyallarga nisbatan muvofiqligi;
  
• 
  ijtimoiy me’yorlar, qonunlar va qoidalarga muvofiq fe’l-atvomi
  

lioshqarish qobiliyati;

• 
  shaxsiy hayot feioliyatini rejalashtirish qobiliyati va rejani amalga oshirish;
  
• 
  hayotiy vaziyatlar va sharoitlarga qarab fe’l-atvomi o'zgartira olish qobihyati.
  

Parvarish — bu kishilami sog'lomlashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar lio'lib, uning markazida inson turadi. Odam tug'ma sog'lom yoki hayoti davomida biron xastalik orttirgan bo'lishi mumkin. Aqlning rivojlanishi va bilim olish, atrof-muhit ta’sirini qabul qilish darajasi sog'liqqa bog'Uq. Insonnmg salomatlikka erishishi qancha qiyin muammo bo'lsa, unga bu maqsadga erishishda yordam berish hamshira
iichun ham mushkul. U shunday vaqtda o'zini har bir bemor o'miga qo'yib, uning ehtiyojlarini tushuna oUshi kerak. Gohida hush, gohida behush, goh hayotsevarUgi, goh joniga qasd qilgisi kelishi — bu kayfiyatlami hamshira labiiy qabul qilishi shart.
1987-yili Yangi Zelandiyada bo'lib o'tgan Xalqaro hamshiralar kengashida quyidagi ta’rifni hamma bir ovozdan qabul qildi: "Hamshiralik ishi sog'liqni saqlash tizimining tarkibiy qismi bo'lib, salomatliknimustahkamlashni, kasallikning oldini olishni, jismonan va ruhan xastalangan bemorlarga ruhiy-ijtimoiy yordam ko'rsatishni, parvarishlash hamda barcha yoshdagi ishga layoqatsiz guruhlarga yordam berishni o'z ichiga oladi". Bunday yordam tibbiyot hamshiralari tomonidan davolash muassasalarida, boshqa turdagi muassasalarda, uy sharoitida va shunday
yordam talab qUingan barcha joylarda ko'rsatiladi. Psixiatriya kasalxonasidagi tibbiyot hamshirasining ishi bemorlarni shunchaki parvarish qilishdan iborat bo'lib qolmaydi. Bu ish, yuqorida aytib o'tilganidek, muayyan shaxsiy moyillikni, ishda mahorat va san'atni talab qiladi, bundan maqsad psixik jihatdan bemor kishini nafaqat tushunish, balki unga psixologik yordam ko'rsatishdan iboratdir.