“технологик машина ва жихозлар“ кафедраси

Электрореверсив чиьир. (3.1,б–расм) Электрореверсив чиьир электродвигателаp 7, эластик муфта 8, тўхтатгич 9, тишли редуктор 10, барабан 11 ва пайвандланган рамага ўрнатилган юргизиш механизмидан иборат. Чиьир фундаментга маъкамланади. Бир барабанли электрореверсив чиьирларни тор­тиш кучи 3,2...1,25 кН, арқон тезлиги 0,5...0,1 м/с ва арқон узунлиги 80...800 метрни ташкил қилади. Турли хил полиспастларни қўллаб электрореверсив чиьир ёрдамида қурилиш монтаж ишларидаги турли хил вазн ва ўлчамдаги юкларни кўтариш мумкин. Электрореверсив чиьир қурилиш кўтаргичлари, кранлар ва бошқа кўтариш машиналарида қўлланилади.
Монтаж ишларини тезлаштириш учун чиьирларда икки колодкали тўхтатгичлар қўлланилади (3.2–расм). Педалаp 1 ни босганда тўхтатгич юки 2 кўтарилади ва юк ўзининг оьирлик кучи билан тушади.
Барабанга ўралаётган пўлат арқондаги зўриқиш кучи S­_б, пўлат арқон тезлиги v_к ва пўлат арқон узунлиги L чиьирнинг асосий параметрлари бўлиб ҳи­собланади.
Пўлат арқондаги зўриқиш кучи қуйидагича аниқланади:
, ( 3.1 )
бу ерда: Q – þê âàçíè, êã; q – þê êùòàðóâ÷è ûóðèëìàëàð âàçíè, êã; u_ïîë– ïîëèñïàñò êàððàëèëèãè; _ïîë– ïîëèñïàñòíèíã ô.è.ê.





3.1- ðàñì. Чèüèðíèíã êèíåìàòèê ñõåìàñè.
а – дастаки юритмали чиьир; б – электрореверсив чиьир; в – икки барабанли фрикцион чиьир. 1 – барабан; 2 – станина; 3 – узатма; 4 – дискли тўхтатгич; 5 – тишли сектор; 6 – дастакни айланиши; 7 – электродвигателp; 8 – муфта; 9 – тўхтатгич; 10 – редуктор; 11 – бара­бан; 12 – хра­повикли қурилма; 13 – тўхтатгич;
14 – фрикцион муфта.




3.2- расм. Икки колодкали тўхтатгич схемаси.
1– пåäàëp; 2 – тùõòàòèø þêè.
Пўлат симли арқонни узилишда зўриқиш кучи R_р=S_ n бўйича мус–таъкамлик заҳираси n=5; 5,5; 6 бўлганда, мос равишда енгил, ўрта ва оьир иш режимлари учун танланади.
Барабаннинг рухсат этиладиган минимал диаметри пўлат арқон диаметрига боьлиқ равишда қуйидагича олинади: D_a=(16, 18, 20)d_k.
Барабанга ўралаётган пўлат арқон узунлиги юк кўтариш баланд­лигига ва полиспаст карралилигига боьлиқ. Бундан ташқари арқонни тортилишдан бўшатиш учун 1,52 ўрам узунликдаги пўлат арқон қолдирилади. Унда пўлат арқон узунлиги қуйидагича аниқланади :
L =Нu_пол+(1,5 ... 2,0) ( D_d + d_d), (3.2)
Пўлат арқон барабанга бир ёки бир неча қават ўралиши мумкин.
Бир қаватли ўралишда барабаннинг ишчи қисми узунлиги :
l_d =Lt/[( D_d + d_k)], (3.3)
бу ерда: t = d_k+(2...3), мм – ўрам қадами.
Кўп қаватли ўрашда эса :
l_d =Ld_k / [m(D_d + md_k)], (3.4)
бу ерда: m – ўрамлар сони; D_d + md_k – ўрамнинг ўртача диаметри.
Барабанга ўралаётган пўлат арқонни тезлиги v_а юкни кўтариш тез­лигига v_ю боьлиқ ъолда қуйидагича аниқланади:
v_а= v_ю u_пол , м/с (3.5) ,
Двигателp қуввати :
N = S_d v_а / (1000 _чиь) (3.6)
бу ерда: _чиь = _d _ред – чиьирнинг фойдали иш коэффициенти, барабан ва ре­дукторнинг ф.и.к. лари орқали топилади.
Олинган маълумотлар бўйича электродвигателp танланади.
Редуктор эса иш режими ва узатмалар сонига қараб танланади.
Тўхтатгич тўхтатиш моментига қараб эътиёт заҳирасига (К_Т=1,5; 1,75; 2,0) мос равишда енгил ва оьир режимлар учун қуйидагича аниқланади :
М_Т = К_Т М_d _ред / u_ред . (3.7)