Tema: Bazar ekonomikasında talap hám usınıstıń áhmiyeti Jobası

14-suwret. bolǵan jaǵday.
Eger usınıs sızıǵı talap sızıǵı ǵa salıstırǵanda gorizontal bolsa, ekinshi variant júz beredi (15-súwret) hám úshinshi variantda usınıs hám talap sızıqları kesilisiwi birdey boladı :

15-súwret. bolǵan hal.
Tuwrı sızıqlı talap hám usınıs funktsiyaları :


ushın de boladı, yaǵnıy teń salmaqlılıq bahaǵa bazar bahası jaqınlasadı eger tómendegi shárt atqarılsa, yaǵnıy bolsa.
Bazardıń dinamikalıq modelinde bahalar traektoriyası órmekshi uyası torına uqsaǵanı ushın da bul model tor siyaqlı model dep atalǵan.
Tor siyaqlı model retinde birja bazarın (mısalı, qımbatlı qaǵazlar bazarı, yamasa valyuta bazarın) qaraw múmkin.
Tavardıń maksimal hám minimal bahası. Bir waqıtlarda bazar bahası mámleket tárepinen ornatıladı. Baha maksimal dep ataladı, eger ornatılǵan baha teń salmaqlılıq bahadan kishi bolsa ( - teń salmaqlılıq baha) hám bahanı maksimal baha den joqarı belgilew jol qoyılmasa. Maksimal baha bir ónimlerge xalıqtı bul ónim menen málim dárejede támiyinlew maqsetinde mámleket tárepinen ornatıladı.

Talap hám usınıs teoriyasına kóre, maksimal bahanıń ornatılıwı ónim qıtshılıǵına alıp keledi. Tavar qıtshılıǵın mámleket óz rezervinen ónimdi bazarǵa shıǵarıw jolı menen sheshedi, yaǵnıy óz rezervindegi muǵdarda ónim shıǵarıp talap hám usınıstı teńlestiredi.
Eger satıwshılarǵa tavardı maksimal baha den joqarı bahada satıwǵa ruxsat bolmasa, usınıs muǵdar menen shegaralanǵanı ushın, rásmiy bolmaǵan bazar (qupıyalıq bazar) payda boladı (suwretde noqat arqalı kórsetilgen jáne bul bazarda tavar rásmiy bolmaǵan bazar bahası de satıladı; teń salmaqlılıq bahadan talay joqarı bolıwı múmkin).
Ónimdiń bahası minimal baha dep ataladı, eger minimal baha teń salmaqlılıq bahadan úlken bolsa, (Р_е -teń salmaqlılıq baha) (17-súwret) hám baha ni tómenletiw múmkin bolmasa.