Temir-beton armatura beton uchun nimaga kerak?

mustahkamligini oshiradi?
 
Superplastifikator deganda beton qorishmasining plastikli- 
gini oshiruvchi qo‘shimchalar tushuniladi. Betonning plastikligi 
ortishi natijasida suv-sement nisbati kamayadi, tabiiyki bunday 
holatda betonning mustahkamligi 25–30% ortishi kuzatiladi.
16. Yumshoq va qattiq armaturabop po‘lat nima?
 
Yumshoq armatura (A-I, A-II, A-III klassdagi armatu- 
ralar) cho‘zilish diagrammasida (9-a rasm) uchta bosh 
uchastkaga ega: elastik deformatsiyalar (bu yerda Guk qonu- 
ni amal qiladi), 
pl 
(oquvchanlik chegarasi) kuchlanishlarda 
oquvchanlik maydoni va elastik-plastik deformatsiyalar (egri 
chiziqli uchastka). Konstruksiyalarni hisoblashda birinchi va 
ikkinchi uchastkalardan foydalaniladi. Po‘latning oquvchan- 
ligi u yoki bu darajada normal kesimlarni egilishga hisobla- 
ganda hisobga olinadi (kam armaturalangan kesimlarda, ar- 
maturalarni bir necha qatorlarga joylashtirganda va hokazo). 
Undan tashqari statik noaniq konstruksiyalarni chegaraviy 
muvozanat usulida hisoblashlarda qo‘llaniladi. Hisoblashlar- 
da uchinchi uchastka qatnashmaydi, chunki u yerda defor- 
matsiya kam bo‘lganligi uchun real sharoitlarda ular kons- 
truksiyaning buzilishiga mos keladi.

---

11
Qattiq yoki yuqori mustahkamlikdagi armatura (A-IV, At- 
IV va undan yuqori klass armaturalar hamda B-II, Bp-II, K-7, 
K-19 klass armaturalar) jismoniy oquvchanlik chegarasiga ega 
emas (9-b rasm), u proporsionallik chegarasigacha elastik defor- 
matsiyalanadi, undan keyin diagramma asta-sekin qiyshayadi. 
Xavfsiz ishlash chegarasi sifatida shartli oquvchanlik chegara- 
si 
02
qabul qilingan, bunda qoldiq, ya’ni plastik uzayish 0,2% 
ni tashkil qiladi. Qattiq po‘latlarda mustahkamlik yumshoq 
po‘latlarga qaraganda yuqori, lekin unda uzilishdagi uzayish
 kamroq, ya’ni ularda plastik xossalari yomonroq bo‘lganli- 
gi uchun mo‘rtroq hisoblanadi. Yumshoq va qattiq deb nomla- 
nish shartli bo‘lib, rasmiy hujjatlarda ishlatilmaydi, lekin ushbu 
nomlanish qulay bo‘lganligi uchun ilmiy-texnik adabiyotlarda 
keng qo‘llaniladi.