"tib qonunlari" da fitonimlar talqini

taboshir fitonimiga quyidagicha ta`rif beradi: “quruqlikda o`suvchi taboshir , ayniqsa, 
qovurilgan taboshir, xususan, kofur bilan ishlangan taboshir ichni to`xtatuvchi vosita 
hisoblanadi”. Demak, taboshir o`simligi o`z xususiyatiga ko`ra ikki xil ko`rinishga ega 
bo`lishi mumkin ekan, ya`ni qovurilgan va kofur bilan ishlangan. Ushbu ikki 
ko`rinishining shifobaxsh xususiyati sifatida qayd etilgan ichni to`xtatish holati taboshir 
fitonimining dorivor vosita ekanligini anglatuvchi ifoda hisoblanadi. 

---

CENTRAL ASIAN ACADEMIC JOURNAL 
OF SCIENTIFIC RESEARCH 
ISSN: 2181-2489 
VOLUME 2 ǀ ISSUE 5 ǀ 2022
Scientific Journal Impact Factor (SJIF 2022=4.63) 
Passport: 
http://sjifactor.com/passport.php?id=22230
  
 
813 
UZBEKISTAN |
www.caajsr.uz
 
 
“Tib qonunlari” da keltirilgan o`simliklarning shifobaxsh xususiyatlari hozirgi 
kunda ham o`zining muhim ahamiyatiga ega bo`lib, muallif tomonidan qayd etilgan 
fitonimlar toponimik jihatiga ko`ra turli hududlarda mavjud bo`ladi, xususan, “Tib 
qonunlari”dagi shifobaxsh o`simliklarning joylashuv o`rniga ko`ra quyidagi asosiy 
guruhlarga ajratishimiz mumkin: 
a) Cho`l zonalarida tarqalgan dorivor o`simliklar; 
b) O`rmon hududida uchraydigan dorivor o`simliklar; 
c) Suv ichida mavjud bo`lgan dorivor o`simliklar. 
Dorivor o`simliklarning joylashuv hududiga ko`ra guruhlanishi(2-chizma). 
 
Yuqorida qayd etilgan o`simliklar tarqalish hududini aniqlash kishidan biologiya 
va geografiya fanlarini chuqur o`rganishni talab qiladi. Bu esa ushbu nomlari qayd 
etilgan fanlarning tilshunoslik bilan bevosita aloqadorligi asosida yuzaga chiqadi. 
Bundan tashqari, Abu Ali ibn Sino “Tib qonunlari” asarida qayd etib o`tgan 
o`simliklarning qo`llanilish usuli va ta`sir darajasiga ko`ra ham ikki usulda qo`llashni 
tibbiyot 
vakili 
sifatida 
ta`kidlab 
o`tadi.
Biologik