Tibbiyot institutlаri tаlаbаlаri uchun o‘quv аdаbiyoti r. G‘. Sultоnоv, N. M. Хоlmuhаmmеdоvа, sh. F. Karimova, U. L. Sultonho‘jaev biоkimyodаn

Olingan natijalarni rasmiylashtirish. Usulning asosini va oligan natijani
jadvalga mufoviq rasmiylashtiring.
54-jadval
Sifat reksiya
Ishlatilgan reaktivlar
Kuzatilgan rang
xulosa
96-ish. ME’DA OSTI LIPAZASI TA’SIRINI TEKSHIRISH. LIPAZA
FAOLIYATINI O‘T SUYUQLIGIGA BOG‘LIQLIGI
Yog‘larning parchalanishi asosan ingichka ichakda, me’da osti bezidan
ajralagan lipolitik fermentlar ta’sirida amalaga oshiriladi. Lipazalarning turlari bir
necha xil. Ularning biri triatsilglitseridning alfa holatidagi efir bog‘lariga bog‘lik,
qolganlari 
esa 
eta 
holatidagiefir 
bog‘larinig 
parchalanishini 
tezlatadi.
Triatsilglitseridlarning parchalanishi bosqichma-bosqich boradi; avvalo ferment alfa
1
va alfa bog‘larini, so‘ngra ancha sekinlik bilan betta monoatsil glitserin bog‘larini
parchalaydi. Hosil bo‘lgan mahsulotlar; monatsil, diatsilglitseridlar, glitserin va yog‘
kislotalari ingichka ichak devorlariga so‘riladi.
Yog‘larni singishida va so‘rilishida o‘t kislotalar muhim ahamiyatga ega. Ular
yog‘larni emulsiya xolatiga, faol bo‘lmagan lipazani faol holatga o‘tkazadi,
so‘rilmaydigan yog‘ kislotalarning so‘rilishini osonlashtiradi.
Lipaza ta’sirini kuzatish uchun yangi muzlatilgan me’da osti bezining suvli
yoki glitserinli eritmasi ishlatiladi. Lipaza ta’sirini tekshirish uchun lipazaning yog‘li
aralashmasi tayyorlanadi. Tajriba davomida yog‘ning parchalanishi natijasida hosil

---

117
bo‘lgan yog‘ kislota miqdori aniqlanadi. Yog‘ kislota miqdoi fenolftalein ishtirokida
0,01 mol/l natriy giroksid eritmasi bilan neytallangan (titrlash) da aniqlanadi.
Tekshiriluvchi material: me’da osti bezidan olingan lipazaning glitserinl ekstrakti yoki
maydalangan me’da osti be’zi.
Reaktivlar: o‘n marta (1:10) suyultirilgan sut yoki o‘simlik yog‘I, o‘t suyuqlig‘I, fenolftalein, 0,01
mol/l natriy gidroksid eritmasi, distillangan suv.