72
O‘yinning borishi: O‘qituvchi ―sirli xalqachalar‖ o‘yini
qoidasini
o‘quvchilarga tushuntirib bo‘lgach, o‘quvchilar so‘zlar to‘ishga harakat qiladilar.
O‘qituvchi so‘zlarni xalqachalarni aylantirib ko‘rsatib boradi.
73
Masalan,
Bunda birinchi kesma doirasi atrofida so‘z o‘zaklari,
ikkinchi kesma doira
atrofida esa so‘z yasovchi qo‘shimchalar tartiblanadi.
Bu doiralarni so‘z o‘zgartiruvchi, shakl yasovchi qo‘shimchalar
bilan ham
tartiblash mumkin. Faqat o‘yin boshida o‘qituvchi o‘quvchilarga ―So‘z yasabmiz‖,
―so‘zlarni o‘zgartiramiz‖, ―so‘z shaklini hosil qilamiz‖
kabi iboralar orqali kirish
gap qo‘llashi zarur. Bu so‘z navbatida o‘quvchini xushyorlikka chaqiradi.
1-doira ichidagi so‘zlar (o‘zaklar) gul, bog‘, suv, bilim, meva, odob kabi.
2-doira ichidagi so‘z yasovchi qo‘shimchalar –zor, -chi, -istak, -li, -siz, -dor,
-la, -bon kabi.
Hosil qilinuvchi yangi so‘zlar quyidagilar:
Gulzor, gulchi, guliston, gulli, gulsiz, guldor, gulla.
Bog‘li, bog‘siz, bog‘la, bog‘bon.
Suvchi, suvli, suvsiz, suvla.
Bilimli, bilimsiz.
Mevazor, mevali, mevasiz.
Odobli, odobsiz.
Gul
Bog‘
Suv
Bilim
Meva
Odob
-zor
-chi
-iston
-li
-siz
-dor