Узлуксиз (DYNAMO)
Дискрет (GPSS World)
Комбинациялашган
|
1
|
3
|
4
|
Tizimli tahlilda qaror qabul qilish mezonlari
Qaror qabul qilish - bu inson faoliyatining eng yaxshi
harakat turini tanlashga qaratilgan maxsus jarayoni.
Tizim holati bo’yicha noaniqlikka ikkita holat sabab bo'lishi mumkin:
1) aniqlikning yetishmasligi - barcha mumkin bo'lgan holatlar noma'lum bo'lganda va
2) ishonch yetishmasligi - barcha holatlar ma'lum, ammo qaysi biri amalga oshirilayotganini aniq ko'rsatib berishga imkon yo’q.
80. Model. Formallashtirish. Informatsion model turlari
haqiqiy ob'ekt, jarayon yoki hodisaning soddalashtirilgan tasviri.
Model asl nusxaning eng muhim xossalarini va xususiyatlarini saqlab qoladi.
Model haqiqiy ob'ektni "nusxasini ko'chiradi".
|
|
1
|
3
|
10
|
Uyali aloqa tashlash muammosining tizimli tahlili
Imitatsion modellashtirish muammolari
real texnik jarayonlar va yirik tizimlarning simulyatsiya modellarini yaratish jarayonining yuqori darajada qiyinligi
ishlab chiqilgan simulyatsiya modellari va dasturlarining adekvatligini (валидации и верификаци (tasdiqlash va tekshirish) baholashning murakkabligi
kam oʻrganilgan hodisalarni modellashtirishda parametrlarning noaniqligi va kam ehtimollik xususiyati
Imitatsion (simulyatsion) tajriba natijalarini tahlil qilish asosida ishlab chiqilgan umumlashtiruvchi xulosalar va tavsiyalarning sub'ektivligi
|
|
1
|
3
|
4
|
Boshqarish jarayoni ma’lumotlarni matematik ifodalash
Boshqarish tizim larining barchasida quyidagi vazifalar am alga oshiriladi: • boshqariladigan obyekt yoki undagi qism larning holati haqi- • qayta ishlangan axborot m o‘ljallangan joyga jo ‘natiladi;
• boshqaruv buyruqlari ishlab chiqiladi va ular amalga oshiriladi. Boshqarish jarayoni turli obyektlarni boshqarish masalalarini yechishda qo‘llanilib kelinganligi sababli, hozirgi paytda lexnikada (stanok, zavod, samolyot, raketa va h.k.), iqtisodiyotda (bank tizim i, m ikro va m akro iqtisodiyot), ijtimoiy hayotda (ta’lim, sog‘liqni saqlash), tibbiyotda (inson sog‘lig‘ini saqlash, ko‘z, yurak kasalligi, qon aylanishi va boshqa organlarning ish49 lashini yaxshilash), biologiyada (o‘simlik va hayvonot olami)boshqarish tizim laridan foydalaniladi. Boshqarish obyektining turli b o ‘lishi, ularning xususiyatlari bir-biridan farq qilishi, har bir obyektga alohida yondashish ayniqsa, boshqarish m asalasini yechishda m a’lum qiyinchiliklarga sabab bo‘ladi. Shu sababdan boshqarish obyektlarining xususiyatlarini o‘rganib, m a’lum guruhlarga bo‘lish, ajratish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Shuning uchun obyekt xususiyatlarini hisobga olib, boshqarish vositalarini yaratish uchun boshqarish tizim ini bir nechta tizim larga bo‘lam iz: texnik tizim lar, iqtisodiy tizim lar, ijtimoiy tizim lar, tibbiy tizim lar, biologik tizim lar va hokazo. Ushbu tizim xususiyatlariga va yechiladigan funksional masalalariga ko‘ra o‘xshash bo‘lganligi uchun bir tizimga keltirilgan. Boshqarish tizim larini bunday turlarga ajratish boshqarish tizim ining um um iy qonuniyatlarini shakllantirish va boshqarish algoritm larini yaratishga qulaylik tug‘diradi. Boshqarish tizim i nazariyasi boshqarish obyektining xususiyatlarini, qonuniyatlarini alohida-alohida o‘rganmay, balki umumiy tizim doirasida o‘rgatadi. Keyingi paytlarda tizim nazariyasi, boshqarish nazariyasi, to‘g‘ri va qayta aloqa nazariyasi alohida-alohida o‘rganilib, boshqarish tizim nazariyasining takom illashuviga olib kelmoqda. Tizim lar oddiy va murakkab bo‘ladi. M urakkab tizim lar bir nechta elementlardan tashkil topadi. Ular orasidagi bog‘lanishlar uzviy bo‘lsada, ularning qanday bog‘langanligi noaniq bo‘ladi. Ushbu tizim ning m atem atik ifodasini tuzish m a’lum qiyinchiliklarga olib keladi. Tizim lar ikki xil ko'rinishda bo‘ladi: ochiq va yopiq. Ochiq tizim larda modda va energiya beriladi ham da olinadi. Yopiq tizimlarda esa modda va energiya berilmaydi ham da olinmaydi. Boshqarish nuqtayi nazaridan tizim lar quyidagilarga bo‘linadi:
• avtomatik tizim — barcha boshqarish jarayonlari avtomat orqali bajariladi
• avtomatlashgan tizim — boshqarish vazifalarining bir qismi
•ivtomatga berilgan bo‘lib, xulosani inson chiqaradi;
• uzlukli va uzluksiz tizim;
• inson-kompyuter muloqot tizimi;
• ierarxik (pog‘onali) tizim.
Ayrim tizim lar ko‘p mablag‘ kerakligi, tadqiqot o‘tkazish mui.ikkabligi va shu kabi hollarda modellashtirish o‘z sam arasini bcradi. Bunday tizim larni m odellashtirishga ham ancha ko‘p vaqt siirflanadi.
|
|
2
|
3
|
8
|
Obyektlarni klassifikatsiyalashda qaror qabul qilishning mezonli baholari
Barcha ekspert baholashlar metodlarini 2 ta sinfga boʻlish mumkin:
Individual ekspert baholashlarni shakllantirish metodlari
Kollektiv ekspert baholashlarni shakllantirish metodlari
Shuningdek, ekspertlar guruhi tushunchasi ham ishlatiladi:
Jamoaviy ishlash uchun (komissiya metodi — biror muammoni yechish uchun majlis; aqliy hujum metodi; sud metodi va b.);
Delfi metodi va boshqa bilan ma’lumotlar yigʻish uchun;
Ishbilarmon oʻyinlar oʻtkazish uchun;
Ssenariya ishlab chiqish uchun;
Maqsadlar daraxtini qurish uchun
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
