Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

huquqiy 
munosabatlardir. Huquq normasi aynan huquqiy munosabat orqali hayotga 
joriy etiladi, subyektiv huquq va burchlarga rioya etiladi, ulardan foydalani-
ladi va tegishli talablar bajariladi. Muayyan subyektiv huquq va burchlarning 
xususiyatlari huquqiy normaning tartibga solishdagi ta’sir etish xarakteriga 
bog‘liq. Huquqiy normalarning vakolat beruvchi, majbur etuvchi va man qiluvchi 
turlariga mos ravishda tartibga soluvchi va qo‘riqlovchi huquqiy munosabatlar 
turlari namoyon bo‘ladi. Tartibga soluvchi huquqiy munosabatlar majbur etuv-
chi, vakolat beruvchi va man etuvchi munosabatlarga bo‘linadi.
Huquqiy tartibga solish mexanizmining uchinchi elementi – 
subyektiv 
huquq va majburiyatlarni amalga oshirish hujjatlari(harakatlari)dir. 
Bu yerda so‘z huquqiy munosabat ishtirokchilarining huquq normalariga rioya 
etish, bajarish va foydalanish shaklidagi real amaliy xatti-harakatlari, xulq-
atvori haqida bormoqda. Mazkur harakatlar sodir etilishi bilan qonun chiqaruvchi 
idora rejalashtirgan maqsad amalga oshadi hamda huquqiy tartibga solish 
mexanizmi faoliyati yakun topadi.
Huquqni qo‘llash hujjatlari vakolatli davlat idorasining, mansabdor 
shaxsning davlat-hokimiyat xarakteridagi hujjatidir. Bu hujjatlar huquqiy nor-
ma talablarini huquqiy munosabat orqali bevosita hayotga joriy etadi. Lozim 
bo‘lgan hollarda huquqni qo‘llash hujjatlarining bajarilishi davlatning majbur-
lash kuchi bilan ta’minlanadi. Huquqni qo‘llash hujjatlari – qaror, farmoyish, 
buyruq, hukm va boshqa shakllardan iborat. Bu hujjatlarda huquqiy munosabat 
ishtirokchilarining huquq va burchlari aniq ko‘rsatib beriladi.
 
Huquqiy tartibga solishning eng oliy 
shakli – 
konstitutsiyaviy tartibga so-
lishdir. Zero, Konstitutsiya mamlakatning 
Asosiy qonuni bo‘lib, yuksak maqomli, o‘ta 
nufuzli siyosiy-yuridik hujjat sanaladi. U mo‘tabar ijtimoiy-huquqiy qadriyat