Toshkent «Adolat» 2018 davlat va huquq nazariyasi

351
XVI bob.
 Huquqiy tizim
va huquqiy islohot
11000 ga yaqin Vazirlar Mahkamasi qarorlari, 2700 dan ortiq vazirliklar va 
davlat qo‘mitalarining normativ hujjatlari va boshqa me’yoriy hujjatlardir.
«Harakatlar strategiyasi» amalga oshirila boshlangach, 2017-yilning bi-
rinchi yarim yilida besh ustuvor yo‘nalishda amaliy faoliyatni ta’minlash doira-
sida 20 dan ortiq qonunlar, Prezidentning 180 dan ortiq farmon va 450 dan 
ziyod qarorlari qabul qilinib, faol qo‘llana boshlandi
1
.
«Huquqiy islohot» iborasi o‘z mazmuniga jamiyat huquqiy tizimini 
isloh qilish, uni demokratik yangilash va ma’rifiy dunyo qadriyatlari hamda 
umume’tirof etilgan prinsiplar asosida takomillashtirish degan ma’noni qam-
rab oladi. Ma’lumki «islohot» tushunchasi lotincha «Reformo» so‘zidan olingan 
bo‘lib, o‘zgartirish, tuzatish, qayta tashkil etish ma’nosini anglatadi. Shundan 
kelib chiqib ta’rif beriladigan bo‘lsa, huquqiy tizimni isloh qilish deganda, jamiyat-
ning zamonaviy talab va ehtiyojlari asosida huquqiy hayotni (huquqiy voqelikni) 
o‘zgartirish, yangilash, modernizatsiya qilish tushuniladi. Ushbu islohot huquqiy 
tizimni tashkil etuvchi barcha elementlarni yangilash va takomillashtirish 
jarayonlarini ifoda etadi.
Mustaqillik davrida O‘zbekiston Respublikasining o‘z huquqiy tizimi qa-
ror topdi. U vujudga kelish, shakllanish va takomillashish jarayonlarini «boshi-
dan» kechirmoqda. Aytish joizki, huquqiy tizimning tarkibiy qismlarini tashkil 
etuvchi barcha huquqiy institut va hodisalar birdek yuksak maromda rivoj 
topayotgani yo‘q. Ayrim elementlar masalan, qonunchilik jadal rivojlanayotgan 
bo‘lsa, boshqa elementlar sustroq rivojlanmoqda yoki hali eski shakl va qoliplar-
dan to‘la xalos bo‘la olgani yo‘q, xususan, huquqiy ong, huquqiy madaniyat 
va hokazo. Bu esa huquqiy tizimning barcha tarkibiy elementlari tubdan isloh 
etilishi, davr talablariga moslashtirilishi lozimligini anglatadi. Huquqiy tizim-
ning tarkibiy bo‘g‘inlarini inobatga olgan holda 
huquqiy islohotlarning asosiy 
yo‘nalishlari quyidagicha talqin etilishi mumkin: