Тошкент давлат аграр университети томорқа сабзавотчилиги

НАМАНГАНСКАЯ МЕСТНАЯ. Қадимдан етиштирилиб келинаётган халқ нави, 
тезпишар, 60 кунда етилади. Илдиз меваси ясси юмалоқ, баъзан конуссимон, эти 
тиғиз, пўсти ва эти оқ, баъзан оч сариқ, серсув. Кечки муддатларда етиштириш тав-
сия этилади.
САМАРКАНДСКАЯ МЕСТНАЯ. Қадимдан етиштириб келинаётган тез-пишар халқ 
селекцияси нави, 55 кунда етилади. Илдизмевасининг шакли ясси-япалоқ, пўсти-
нинг ранги малинасимон, эти тиғиз, ранги оқ. Кечки муддатларда экиш тавсия эти-
лади. Ноқулай агротехника шароитларида ёғочланиб қолиши мумкин.

---

Cабзавотлар ва уларни етиштириш
121
МУАММОЛАР: ШОЛҒОМ, РЕДИСКА ва ТУРП
Бутгуллилар оиласига мансуб мазкур сабзавотларни етиштиришда республика-
миз иқлим шароитида жиддий хавф-хатар бўлмасада, унинг ўзига хос зараркунан-
да ва касалликларини учратиб туриш мумкин. Масалан, редискага фақатгина ту-
проқ бургалари хавф солиши мумкин, шолғом ва турпда эса ун шудринг, хўл чириш 
ва илдиз бўқоғи учраб туради. Умуман олганда ушбу илдиз мевалилар ўз оиладоши 
бўлган карам ўсимликларига нисбатан анча кам касалланади.
ЎСИМЛИКДА ПАЙДО БЎЛГАН БЕЛГИ
Белгини пайдо қилувчи сабаблари
МАЙСАЛАР
Еб ташланган
Қушлар, тупроқ бургалари, шиллиқ 
қуртлар ёки тунламлар
Ётиб қолган
“Қора сон”
Майда тешикчалар билан қопланган
Тупроқ бургалари
Кемирилган
Тунламлар
БАРГЛАР
Оқ унсимон ғуборли
Ун шудринг
Остида кулранг моғорли
Сохта ун шудринг
Оқ доғли
Оқ занг
Сарғаймоқда, томирлари қорайган
4
Тўқ яшил сўгалли
1
Шира битлари билан қопланган
Шира
Тешикли
Карам капалаги қуртлари, шил-
лиққуртлар, тупроқ бургаси ёки ка-
рам куяси
ИЛДИЗ-
МЕВАЛАР
Ичида йўллар ва личинка мавжуд
Карам пашшаси
Қавариқли
Илдиз бўқоғи ёки шиш ҳосил қилув-
чи узунтумшуқ
Бинафшаранг моғор билан қопланган
Бинафшаранг чириш
Парша доғлари мавжуд
Оддий парша
Ёрилган
Ёрилиш
Аччиқ, томирсимон
3
Ёғочлашган
Намлик ёки ўғит етишмаган ёки 
жуда кеч йиғиб олинган
Пўстлоқ остида қора ҳалқа мавжуд
4
Бошидан бошлаб хўл чириган
2
Жигарранг доғли
3