Тошкент Давлат Авиация Институти

 
 
 
 
 
 

---

38 
9-жадвал. 
т/р 
Кўрсаткичлар 
Сегментлар
1
1 
2 
3 
4 
5 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
1. Истеъмолчилар: 
• сони 
• ёши 
• жииси 
• даромадлари ва ҳоказо 
2. Истъемол кўлами 
3. Товарларга бўлган талаб: 
• ўзгармас 
• кўпайиб борувчи 
• камайиб борувчи 
4. Истеъмолчиларнинг географик 
жойлашуви 
5. Товарлар ёки хизматларга бўлган харид 
қуввати 
6. Истъмолчиларнинг товарлар ва хизматлар 
сифатидан қониқиш даражаси 
7. Товар (хизмат)ларнинг истеъмолчиларни 
ўзига жалб этиши. 
т/ Р 
Маҳсулот (хизмат)лар номи 
Сегментлар 
1 
2 
3 
4 
5 
1. Маҳсулот/хизматлар 
2. Маҳсулот/хизматлар 
3. Маҳсулот/хизматлар 
4. Маҳсулот/хизматлар 
5. Маҳсулот/хизматлар 
Агар 1-сегмент, 2-маҳсулот (хизмат) энг катта ҳажмда сотилган бўлса, у ҳолда у 
катак 1 рақам деб белгиланади ва энг катта талабга, кейингилари 2, 3, 4 ва ҳоказо 
талабларга эга эқанлиги аниқланади. 
Бизнес режанинг 6-бўлими «Ишлаб чиқариш дастури» бўлимида қуйидаги 
саволларга жавоб берилади: 
• маҳсулот ёки осизматни ишлаб чгқариш каерда тагиқил этилади; 
• янги ишлаб чиқариш цувватларини ташкил этиш лозимми ёки ишлаб тўрган 
корхонадан фойдаланиш (қайта ўскуналаш) мақсадга мувофицми; 
• режалаштирилаётган корхонада энг мацбўл келадиган ишлаб чиқариш ҳажми 
цапча; 
• энг мацбўл цувватга етишмқ учун қанака инвестициялар зарур; 
1
Истеъмол товарлар бозорида куйидаги сегментлар мавжуд: 
• харидорлар сегментлари (истеъмолчилар, уларнинг талаблари, хатти-харакатлари ва бошца белгилар) 
• товар сегментлари (оммавий ва арзон, киммат ва махсус кундалик, янги ва х.ц.) 
• савдо сегментлари (товар харакати, сотиш усуллари ва бошцалар) 
• географик сегментлар (щтисодий ривожланиш даражаси буйича туман, шахар, вилоятлар) ахоли 
сонига ва жойлашишига щраб булинади). 

---

39 
• корхона хомашё, бутловчи кисмлар, бошқа ишлаб чиқариш омиллари билан қандай 
таъминланади; 
• қандай технология ва воситалардан фойдаланилади; 
• корхона бошқа корхоналар билан ҳамкорлиқаа ишлайдими. 
Безнес режанинг 7-бўлими «Ишлаб чиқаришни ташкил этиш» бўлимида 
қуйидагилар ёритилади: 
• режалаштирилаётган корхонанинг ташкилий схемаси; 
• корхонанинг 
кадрлар 
билан 
таъминланганлик 
даражаси, 
мавжуд 
мутахассисларнинг рўйхати, уларнинг малакаси ва иш тажрибаси; 
• ҳар хил тоифага эга бўлган ходимлар меҳнатига тўланадиган иш ҳақи даражаси, 
уларга бериладиган имтиёзлар тури; 
• корхонанинг технологик схемаси. 
Бизнес режанинг 8-бўлими «Ташкилий ва зқуцуқий режа»-бўлимида қуйидаги 
саволларга жавоб берилади: 
• режалаштирилаётган корхонанинг мулк шакли (хусусий корхона, хиссадорлик 
жамияти, ижара корхонаси, қўшма корхона ва ҳоказо) ҳамда унинг ҳуқуқий 
мавқеи қандай? 
• бўлғуси инвестор корхонада қандай ҳуқуқларга эга бўлади: 
• бошқаришда иштирок этиши; 
• акциялар назорат пакетидаги хиссаси; 
• оддий акционер бўлиш ва ҳоказо; 
• корхонанинг хомийси ёки инвестори кимлар; 
• давлат ташкилотлари 
• банк 
• хусусий корхона ва бошқалар. 
• мавжуд хомий ёки инвестицияларга қандай ҳуқуқларберилган (бошқариш, 
молиявий назорат ҳуқуқи); 
• мазкур шаклдаги мулкка эга бўлган корхона қандай юридик ҳуқуқларга эга, бўлғуси 
инвестор ўзига таклиф этилаётган ҳуқуқлар (биргаликда эгалик қилиш, хомийлиқ 
акционер ҳуқуқи)ни қўлга киритиш учун у қандай юридик актларни бажо 
келтириши мақсадга мувофик ва бу нарса миллий ҳамда махаллий қонунларга кўра 
қандай ҳуқуқий жавобгарликни зиммасига юклайди. 
Бизнес режанинг 9-бўлими «Молиявий режа» бўлимида қуйидаги саволларга 
жавоб берилади: 
• корхонани ташкил этиш учун қанча инвестиция керак 
• молиялаштириш манбалари: 
• акциялар сотиш; 
• қимматли коеозлар чиқариш; 
• банк кредитини олиш; 
• ўзининг маблағи ва ҳоказо. 
• молиялаштириш манбаи ва валюта турлари бўйича, таркиби қандай бўлиши 
лозим. Агар хорижий валюталарда инвестиция режалаштирилаётган бўлса, у 
ҳолда қайси айирбошлаш курсларида уларни жалб этилмоқчи; 
•узоқ муддатли инвестицияларга ва айрим капиталга бўлган эхтиёжларни 
қондириш учун қандай шартлар асосида молия маблағлари жалб этилади; 
Йил якунида корхонанинг фойда ва зарарлар ҳақида йиллик ҳисоботи тайёрланади. 
(10-жадвал). Бундан ташқари мазкур йил учун пул ҳаракати ҳақида (1 январ 200_ йилдан, 
200_йилнинг 31 декабригача, кварталлар бўйича) ҳисобот ҳам тайёрланади. 

---

40