Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti b. B. Berkinov, D. S. Ashurova, M. K. Abdullaeva, G. E. Zahidov


Download 6.6 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/126
Sana09.10.2023
Hajmi6.6 Mb.
#1696209
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   126
Bog'liq
Arm Б Б Беркинов ва бошқ Минтақаларни ижтимоий иқтисодий ривожланишини

Prognoz davridagi 
Oraliq maxsulotning
= yalpi ishlab chiqarish 4
yalpi ishlab chiqarish
oraliq iste’mol 
hajmi 
hajmidagi ulushi
Qo’shilgan qiymat yalpi ishlab chiqarish hamda oraliq iste’mol 
o’rtasidagi farq sifatida aniqlanadi.
Prognoz davridagi 
Prognoz davridagi 
Prognoz davridagi
qo’shilgan qiymat 
yalpi ishlab chiqarish 
oraliq iste’mol
hajmi
Yalpi ishlab chiqarish va qo’shilgan qiymatni taqqoslama narxlarda 
qayta baholash o’tgan yilniing (hisobot, baza davri) tegishli davridagi 
qiymat ko’rsatkichlarini ishlab chiharilgan maxsulot fizik hajmi indeksi 
bo’yicha ekstropolyasiiya qilish orqali amalga oshiriladi:
4
128


Baza davridagi yalpi 
narxlaridagi
ishlab chiqarish 
fizik hajmi
Sanoat
4
mahsulotining / 
prognoz davri yalpi 
indeksi
Baza davridagi yalpi 
Sanoat
qo’shilgan qiymat 
4 mahsulotining
fizik hajmi 
indeksi
/
Baza davridagi
(taqqoslama narxlarda )hajmi
ishlab chiqarish hajmi
Baza davridagi narxlaridagi 
(taqqoslama narxlarda) 
prognoz davri qo’shilgan 
qiymati
Sanoat mahsulotining fizik hajmi indeksining prognoz hisob kitoblari
Maxsulot
nomi
1.
bir.
Baza
davrida
tarkib
topgan
o ’rtacha
yillik
narx
Baza davri
Prognoz davri
miqdori
qiymati
miqdori
qiymati
Fizik
hajmi
Indeksi
1
2
3 4 2
4
5 4 4
6
1-mahsulot
2-mahsulot
Jami
Jami
6 4 5 /3  
100%
Prognoz davridagi joriy narxlarda sanoatdagi qo’shidgan qiymatni 
hisoblash uchun indeks deflyatoming prognoz qiymatlaridan foydalaniladi.
Mazkur indeksi siqatida sanoat korhonalari ulgurji narxlarining 
o’rtacha indeksi bo’yicha prognoz ma’lumotlaridan foydalanish kerak 
bo’ladi.
Baza davri
narxlaridagi 
4
(taqqoslama narxlarda) 
prognoz davri yalpi 
ishlab chiqarish hajmi
Joriy narxlardagi 
prognoz davri yalpi 
ishlab chiqarish hajmi
Sanoat 
mahsulotining 
 
indeks deflyatori
Prognoz davridagi 
oraliq iste’moli
Joriy narxlardagi 
prognoz davri yalpi 
ishlab chiqarish 
hajmi
Joriy narxlardagi 
prognoz davri 
qo’shilgan qiymati
129


Q o’shilgan qiymat 
joriy narxlardagi 
Baza davri narxlaridagi
bo’yicha sanoat 

prognoz davri 
(taqqoslama narxlarda)
mahsulotining 
prognoz davri 

prognoz 
4100%
indeks deflyatori 
qo’shilgan qiymati 
davri qo’shilgan qiymati
Qishloq xo’jaligi. 
Tarmoqning qo’shilgan qiymati prognozi qishloq 
xo’jaligi yalpi ishlab chiqraishi va yalpi maxsulot ishlab chiarishsh 
prognozi asosida amalga oshiriladi. Tarmoqning yalpi ishlab chiqarish 
ko’rsatkichi qishloq xo’jaligi mahsulotidan tashhari quyidagilami ham o’z 
ichiga oladi:
• o ’rmon xo’jaligi;
• baliq xo’jaligi;
• qishloq xo’jaligiga hizmat ko’rsatuvchi tarmoqlardagi ishlab 
chiqarish.
Shunga ko’ra, tarmoq yalpi ishlab chiqraish hajmini hisoblash uchun 
prognoz narxlardagi qishloq xo’jalik mahsulotlari qiymatini o’tgan bir 
qator yillar yoki so’nggi hisobot davridagi yalpi ishlab chiqarish hajmidagi 
maxsulotning ulushi bo’yicha hisoblab chiqish kerak.
Qishloq 
qishloq xo’jaligi 
Yalpi qishloq
x o ’jaligining 4
yalpi ishlab chiqarishi /100% 
xo’jaligi ishlab
yalpi mahsuloti 
va yalpi mahsuloti 
chiqarish hajmi
hajmi nisbati
Prognoz narxlardagi oraliq iste’mol va qo’shilgan qiymat hisob - 
kitoblari sanoat bo’yicha hisob-kitoblarga o ’hshash tarzda amalga 
oshiriladi.
Yalpi ishlab chiqarish va qo’shilgan maxsulotni o ’tgan yilning tegishli 
davri taqqoslama narxlarida qayta baholash o’tgan yil qiymat hajmlarini 
xo’jalikning barcha toifalaridagi qishloq xo’jaligi mahsulotlarini ishlab 
chiqarish fizik hajmi indeksini hisob -kitob qilishning belgilangan uslubi 
bo’yicha baza davri narxlarida ekstropolyasiiyalash orqali amalga 
oshiriladi.
Qishloq xo’jaligi yalpi ishlab chiqarishi indeks deflyatori sifatida 
qishloq xo’jaligi mahsulotining o ’rtacha prognoz narxi indeksidan 
foydalaniladi.
Qurilish. Tarmoq qo’shilgan qiymatini prognozlash yalpi ishlab 
chiqarish va qurilish pudrat ishlari hajmining prognozi asosida amalga 
oshiriladi.
130


qurilish tarmog’i yalpi ishlab chiqarishini baholash uchun qurilish 
pudrat ishlari hajmiga quyidagilami qo’shgan holda hisoblash kerak:
loyiha qidiruv ishlari qiymati;
•ekspluatasiiyaga oid burg’ulash qiymati;
• boshqa kapital ishlar va sarflar;
• bino va inshootlami kapital ta’mirlash;
• pudrat tashkilotlari tomonidan bajarilgan ishlarining hajmlari o’z 
ichiga qo’shilgan qiymat soliqini olsa, u holda takroriy hisobning oldini 
olish maqsadida qqSni hajmlardan chegirib tashlash lozim.
Tarmoq bo’yicha prognozni tuzish darajasida prognoz narxlaridagi 
qurilish pudrat ishlari hajmini qator yillar yoki so’nggi hisobot davri 
mobaynidagi yalpi ishlab chiqarish va qurilish pudrat ishlarining tarkib 
topgan nisbati bo’yicha yalpi ishlab chiqraishga qadar hisoblab etkazish 
mumkin.

Download 6.6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling