Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti b. B. Berkinov, D. S. Ashurova, M. K. Abdullaeva, G. E. Zahidov

Prognoz 
Davridagi 
qurilish pudrat 
ishlari hajmi
Prognoz davrida 
joriy narxlardagi 
yalpi qurilish 
ishlab chiqarishi
qator yillar yoki so’nggi 
hisobot davri 
mobaynidagi yalpi ishlab 
chiqarish va qurilish pudrat 
ishlarining nisbati 
Prognoz davrida 
qurilish pudrat 
=
ishlarining oraliq 
iste’moli
Prognoz davri 
joriy
/1 0 0 = narxlardagi 
yalpi qurilish 
ishlab chiqarish 
Prognoz davrida 
joriy narxlardagi 
qurilish pudrat 
ishlarining qo’shilgan 
qiymati
Yalpi ishlab chiqarish va qo’shilgan mahsulotni o’tgan yilning tegishli 
davri 
taqqoslama narxlarda qayta baholash prognozlashtirilayotgan 
davridagi qurilish pudrat ishlarining fizik hajmi (o’sish sur’ati) indeksi 
bo’yicha o’tgan yilgi qiymat hajmlarini ekstropolyasiiyalash orqali amalga 
oshiriladi.
Tarmoq yalpi mahsuloti va qo’shilgan qiymati indeks deflyatori ushbu 
ko’rsatkichlaming joriy va taqqoslama narxlardagi, foizda ifodalangan 
nisbatiga teng.
Transport va aloqa. Transporting yalpi ishlab chiqarishi va 
qo’shilgan qiymatini prognozlash transport alohida turlarining yuk va 
passajirlami tashishdan olinadigan daromadlarining prognozi asosida 
amalga oshiriladi.
Prognoz yili narxlaridagi tashishdan olinadigan daromadlar(yalpi 
ishlab chiqarish)ni transport hizmatlari narxlari va tariflarining
131

---

prognozlashtirilayotgan indeksi hamda yuk va passajirlami tashish 
bo’yicha taqdim etilayotgan hizmatlar fizik hajmi indeksidan kelib chiqqan 
holda aniqlash mumkin.
So’nggi hisobot yili yoki o’tgan bir qator yillar mobaynidagi 
tashishning alohida turlari bo’yicha oraliq iste’molning yalpi ishlab 
chiqarishdagi tarkib topgan ulushidan kelib chiqqan holda oraliq iste’mol 
hisoblanadi.
Qo’shilgan qiymat yalpi ishlpb chiqarish hamda oraliq iste’mol 
o’rtasidagi farq sifatida aniqlanadi.
Hududlardagi tarmoq yalpi ishlab chiqraish va qo’shilgan qiymatining 
hisob-kitoblari yuk va passajirlami transportda tashish turlari bo’yicha 
amalga oshiriladi.
Tarmoqdagi o’sish sur’atini hisoblash uchun prognoz hajmlari 
qiymatini transport hizmatlari tariflaridagi o’zgarishlar indeksiga bo’lish 
orqali yalpi ishlab chiqarish va qo’shilgan qiymatni baza davri taqqoslama 
narxlariga qayta baholash amalga oshiriladi.
Aloqa. Tarmoqning qo’shilgan qiymatini prognozlash aloqa hizmati 
yalpi ishlab chiqarishi hamda undan olinadigan daromadlaming prognoz 
yili narxlaridagi prognoi asosida amalga oshiriladi. Aloqa hizmatidan 
olinadigan daromadlar tarmoqning yalpi ishlab chiqarishini namoyon 
etadi.
Daromadlar quyidagi tarzda prognoz qilinishi mumkin: