Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov
-ja d v a L “ T o v a r-b o zo r” m a tr its a s i1
Download 0.55 Mb.
|
Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Y-hozir.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1 М а н б а : Б а ги е в Г Л . и д р . М а р к е т и н г , C - П б . П и т е р , 2 0 0 5 .
|
6 -ja d v a L “ T o v a r-b o zo r” m a tr its a s i1
Tovarla г Bozorlar Joriy Yangi Joriy Bozorga chuqurroq kirib borish strategiyasi Bozomi rivoilantirish strategivasi • Sotishni jadallashtirish • Yangi xaridorlami qidirish • Raqobatchilami sindirish • Tovami iste’mol sohasini kengayishi • Yangi bozorlar • Yangi sotish hududlari • Xalqaro bozorlar • Tovar ishlatilishining yangi sohalarini topish Yangi Tovami rivoilantirish • 0 4z kuchi bilan yangi tovar ishlab chiqarish • Bitimlami rivojlantirish • Litsenziya • Mahorat bilan ayirboshlash Diversifiqatsiva • Gorizontal • Vertikal • Konsentrik Ushbu jadvaldan ko’rinib turibdiki, firmaning afzalligini o’sish manbalarini o’zlashtirishni 4 ta asosiy strategiyalari bo’lishi mumkin: • bozoiga chuqurroq kirib borish strategiyasi; • tovami takomillashtirish strategiyasi; • bozorni rivojlantirish strategiyasi; • diversifikasiya. Diversifikatsiyani uchta turi mavjud: gorizontal, vertikal va konsentrik. Gorizontal diversifikatsiya deganda ilgarigi tovarlarga o’xshash ishlab chiqarish, texnik, ta’minot va sotish sharoitlariga yaqin bo’lgan tovarlami ishlab chiqarish tushuniladi. 1 М а н б а : Б а ги е в Г Л . и д р . М а р к е т и н г , C - П б . П и т е р , 2 0 0 5 . www.ziyouz.com kutubxonasi Vertikal diversiflkatsiya esa ilgarigi tovar ishlab chiqarishni sotuv yo’nalishi sifatida ham tovar dasturini chuqurligini o’stirishni anglatadi. M asalan, g o ’sht m ah su lo tlarin i sotuvchi maxsus d o ’kon mol yetishtirishni va selektsiya bo ’yicha ishlab chiqarishni qo’llab- quvvatlaydi. Kontsentrik diversiflkatsiya korxona uchun yangi tovami ishlab chiqarishni ko’zda tutadi. Yangi tovarlami ishlab chiqish va qo’llash innovatsiya siyosatining tamoyil va uslublariga, xususan, tovar innovatsiyasi jarayoniga mos holda amalga oshiriladi. Tovar innovatsiyasi jarayoni olti bosqichni o’z ichiga oladi: • yangi tovar haqida g’oyani qidirish; • g’oyani tanlash; • yangi tovar g’oyasini tijoratlashuvini iqtisodiy tahlili; • tovarni ishlab chiqish; • bozor sharoitida uni tajribadan o ’tkazish; • tovami bozoiga qo’llash; Tovar innovatsiyasi jarayoni yangi tovar haqida g’oyani qidirish bilan boshlanadi. Yangi tovar g’oyani qidirishni asosi bo’lib tovar haqidagi ichki va tashqi g’oyalar manbai hisoblanadi. Tashqi tovar haqidagi g’oyalar manbaiga: savdo korxonalari, xaridor va iste’molchilar, raqobatchilar, yarmarka va ko’rgazmalar, tadqiqot institutlari, ta ’m inotchilar, vazirliklar va boshqa davlat institutlari kiradi. Tovar haqidagi ichki g’oyalar manbaiga: marketing tadqiqotlari bo’limi, ishlab chiqarish bo’limi, marketing bo’limini barcha qismlari, halqaro iqtisoiy hamkorlik bo’limi, tovami tayyorlash bo’limi kiradi. Tovar innovatsiyasi jarayoni bosqichlari o’z mazmuniga ko’ra yangi tovami rejalashtirish jarayonini ifodalaydi. Yangi tovami rejalashtirishning vazifasi muqobil variantlami qidirish va ishlab chiqishdan iboratdir. Yangi tovami rejalashtirish uchun turli uslublar qo’llaniladi. Yangi tovar haqida g’oyani baholashda bozomi tadqiq qilish va ijodiy uslublardan foydalaniladi. Iqtisodiy tahlil bosqichida foydani solishtirish, zararsizlikni baholash uslubi, xavf-xatar tahlili uslublaridan foydalaniladi. Tovar ishlab chiqish bosqichlarida tovar ishlab chiqish, markasini ishlab chiqish texnikasi va xarajatlami hisoblash uslublari ishlatiladi. www.ziyouz.com kutubxonasi |
