Тошкент давлат иқтисодиёт университети худойқулов садриддин каримович солиқ статистикаси ва прогнози

СМЕ_{к =} ((корхонанинг ҳисобварақларининг дебет ва кредит обороти сўммасининг фарқи)+(навбатдаги ойда келиб тушиши аниқланган дебиторлик сўммаси)-(навбатдаги ойда тўланиш муддати келган кредиторлик сўммаси)-(солиқлар бўйича қарздорлик сўммаси)) / навбатдаги ой учун жами солиқ мажбуриятлари сўммаси.
Агар буни математик ифодалар билан изоҳласак, у қуйидаги кўринишга эга бўлади:

СМЕ_{к (1).}

Бу ерда шу нарсани эътиборга олиш лозимки формуладаги биринчи кўрсаткич яъни, корхонанинг ҳисобварақларининг дебет ва кредит обороти сўммасининг фарқида кредит обороти сўммаси кўп чиқадиган бўлса, у ҳолда формула қуйидаги кўринишга эга бўлади:

СМЕ_{к (2).}

Бу ерда:
корхонанинг ҳисобварақларининг дебет ва кредит обороти сўммасининг фарқи;
КТДС - навбатдаги ойда келиб тушиши аниқланган дебиторлик сўммаси;
ТМКС - навбатдаги ойда тўланиш муддати келган кредиторлик сўммаси;
ТМС - навбатдаги ой учун жами солиқ мажбуриятлари сўммаси;
СҚ - солиқлар бўйича қарздорлик сўммаси.
Солиқларни прогноз қилиш, солиқ потенциалини аниқлаш ва корхоналарда солиқларни режалаштириш жараёнлари умумий тартибда солиқларни режалаштиришга ва у орқали эса бюджетни оқилона режалаштиришга таъсир қилади. Уларнинг бундай ўзаро боғлиқлиги қуйидаги чизмада акс эттирилган(-чизма).


солиқ потенциали





Солиқларни прогноз қилиш жараёнида қўлланиладиган методлар ва ахборот манбалари солиқ потенциалини мақсадини ва унинг ҳажмини аниқлашга хизмат қилади

Солиқ потенциали солиқларни прогноз қилишнинг муҳим таркибий қисми сифатида унинг ўзагини ташкил этади ва унинг аниқлигини таъминлашга хизмат қилади






Солиқларни прогноз қилиш жараёни



Корхоналарда солиқларни режалаштириш солиқ потенциали ва у орқали солиқларни прогноз қилишга таъсир қилади ва солиқ тушумларининг бир маромда тушишини таъминлайди

Солиқларни прогноз қилиш жараёни натижаларига қараб белгиланган солиқ сиёсати йўналишлари корхоналарнинг молиявий сиёсати орқали солиқларни режалаштиришга таъсир қилади



Корхоналарда солиқларни режалаштириш