7-БОБ. СОЛИҚ ТУРЛАРИ БЎЙИЧА СОЛИҚЛАРНИ ПРОГНОЗ ҚИЛИШ ТАРТИБИ
7.1. Ўзбекистон солиқ тизимида солиқларни прогноз қилишнинг умумий тартиби
Юқорида таъкидлаб ўтилганидек, Республикамиз солиқ тизимида солиқларни прогноз қилиш Давлат солиқ хизмати органлари томонидан алоҳида методикаларни қўллаган ҳолда амалга оширилади. Ушбу методологиялар мазмунан умумий методология бўлиб ҳисобланади ва уларни қўллашда эса ҳар бир солиқ турининг ўзига хос хусусиятларини, солиқ тури бўйича тушумларнинг прогноз кўрсаткичларига таъсир қилувчи омилларнинг таъсирини эътиборга олган ҳолда қўллаш лозим бўлади. Маълумки, солиқларни прогноз қилиш жараёни бу кенг қамровли таҳлиллар ва мураккаб ҳисоб-китобларни қамраб олади. Прогноз жараёнини амалга ошириш учун эса мутахассислар эконометрика, статистика, математика, иқтисодий таҳлил каби фанлардан хабардор бўлиши ҳамда мантиқий мушоҳада қила олиш қобилияти(кўникмалари)га эга бўлиши лозим бўлади.
Ўзбекистон солиқ тизимида солиқларни прогноз қилишда қўлланиладиган методлар
Экстраполяциялаш методлари
Моделлаштириш методлари
Детермин-лаштирилган моделлари
Эконометрик моделлари
REM моделлари(методлари)
Экспоненциал силлиқлаш методи
Кросс-секци модели
методи
Репрезентатив солиқ тўловчи методи
Силжувчи ўрта қийматнинг интеграллашган авторегрессия методи (ARIMA)
Вақт қаторлари
методи
Агрегирлаш
ган методлар
Репрезентатив солиқ модели
Панелли моделлар
методи
Do'stlaringiz bilan baham: |
