Тошкент давлат иқтисодиёт университети

1-расм. 2018 йилда иқтисодий фаолият турлари бўйича асосий 
капиталга инвестициялар таркиби 
Шулардан келиб чиқиб айтиш мумкинки, айни пайтдаги инвестиция 
сиёсатининг макродаражадаги бош мақсади қайта ишлаб чиқариш 
жараёнларини такомиллаштириш, мамлакат моддий-техникавий базасини 
мустаҳкамлаш, унинг иқтисодий салоҳиятини юк-салтириш, умумиқтисодий 
тараққиётга эришиш (ялпи ички маҳсулот, ялпи ички маҳсулот ҳажмининг 
усиши, янги иш жойлари сонини кўпайтириш, киритилган маблағлар 
самарадорлигини ошириш)га қаратилган инвестиция жараёнларини давлат 
томонидан тартибга солиниши ва қўллаб-қувватланишининг таъсирчан ти-
зимини яратишдир. Микродаражада у хўжалик субъектлари томонидан 

---

141 
фойда (даромад) олиниши мақсадига бўйсундирилади. 
Ўзбекистон 
иқтисодиётининг 
жаҳон 
хўжалиги 
тизимига 
интеграциялашуви шароитида мамлакатимизда экспортга йўналтирилган 
иқтисодий ривожланиш сиёсатини амалга ошириш ва экспортбоп 
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 4, 
июль-август, 2017 йил № 4, 2017 www.iqtisodiyot.uz 2 маҳсулотларни ишлаб 
чиқариб, хорижга экспорт қилиш, шунингдек, импорт ўрнини босувчи юқори 
технологияларга асосланган ишлаб чиқаришни жорий қилишда эркин 
иқтисодий ҳудудлардан фойдаланиш, шунингдек, мамлакатимизда “очиқ 
эшиклар сиёсатини” амалга ошириш ҳамда хорижий сармоядорларни жалб 
қилиш борасида ривожланган давлатларнинг, айниқса, жаҳон хўжалигида 
тезкор суръатларда ривожланган мамлакатларнинг, жумладан, Хитой, 
Германия, 
Франция, 
Япония, 
Жанубий 
Корея, 
Сингапур 
каби 
мамлакатларнинг ташқи савдо-сотиқ сиёсати тажрибаларидан унумли 
фойдаланиш миллий иқтисодиётимизнинг тараққиётига ижобий самара 
беради. Шунга кўра, миллий иқтисодиётни шакллантиришда ташқи 
иқтисодий фаолиятни эркинлаштириш орқали мамлакатнинг ташқи савдо-
сотиқ жараёнини ва экспорт салоҳиятини юксалтириш масаласи, 
мамлакатимизда бозор иқтисодиётига ўтишнинг ўзига хос жиҳатларини 
ҳисобга олишни, айниқса, жаҳон иқтисодиёти амалиётида тўпланган 
тажрибалар ва халқаро қонун-қоидалар асосида мамлакатимизда эркин 
иқтисодий ҳудудларни ташкил қилиш борасида ва уларни тартибга солиш 
усулларини янада такомиллаштириш зарурлигини талаб этади. Эркин 
иқтисодий ҳудудларни ташкил этишда ва ундаги фаолиятларни самарали 
олиб боришда хориж мамлакатларининг тажриба ва усулларидан унумли 
фойдаланиш ҳозирги куннинг муҳим масалаларидан бири ҳисобланади. 
Хусусан, Ўзбекистон Республикасининг Президенти Ш.М.Мирзиёевнинг 
“Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича ҳаракатлар 
стратегияси” тўғрисидаги фармонининг учинчи йўналишида, яъни 
“Иқтисодиётни янада ривожлантириш ва либераллаштириш” деб номланган 

---

142 
йўналишда кўрсатилганидек, миллий иқтисодиётнинг барқарорлигини 
таъминлаш, рақобатбардош маҳсулотларни, экспортга мўлжалланган 
маҳсулот ва материаллар ишлаб чиқариш учун замонавий технологияларни 
жорий етиш, транспорт-логистика инфратузилмасини, тадбиркорликни 
ривожлантириш ҳамда хорижий инвесторлар учун инвестициявий 
жозибадорликни оширишнинг замонавий тамойиллари ва механизмларини 
жорий этиш каби чора-тадбирларни амалга ошириш ЭИҲларнинг фаолиятига 
ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш самарадорлигини оширишга 
хизмат қилади 
Иқтисодий ўзгаришлар йилларида электроэнергетика, нефть-газ 
мажмуаси, металлургия, кимё, нефтни қайта ишлаш тармоқлари, енгил ва 
озиқ-овқат саноати корхоналарини модернизациялаш ва техник қайта 
жихозлаш дастурлари босқичма-босқич амалга оширилди. 
Микроиқтисодий 
даражада 
ишлаб 
чиқариш 
жараёнларининг 
фаоллашуви, корхоналар молиявий ахволининг барқарорлашуви кўзатилди, 
натижада ушбу корхоналарнинг ўз маблағларини жамғариш имконияти 
пайдо бўлди. Бу, ўз навбатида, ички инвестиция фаолияти доирасининг 
кенгайишига, ҳам янги қурилиш объектларига, ҳам амалдаги ишлаб чиқариш 
ти-зимини янгилашга, капитал қуйилмалар ҳажмларининг ортишига ёрдам 
берди. 
Ҳозирги пайтда хорижий инвестициялар Ўзбекистон учун, биринчи 
навбатда, қайта ишловчи тармоқлардаги аксарият саноат корхоналарининг 
техник ва технологик қолоқлигини енгиш; саноат соҳасида моддий ва 
энергетик ресурслар сарфини қисқартириш мақсадида моддий-хомашё 
ресурсларидан комплекс ва тежамкорлик билан фойдаланишни таъминлаш; 
маҳсулотнинг юқори технологик турлари улушини сезиларли кўпайтириш ва 
саноат ишлаб чиқаришининг экспорт имкониятларини кенгайтириш учун 
зарур. 

---

143