Тошкент давлат иқтисодиёт университети

11-МАВЗУ. РАҚОБАТНИНГ ДИФФЕРЕНЦИАЛЛАШ 
СТРАТЕГИЯСИ 
11.1. Дифференциаллашнинг иқтисодий мазмуни ва хусусиятлари 
Товар – мураккаб, кўп киррали тушунча, бирок бунда энг асосий нарса 
истеъмол хусусиятлари, яъни товарнинг ўз вазифасини бажариш – унга эга 
бўлган истеъмолчининг эҳтиёжларини кондириш хусусиятидир. Товарнинг 
истеъмол қиймати унинг истеъмол хусусияти мажмуасидир. Товарнинг 
қуйидаги 
хусусиятларига 
қараб 
алоҳида 
эътибор 
берилади: 
- ранги, упаковкаси (ураш, боглаш), ташқи кўринишининг фасоҳати 
(дизайни), 
эргономик 
хусусиятлари 
(фойдаланиш, 
таъмирлаш 
ва 
бошқаларнинг қулайлиги ва бошқалар). 
Рақобат стратегияси асосий вариантларнинг 3 ҳил тури (варианти) 
мавжуд: 
Рақобатнинг асосий беш тамойилига қарши туриш ҳамда соҳанинг 
бошқа фирмаларига қараганда ижобий кўрсаткичларга эришиш учун 
муваффақият келтириши муқаррар бўлган учта асосий стратегик ёндашувни 
ажратиб кўрсатмоқ зарур. Бўлар: 

Сарф-харажатлар борасида мутлақ етакчилик 

Дифференциация 

Диққатни жамлаш (Фокусирование) 
Камдан кам юз берса-да, аммо баъзи ҳолларда фирма биттадан кўп 
ёндашувни муваффақият билан амалга ошириши мумкин. Юқорида 
кўрсатилган стратегиянинг асосий вариантлардан ҳар қайсисини амалга 
ошириш учун, одатда кўпчиликнинг биргаликдаги саъй-ҳаракатлари ва аниқ 
мақсадга йўналтирилган ташкилий чоралар талаб этилади. 
Стратегиянинг асосий вариантлари соҳанинг бошқа вақилларига 
нисбатан бирмунча юқори натижаларга эришишнинг асосий воситаси 
ҳисобланиб, бир соҳа доирасидаги барча фирмалар учун юқори даражадаги 
умумий даромадни англатиши мумкин. Бундай ҳолларда, бошқа соҳалардаги 

---

157 
каби стратегияни амалга жорий этиш фақатгина мақбул даромадни қўлга 
киритишдагина зарур бўлади.