Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги фан доктори илмий даражасини берувчи

таълим мазмунини модернизациялашнинг дидактик параметрлари» деб 
номланган учинчи бобида ўқитиш сифати мониторинги натижалари асосида 
умумтаълим 
фанлари 
бўйича 
давлат 
таълим 
стандартларини 
такомиллаштириш йўналишлари тадқиқ қилиниб, ўқувчиларнинг ўқув 
ютуқларини миллий баҳолаш тизими ва механизми ташкилий-педагогик 
жиҳатдан асосланган, шунингдек, умумий ўрта таълим тизимида миллий 
баҳолаш тизимини жорий этиш ва халқаро баҳолаш технологиялари асосида 
сифатни баҳолашнинг ўзига хос хусусиятлари тавсифланган. 
Ўқитиш сифати мониторинги таълим сифати бошқарувида алоҳида 
категория сифатида таълим мазмунини белгиловчи давлат таълим 
стандартларини такомиллаштиришнинг муҳим воситаси эканлиги аниқланди 
ҳамда таълим мазмунини модернизациялаш имкониятини яратди. 
Таҳлиллар мониторинг технологияларининг илмий-методик жиҳатдан 
асосланганлиги ўқувчиларнинг ёш ва психо-физиологик хусусиятларига мос 
равишда таянч, умумтаълим фанларига оид умумий ҳамда фанлараро 

---

20 
интеграциялашган компетенцияларнинг шаклланганлик даражасини баҳолаш 
ва коррекциялаш имкониятини яратади. Ана шундай долзарбликдан келиб 
чиққан ҳолда тадқиқот доирасида таълим сифатига салбий таъсир этган 
омилларни бартараф этиш технологияси ишлаб чиқилди. 
Тадқиқотлар натижасида давлат таълим стандартларини узвийлик ва 
узлуксизлик, ўқув юкламаларининг ўқувчиларнинг ёш ва психо-физиологик 
хусусиятларига мослиги жиҳатидан таҳлил қилиш ва қайта ишлаб чиқиш; 
давлат таълим стандартлари таркибий компонентларини яхлит тизимга 
келтириш, таҳлиллар асосида ДТС ва ўқув дастурларни такомиллаштириш 
имконияти яратилди. 
Тадқиқот доирасида умумий ўрта таълим тизимида ўқитиш сифати 
мониторингининг автоматлаштирилган ахборот бошқарув тизими асосида 
таълим сифатининг ҳолати бўйича реал вақтда мунтазам ва тизимли 
ахборотларни олишнинг бошқарув қарорларини қабул қилиш имконини 
беришга йўналтирилган кўп даражали тақсимотга эга таркибий тузилмаси 
таклиф этилди (3-расм).