Toshkent davlat sharqshunoslik instituti tarjimashunoslik

I  j  o  d  i  y  t  a  r  j  i  m  a  –  asr  g’oyasi  va  badiiy  o’ziga  xosligini  o’zgartirishni  emas,  balki  unga  ijodiy 

munosabatda  bo’lish  orqali  mazmuni,  intonatsiyasi,  uslubini  yangi  tilda  tiklash.  Ijodiy  tarjima  so’zma-so’z  tarjimaga 

ham, o’zgaruvchi erkin tarjimaga ham zid tushuncha. Ijodiy tarjima orqali kitobxonga manzur bo’ladigan so’z san’ati 

namunasi hosil qilinadi. Shuning uchun badiiy adekvat tarjima ijodiy tarjima hisoblanib, bu asl nusxaga sodiq qolishni 

taqozo etadi.  

E  k  v  i  v  a  l  e  n  t  l  i  k  –  tenglik,  muqobillik.  Tarjimaning  til,  vazn,  shakl  va  mazmun  jihatidan  asliyatga 

muqobilligi.  

Masalan, Sharq xalqlari adabiyoti asrlar davomida bir she’riy tizim  – aruz asosida rivojlangan. Binobarin, bu 

adabiyotlardan she’riy tarjimada vazn muammosi bo’lmaydi.   

Yoki  bir  necha  tilda  lisoniy  va  uslubiy  unsurlar  o’zaro  muqobil  kelishi  mumkin  –  yaqin  qardosh  tillardan 

tarjimada. Ba’zan uzoq tillardan tarjimada ham o’zaro muqobillik kuzatiladi.  

Tarjimaning l i s o n i y  muammolari uning faqat til bilan bog’liq masalalarni qamrab oladi. Albatta, til bilish - 

har qanday tarjimaning asosiy sharti, tarjimonlik alifbosi. Lekin tarjima faqat lisoniy (lingivistik) hodisa emas, uning  g’