Toshkent davlat yuridik universiteti

MUAMMOLI SAVOLLAR 
 
1. Seleksiya yutuqlari tushunchasi 
2. Seleksiya yutuqlarining ixtirolardan farqi 
3. Seleksiya yutuqlarining huquqiy muhofazaga layoqatlilik shartlari 
4. Seleksiya yutuqlariga patent berish tartibi 
5. Seleksiya yutuqlari patentining amal qilish muddati 
6. Seleksiya yutuqlarining muvaqqat huquqiy muhofazasi 

---

573 
7. Seleksiya yutuqlari muallifining huquq va majburiyatlari. 
8. Patent egasining huquq va majburiyatlari 
9. Patentdan foydalanish huquqini boshqa shaxsga berish 
10. Seleksiya yutuqlaridan foydalanishga doir lestenziya shartnomalari 
11. Xizmat tartibida yaratilgan seleksiya yutuqlariga bo’lgan huquq 

---

574 
64-BOB. OSHKOR ETILMAGAN AXBOROTNI NOQONUNIY 
FOYDALANISHDAN MUHOFAZA QILISH 
1 §. Oshkor etilmagan axborotni muhofaza qilish shartlari 
Oshkor etilmagan axborot deganda uchinchi shaxslar uchun ma’lum 
bo’lmagan, maxfiy, sir bo’lib hisoblanuvchi ma’lumotlar tushiniladi. 
Texnikaviy axborot deganda mashina, mexanizmlar, qurilmalar, uskunalar, 
texnologik jarayonlarni yaratish, tayyorlash, ulardan foydalanish, qo’llashga oid 
bo’lgan ma’lumotlar nazarda tutiladi. 
Tashkiliy axborot deganda yuridik shaxsning tashkiliy stukturasi, xo’jalik 
subyektlarining o’zaro munosabatlari tashkiliy mexanizmiga, mehnat (ish) 
jarayonlarini tashkil etish, ularga ta’sir qilish, boshqarishga oid ma’lumotlar 
tushuniladi.
Tijorat axboroti yoki korxonaning (xo’jalik yurituvchi sub’ktning) tijorat siri 
deganda korxonaning (subyektning) ishlab chiqarishi, texnologiya axboroti, 
boshqaruvi, rejalashtirishi, moliya va boshqa faoliyat bilan bog’liq bo’lgan hamda 
e’lon qilish ( topshirish, ochilib qolishi) uning manfaatlariga zarar yetkazishi 
mumkin bo’lgan, davlat siri bo’lib hisoblanmaydigan ma’lumotlar tushuniladi. 
Tijorat sirini tashkil etuvchi ma’lumotlar tarkibi, hajmi, ularni himoya qilish 
tartibi korxona rahbari tomonidan belgilanadi. 
Nou-xau deganda fuqaro yoki yuridik shaxsga faktik monopoliya asosida 
tegishli bo’lgan, foydali texnikaviy, tashkiliy yoki boshqa ma’lumotlar tushiladi.
Oshkor etilmagan axborotlarga qununiy egalik quyidagi asoslarda vujudga 
keladi: 
- bunday axborotlarni o’zi yaratgan, ishlab chiqqan bo’lsa;
- bunday axborotlar egalik qiluvchining topshirig’i, buyurtmasi asosida 
yaratilgan, ishlab chiqilgan bo’lsa; 
- bunday axborotlar huhuqiy vorislik tartibda o’tgan bo’lsa;
- bunday axborotlar boshqa shaxslardan insofli asoslarda olingan bo’lsa 
(sotib olish, litsenziya olish, tekin foydalanishga berish va hokazo).
Har qanday ma’lumot oshkor etilmagan axborot sifatida tan olinishi uchun; 
a) bu axborot uchinchi shaxslarga noma’lumligi sababli haqiqiy yoki nisbiy 
tijorat qiymatiga ega bo’lishi ( ya’ni axborot egasi ushbu axborotga egaligi sababli 
o’zi yoki ishlab chiqargan mahsuloti, ko’rsatadigan ishi, bajaradigan ishi boshqa 
raqobatdagi subyektlar yoki ularning mahsulotlari, xizmatlari, ishlariga nisbatan 
afzalikka, imtiyozga ega bo’lishi) shart; 
b) boshqa uchinchi shaxslarda qonun yo’li bilan bunday axborotlardan erkin 
bahramand bo’lish, tanishib chiqish, bilib olish imkoniyati bo’lmasligi lozim;
v) axborot egasi uning maxfiyligini, sirliligini saqlashga doir choralar 
ko’rgan (bunday axborotlardan xabardor shaxslar doirasi qat’i cheklangan, bu 
shaxslar sir saqlash majburiyati haqida ogohlantirilgan, ma’lumotlardan 
foydalanishning yopiq tizimi ishlab chiqilgan va hokazo) bo’lishi shart. 
Yuqoridagi uchla shart FKning 98-moddasida mustahkamlanib qo’yilgan 
bo’lib, ushbu shartlar bir vaqtning o’zida mavjud bo’lgan va ularga rioya qilingan 
hollarda oshkor qilinmagan axborot egasi undan boshqa shaxslarning 

---

575 
g’ayriqonuniy foydalanishidan muhofazalanish, himoyalanish huquqiga ega.