Toshkent farmatsevtika instituti farmakologiya va klinik farmatsiya
Download 19.07 Kb. Pdf ko'rish
|
talabalarniki
Ma’ruza: tayyorgarlik bosqichi 1-bosqich. O„quv mashg„ulotiga kirish(20 daq) 1.1. Talabalarning darsga davomati nazorat qilinadi (yo„qlama qilish) (10 daq) 1.2. O„tilgan dars mavzusi bo„yicha talabalar tomonidan tushunilmagan savollarga o„qituvchi tomonidan javob berilishi (10 daq) Tinglaydilar, savol beradi, eshitadi, yozib oladilar 2-bosqich. Asosiy bosqich (20daq) 2. Talabalar bilimini nazorati 2.1. O„tilgan mashg„ulot mavzusi (savollar bo„yicha) og„zaki so„raladi (5daq). 2.2. Talabalar bilimini interaktiv usulda nazorat qilish (5daq). 2.3. Laboratoriya – amaliy ishlarini kichik guruhlarda talabalar tomonidan bajariladi (5daq). 2.4. Talabalar mavzu bo„yicha albomga rasm chizishi (20 daq). 2.1. O„ylaydi, javob beradi 2.2. Javob beradi va to„g„ri javobni eshitadi 2.3.O„ylaydi, bajaradi, muhokama qiladi, yozadi 2.4. Eslab qoladi chizadi 3-bosqich. YAkuniy (40 daq) 3.10 Talabalarni amaliy mashg„ulotni o„zlashtirilganini baxolash va xujjatlarni to„ldirish. A) o„quv jurnali B) Talabalarni konspekti V) Talabalarni albomi O„qituvchi mavzugch yakun yasaydi va talabalar etiborini asosiy masalalarga qaratadi. Faool ishtirok etgan talabalar rag„batlantiriladi. (20 daq) 3.2. Uyga vazifa beriladi. Kelgusi bo„ladigan mashg„ulotni tushuntirib beradi. 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi 3.2. Uyga beriladigan vazifani yozib oladi. Sxema va jadvallar mazmunini muxokama qiladi. Savollar berib asosiy joylarini yozib oladi. 138 AQLIY HUJUM UCHUN SAVOLLAR Venna diagrammasi Desmurgiya Boylamlar 11-MAVZU Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning moddiy texnik ta‟minotini tashkil etish. Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning iqtisodiy yo„nalishlari TA‟LIMNING TEXNOLOGIK MODELI O„quv soati2soat talabalar soni: 17-24 ta O„quv mashg„uloti shakli Bilimlarni kengaytirish va chuqurlashtirish bo„yicha laboratoriya mashg„ulot Laboratoriya mashg„ulo- tining rejasi 1. Laboratoriya tzilishi, jihozlari xaqida bilim hosil qilish. O„kuv mashg„ulotining maqsadi: Talabalarni XFXlaboratoriyasining tuzilishi, jixozlanishi va u erda ishlash qoidalari bilan tanishtirish. Pedagogik vazifalar: Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning moddiy texnik ta‟minotini tashkil etishni o„rganish. O„quv faoliyatining natijalari: talabalar biladilar: XFXlaboratoriyasining tuzilishini jixozlanishi va u erda ishlash qoidalarini o„rganadi; Ishni tugallagan talaba ish natijalarini to„g„riligini o„qituvchidan tekshirib bilgach ish daftariga xulosa yozadi. Ta‟lim usullari Laboratoriya mashg„uloti, tezkor so„rov, aqliy hujum, munozara. Ta‟lim vositalari Darslik, ma‟ruza matni, o„quv qo„llanmalar, laboratoriya jixozlari, idishlar, ko„rgazmali materiallar, qog„oz O„qitish shakllari Ommaviy, jamoaviy O„qitish shart-sharoiti Maxsus laboratoriya vositalari bilan jixozlangan xona Monitoring va baholash Aqliy hujum, savol-javob, test 139 II. TA‟LIMNING TEXNOLOGIK XARITASI Ta‟lim shakli. Ish bosqichi Faoliyat o„qituvchiniki talabalarniki Amaliyot: tayyorgarlik bosqichi 1-bosqich. O„quv mashg„ulotiga kirish(20 daq) 1.1. Talabalarning darsga davomati nazorat qilinadi (yo„qlama qilish) (10 daq) 1.2. O„tilgan dars mavzusi bo„yicha talabalar tomonidan tushunilmagan savollarga o„qituvchi tomonidan javob berilishi (10 daq) Tinglaydilar, savol beradi, eshitadi, yozib oladilar 2-bosqich. Asosiy bosqich 20daq) 2. Talabalar bilimini nazorati 2.1. O„tilgan mashg„ulot mavzusi (savollar bo„yicha) og„zaki so„raladi (5daq). 2.2. Talabalar bilimini interaktiv usulda nazorat qilish (5 daq). 2.3. Laboratoriya – amaliy ishlarini kichik guruhlarda talabalar tomonidan bajariladi 5 daq). Kichik tanaffus (5 daq). 2.1. O„ylaydi, javob beradi 2.2. Javob beradi va to„g„ri javobni eshitadi 2.3.O„ylaydi, bajaradi, muhokama qiladi, yozadi 2.4. Eslab qoladi chizadi 3-bosqich. YAkuniy (40 daq) 3.11 Talabalarni amaliy mashg„ulotni o„zlashtirilganini baxolash va xujjatlarni to‘ldirish. A) o‘quv jurnali B) Talabalarni konspekti V) Talabalarni albomi O‘qituvchi mavzugch yakun yasaydi va talabalar etiborini asosiy masalalarga qaratadi. Faool ishtirok etgan talabalar rag‘batlantiriladi. (20 daq) 3.2. Uyga vazifa beriladi. Kelgusi bo‘ladigan mashg„ulotni tushuntirib beradi. 3.1. Eshitadi, aniqlashtiradi 3.2. Uyga beriladigan vazifani yozib oladi. Sxema va jadvallar mazmunini muxokama qiladi. Savollar berib asosiy joylarini yozib oladi. 140 VI. KEYSLAR BANKI KEYS-STADY O'QITISH TEXNOLOGIYASIGA KIRISH. 1.1. Keys: umumiy tushuncha. 1.2. Keys-stady tipologiyasi. 1.3. Keys-stadyga asoslangan o'quv mashg'ulotining texnologik chizmasi. 1.1. Keys: umumiy tushuncha Keys-stadi (inglizcha sase – vaziyat, holat, study -o'rganish). Keys-stadida bayon qilingan va ta'lim oluvchilarni muammoni ifodalash hamda uning maqsadga muvofiq tarzdagi echimi variantlarini izlashga yo'naltiradigan aniq real yoki sun'iy ravishda yaratilgan vaziyatning muammoli-vaziyatli tahlil etilishiga asoslanadigan o'qitish usulidir. Keys-stadi - o'qitish, axborotlar, kommunikatsiya va boshqaruvning qo'yilgan ta'lim maqsadini amalga oshirish va keys-stadida bayon qilingan amaliy muammoli vaziyatni hal qilish jarayonida prognoz qilinadigan o'quv natijalariga kafolatli etishishni vositali tarzda ta'minlaydigan bir tartibga keltirilgan optimal usullari va vositalari majmuidan iborat bo'lgan o'qitish texnologiyasidir. 1.2. Keys-stady tipologiyasi. Tipologik belgilari Keys-stadi turi Asosiy manbalari 1. Organizmdagi 2. Kabinetdagi Syujet mavjudligi 1. Syujetli 2. Syujetsiz Hajmi 1. Qisqa (lo'nda) 2. O'rtacha miqdordagi 3. Katta (uzun) Didaktik maqsadlari 1. Muammo, echim yoki kontseptsiyani izohlash 2. Treningli, o'quv mavzui/predmeti bo'yicha malaka va ko'nikmalar orttirishga mo'ljallangan 3. Tahlil va baholashga o'rgatuvchi 4. Muammoni ajratish va echish, boshqaruvchilik qarorlari qabul qilishga o'rgatuvchi 5. Vaziyat sub'ekti rivojining yangi strategiyalari va yo'llari, yangicha baholash uslublari va shu kabilarni ishlab chiqishga rag'batlantiruvchi Rasmiylashtirish usuli 1. Bosma 2. Elektron 3. Video-Keys-stadi 4. Audio-Keys-stadi 5. Multimedia-Keys-stadi 2. Keys-stadiga asoslangan o'quv mashg'ulotining texnologik chizmasi 1-variant 141 (Keys-stady savolli) Keys bilan ishlashga 1 ta o'quv mashg'uloti ajratilgan. Keys kichik yoki o'rtacha o'lchamli. 142 2-variant (Keys-stady savolli) Keys bilan ishlashga 1 ta o'quv mashg'uloti ajratilgan. Keys o'lchami unchalik katta emas. 143 3-variant (Keys-stady-topshiriq) Keys-stady bilan ishlashga 1 ta o'quv mashg'uloti ajratilgan. Keys- stady o'rtacha o'lchamli 144 II.Talabalar bilimini aniqlashda assesment usuli. 1.Ajratish tizim fiziolgiyasidan oddiy,vaziyatli, amaliy kunikmali rasmiy test tuzing! 2.Qanday ko‟rsatgichlar filtratsiyani ta'minlaydi va uning mexanizmi yoritib buring! 3.Qonning gidrostatik bosimi ortganda diurezdagi simtom 4.Oqsilga sifatiy reaktsiyani chakirib bering! Bu usul talabani mustakil ravishda chukur uylashga, mativatsiyaga, jaraen ichida yurishga, amali kunikmaga ega bulishiga jalb etadi. Talabalar bilimini baxolash quyidagi mezonlar asosida amalga oshiriladi. Fan Mashg'ulotlar soni Bir mavzuni baholash uslubi Hayot faoliyati havfsizligi 6 “5” (аъло) = 60 балл:6 = 10 балл; “4” (яхши) = 48 балл:6=8 балл; “3”(коник) = 36 балл:6=6 балл “2” (қониқарсиз) =6< № O‟zlashtirish ballarda Baxo Talabaning bilim darajasi 1 “5” (аъло) 10 балл; A'lo Xulosa va qaror kabul kiladi Ijodiy fikrlay oladi Mustaqil mushoxada yuritadi. Amalda kullay oladi Moxiyatini tushuntira oldadi. Biladi, aytib beradi Tasavvurga ega. 2 “4” (яхши) 8 балл; Yaxshi Mustaqil mushoxada yuritadi. Amalda kullay oladi Moxiyatini tushuntira oldadi. Biladi, aytib beradi Tasavvurga ega. 3 “3”(коник) 6 балл Qoniqarli Moxiyatini tushuntira oldadi. Biladi, aytib beradi Tasavvurga ega 4 “2” (қониқарсиз) =6< Qoniqarsiz Aniq tasavvurga ega emas. Bilmaydi III.Talabaning amaliy ishlari va amaliy ko‟nimasi. Bu uslub talabalarning bajara olish kobilyatini mavzuni nazariy, xam amaliy shu bilan bir katordatalabalarni guruxlarga bulinib, ishlarni mustkil bajarishiini, uzlashtirishini ta'minlaydi. 145 VII. MUSTAQIL TA‟LIM MAVZULARI Mustaqil talimni tashkil etilishining shakli va mazmuni Talabaning mustaqil ishi o‟rganilayotgan mavzu yuzasidan kengaytirilgan ma‟lumotlarni yig‟ish, buning uchun axborot texnologiyalarining imkoniyatlaridan keng foydalanish, olingan ma‟lumotlarni mustaqil ravishda ishlab chiqish va aniq dori vositasining sifatini nazorat qilishda qo‟llay olishdan iborat bo‟lib, uning turlari va shakllari turli ko‟rinishda bo‟lishi mumkin. Mustaqil ishga mo‟ljallangan mavzular va topshiriqlar talabaning mustaqil ishini tashkil etish bo‟yicha kafedrada ishlab chiqilgan va muntazam yangilanib boradigan uslubiy qo‟llanmalarda keng yoritilgan. Shuningdek, bitiruv malakaviy ishlarining bajarilishi borasidagi talabaning faoliyati ham uning mustaqil ishi hisoblanadi. Mustaqil ta‟lim natijalari reyting tizimi asosida baholanadi. Uyga vazifalarni bajarish, qo‟shimcha darslik va adabiyotlardan yangi bilimlarni mustaqil o‟rganish, kerakli ma‟lumotlarni izlash va ularni topish yo‟llarini aniqlash, internet tarmoqlaridan foydalanib ma‟lumotlar to‟plash va ilmiy izlanishlar olib borish, ilmiy to‟garak doirasida yoki mustaqil ravishda ilmiy manbalardan foydalanib ilmiy maqola va ma‟ruzalar tayyorlash kabilar talabalarning darsda olgan bilimlarini chuqurlashtiradi, ularning mustaqil fikrlash va ijodiy qobiliyatini rivojlantiradi. Uy vazifalarini tekshirish va baholash amaliy mashg‟ulot olib boruvchi o‟qituvchi tomonidan, konspektlarni va mavzuni o‟zlashtirish darajasini tekshirish va baholash esa ma‟ruza darslarini olib boruvchi o‟qituvchi tomonidan har darsda amalga oshiriladi. № Mustaqil ta`lim mavzulari Berilgan topshiriqlar Bajarish muddati Hajmi (soatlarda) Farmatsiya Kasb ta‟limi 1. Favqulodda vaziyatlar tushunchasi: Aholini muhofaza qilish. FV oldini olish. FV oqibatlarini bartaraf qilish. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 1 xafta 4 4 2. O'zbekiston respublikasi qonunlari.O'zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar mahkamasining qarorlari. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 3 xafta 4 4 3. Hududlar va aholini epizootik vaziyatlardan muhofaza qilishni tashkil etish. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 4 xafta 4 4 4. Hududlar va aholini epifitotik vaziyatlardan muhofaza qilishni tashkil etish. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 5 xafta 4 4 5. Aholini favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilishning tibbiy ta'minotini tashkil etish. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 6 xafta 4 4 6. Hayot faoliyati havfsizligiga oid istalgan mavzuda referat, prezentatsiya, videomateriallar. Referat. Prezentatsiya. Videomateriallar. 7 xafta 5 5 JAMI 25 25 146 VIII. TESTLAR Hayot faoliyati xavfsizligi fanidan test savollari 1. Hayot faoliyati xavfsizligi fanining maqsadi Mehnat jarayonida insonlarga texnika xavfsizligi qoidalariga rioya qilishni o‟tkazish Mehnat jarayonida insonlarning sog‟ligini mustahkamlash Mehnat jarayonida o‟z huquq va erkinliklarini himoya qilish *Mehnat xavfsizligini chuqur o‟rganish, bilish, tashviqot qilish, odamlarni xavf xatardan himoya qilish 2. xavf-xatarlar nima: Kundalik turmushda uchraydigan baxtsiz hodisa *Odam sog‟ligiga bevosita yoki bil vosita zarar yetkazadigan ko‟ngilsiz hodisa Mehnat jarayonidagi favqulotda vaziyat Yo‟l transport - avto halokatlari 3. xavflarni o‟rganish necha bosqichda amalga oshiriladi 2 bosqichda *3 bosqichda 4 bosqichda 5 bosqichda 4. Potensial xavf nima *yashirin ko‟rinmaydigan xavf Ochiq ko‟rinib turgan xavf Ish jarayonida vujudga kelgan xavf Uy sharoitida vujudga kelgan xavf 5. Hayot faoliyati xavfsizligi fani bu: Mehnat jarayonida insonlarni xatarlardan himoya qiluvchi fan *xavf-xatarlarni o‟rganish va insonni himoya qilishni o‟rgatadigan fan texnika xavfsizligini o‟rgatadigan fan barchasi to‟g‟ri 6. Gomosfera nima? *Inson o‟z mehnat faoliyati jarayonida bo‟ladigan fazo Xavf mavjud yoki vaqt _ vaqti bilan paydo bo‟lib turadigan fazo Insonlar yashaydigan va mehnat qiladigan fazo To‟g‟ri javob yo‟q 7. Noksosfera nima? Inson o‟z mehnat faoliyati jarayonida bo‟ladigan fazo *Xavf mavjud yoki vaqt _ vaqti bilan paydo bo‟lib turadigan fazo Insonlar yashaydigan va mehnat qiladigan fazo To‟g‟ri javob yo‟q 8.O‟zbekiston fuqarolari necha yoshdan mehnat qilish huquqiga ega? 15 yoshdan *16 yoshdan 18 yoshdan 20 yoshdan 9. Mehnatni muhofaza qiliuvchi organlar *O‟zbekiston Respublikasi mehnat va ijtimoiy tamoyil vazirligi sanoat, kontexnik nazorat agantligi Davlat sanitariya, yong‟in energiya nazorati Mehnatni muhofaza qiluvchi organlar Oliy Majlis Viloyat shahar deputatlar soveti Barchasi to‟g‟ri 147 10.Shaxsiy tarkibni ogohlantirish tartib usullari, qanday Ovoz bilan, belgilangan signallar orqali, choparlar Telefon bo‟yicha radiostansiya orqali, komandalar berish orqali. *Yuqorida keltirilgan usullar orqali. Avtomatik boshqaruv tizimi orqali belgilangan signallarni yetkazish bo‟yicha, og‟zaki texnik aloqa vositalari orqali yoki shaxsiy murojaat orqali. 11.Qaysi kasalliklar o‟ta xavfli yuqumli kasalliklar guruhiga kiradi Quturish(бешенство) OITS (СПИД) *O‟lat (чума) Kuydirgi (сибирская язва) 12.Xlor moddasining tibbiy-taktik tavsifi *turg‟un, tez ta‟sir qiluvchi modda. Beqaror, tez ta‟sir qiluvchi modda. Turg‟un, sekin ta‟sir qiluvchi modda. Beqaror, sekin ta‟sir qiluvchi modda. 13.Fuqaro muhofazasi tuzilmalari to‟g‟risidagi Nizom va ularning moddiy texnik vositalari bilan ta‟minlash me‟yorlari qachon va kimning buyrug‟i bilan tasdiqlangan va amalga joriy etilgan *O‟zbekiston respublikasi Bosh Vaziri-Fuqaro muhofazasi boshlig‟ining 2001 yil 1 yanvar kunidagi 1- sonli buyrug‟i. O‟zbekiston Respublikasi FVVning 2001 yil – yanvardagi 1-sonli buyrug‟i. O‟zbekiston respublikasi Bosh vaziri-fuqaro muhofazasi boshlig‟ining 2002 yil 1 fevral kunidagi 1-sonli buyrug‟i. O‟zbekiston Respublikasi FVV ning birinchi o‟rinbosarining 2001 yil 1yanvar kunidagi 1-sonli buyrug‟i. 14.Terrorchilik xurujlari bilan bog‟liq bo‟lgan favqulotda vaziyat turi qaysi hujjatda ko‟rsatilgan va u qaysi xususiyatga kiradi *“Terrorizmga qarshi kurash to‟g‟risida”gi Qonun. “Texnogen xususiyatli” O‟zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Tabiiy, texnogen va ekologik tusdagi favqulotda vaziyatlarning tasnifi to‟g‟risida”gi 455-sonli qarori “Texnogen xususiyatli O‟zbekiston Respublikasi FVV ning 2001 yil 19 mart kuniga 31 sonli buyrug‟i “tabiiy yoki texnogen xususiyatli” O‟zbekiston Respublikasi FVV ning 2004 yil 1 noyabr kunidagi 169-sonli buyrug‟i “Texnogen xususiyatli 16.Favqulotda vaziyatlardan himoyalanishning asosiy prinsiplari Tenghuquqlilik, o‟zaro manfaatdorlik va o‟zga davlatlarni ichki ishlariga aralashmaslik Davlatlarni va xavfsizligini mustahkamlash. Favqulotda vaziyatlarni oqibatlarini bartaraf etish. *Insonparvarlik, inson hayoti va salomatligini ustunligi, oshkoralik axbarotni ishonchliligi va o‟z vaqtida berilishi. 17.Ko‟rsatib o‟tilgan favqulotda vaziyatni qaysinisi texnogen xususiyatli Favqulotda vaziyat Tog‟ o‟pirilishi. Kuchli (shtormovoy )shamol. Oziq-ovqat bilan ommaviy zararlanish. *Transport avariyalari va halokatlari 18.Vazirlar Mahkamasining qarorlarining qaysi birida texnogen, tabiiy va ekologik xususiyatli favqulotda vaziyatlar deb aytiladi *28.10.1998 yil 455-sonli O‟zbekiston respublikasi VM qarori. Fuqaro muhofazasi to‟g‟risida qonun. O‟zbekiston Respublikasi Fuqaro muhofazasi boshlig‟ining direktivalarida. 148 .O‟zbekiston Respublikasi Bmning 18.01.1997 yil 32-sonli qarori. 19.Shikastlanganlarga I-tibbiy yordam ko‟rsatishda qanday vositalardan foydalaniladi Tabeldagi va qo‟lda bor vos italardan shina dori - darmonlar va tibbiy bog`lov paketlaridan Shaxsiy dori qutidan (AI-2) Katta va kichik stiril bog‟lam va salfetkalardan *Barchasi javoblar to‟g‟ri 20.Fuqaro muhofazasi tizimlari bo‟ysunishga ko‟ra quyidagilarga bo‟linadi *hududiy , viloyat, shaxar, tuman, ishlab chiqarish - xalq xo‟jaligi obyektlarida mahalliy, rahbar organlarida moliyaviy – madaniy resuslarga axborot – aloqa, va ta‟minotlarga 21.Yer surilishi bu tog‟ jinslarinin seysmik kuchlar ta‟sirida surilish tog‟ jinslari qatlamining gidrostatik surilishi tog‟ jinslari qatlamining qoyalik bo‟ylab surilishi *barchasi to‟g‟ri 22.Favqulodda vaziyatlarning kuch va vositalariga Fuqaro muhofazasi qo‟shinlari, Favqulodda vaziyatlar vazirligining respublika ixtisoslashgan tuzilmalar Mahalliy hokimyati organlarning qutqaruv komandalari Obyektlarining ixtisoslashtirilgan va maxsus maqsadlardagi tuzilmalari Qizil yarim oy jamiyatining ko`ngilli otriyadlari “vatanparvar” tashkiloti *Barchasi to‟g‟ri 23.Ommaviy qirg‟in qurollariga qanday qurollar kiradi yadroviy qurollar nurli qurollar kimyoviy qurollar biologik qurollar *barchasi to‟g‟ri Download 19.07 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling