Toshkent kimyo-texnologiya instituti analitik, fizikaviy va kolloid kimyo kafedrasi

Ni²⁺ kationini aniqlash reaksiyalari
1. Chugayev reaktivi (dimetilglioksim) bilan aniqlash

2-3 tomchi nikel tuzi eritmasiga 1-2 tomchi NH₄OH eritmasidan va 3-4 tomchi dimetilglioksim qo`shiladi. Qizil-lola rangli cho`kma hosil bo`ladi. Ni<sup>2+</sup>ni aniqlashga Fe<sup>+2</sup> kationlari halaqit beradi. Shuning uchun Fe<sup>+2</sup>ni yo`qotish (bog`lash) yoki niqoblash kerak.


2. Ishqorlar bilan aniqlash
2-3 tomchi Ni⁺² tuzi eritmasiga 2-3 tomchi ishqor eritmasidan qo`shiladi.Yashil rangli cho`kma - Ni(ON)₂ hosil bo`ladi.
Co²⁺ kationini aniqlash reaksiyalari

1. 
   Kaliy nitrit KNO₂ tuzi bilan aniqlash.
   

2-3 tomchi kobalt tuzi eritmasi ustiga 1 shpatel quruq KNO₂ tuzidan va 1 tomchi CH₃COOH dan qo`shiladi. Sariq rangli cho`kma - K₃[Co(NO₂)₆] hosil bo`ladi.

2. 
   Ammoniy rodanid NH₄CNS bilan aniqlash.
   

2-3 tomchi kobalt tuzi eritmasi ustiga 1 shpatel ammoniy rodanid NH₄CNS kristalidan qo`shiladi. Siyoh rangli kobalt rodanid - Co(CNS)<sub>2</sub> eritmasi hosil bo`ladi.


Mn²⁺ kationini aniqlash reaksiyalari

1. 
   Natriy vismutat NaBiO₃ bilan aniqlash.
   

Ushbu tajribada 1-2 tomchi Mn²⁺ tuzi eritmasi ustiga 3-4 tomchi 6 normalli HNO₃, 3-4 tomchi suv va shpatel uchida NaBiO₃ quruq tuzidan qo`shiladi. Cho`kma ustida HMnO₄ ning binafsha-pushti (margansovka) rangli eritmasi hosil bo`lishi eritmada Mn<sup>2+</sup> bo`lganliginibildiradi.

2. 
   Qo`rg’oshin to`rt oksidi bilan aniqlash.
   

Reaksiyani bajarish uchun 1 tomchi Mn²⁺ tuzi eritmasi ustiga 1 shpatel PbO₂ va 5-6 tomchi konsentrlangan nitrat kislotadan qo`shamiz. HMnO<sub>4</sub> ning binafsha-pushti (margansovka) rangli eritmasi hosil bo`lishi eritmada Mn²⁺ bo`lganliginibildiradi.


Savollar

1. 
   Reaksiya tenglamasini yozing
   
2. 
   Reaksiyatenglamasiniionlivaqisqaionlitenglamasinyozing
   
3. 
   III- gurux kationlarning umumiy tasnifi
   
4. 
   Analitikreaksiyalarniolibborishusullari
   

5 - laboratoriya ishi