Toshkent kimyo-texnologiya instituti

ROSTLANUVCHI OBYEKTLARNING CHIQISH TAVSIFLARI

6. 
   CHIZIQLI AVTОМATIК ROSTLASH TIZIMLARl
   
7. 
   CHIZIQLI AVTОМATIК ROSTLASH TIZIMLARl
   
8. 
   OPERATSlON HISOBLARNING CHIZ1QLI AVTОМATI К ROSTLASH T1ZIMLARI TAHLILIDA ISHLATILISHI
   

AVTOMATIK ROSTLASH TIZIMLARI VA ULAR ELEMENTLAR1NING ТАНLILI

Avtomatik rostlash tizimi (ART)ning sifatli ishlashi tizim element-larining tu'g'ri lanlanishi va rostlanishiga bog'liq. Buning uchun, rostlanuvchi obvekt va ART lar barcha elementlarining tavsifim bilish kerak.

Rostlanuvchi obyekilar xilma-xildir. Ular bir-birlaridan hajmi. sodir bo'ladigan fizik-kimyoviy jarayotilari, apparatl arming shakllanishi va yana bir qancha omillari bilan farq qiladi. Ammo ART larni tahlil qilishda, obyektlar va ART elementiari turlicha bo`lishiga qaramay, ularning bir xil yoki bir-biriga o'xshash bo'lgan xususiyatlarini aniqlash hamda obyektiarni shu xususiyallar bo'yicha namunali obyekilarga tavsiflash maqsadga muvofiqdir. Namunali rostlash obyektlarining xossalarini bilish muayyan sanoat obyekrlarini tahlil qilish vazifasini osonlashtiradi. Bu vazifa tekshirilayotgan obyekt turini aniqlashdan iborat bo'lib, obyekt xususiyailari tegishli namunali obyekt xususiyatlariga o'xshash deb qabul qilinadi.

Rostlash obyekti va ART elementlari xususiyatlarini tavsiflashda matematik modellash usuli qo'llaniladi. Matematik modellash - modellarm qurish va o'rganish hosqichlarini o'z ichiga oladi. Bunda, o'rganilayotgan obyekt o'rniga model deb ataluvchi moddiy obyekt olinadi. O`rganilayotgan obyektga o'xshash modelning jarayonlari boshqa fizik hodisaga mos, lekin bir xil lenglamalar bilan tavsiflanadi. Matematik modeller hisoblash mashinalari yoki to'g'ri analogli qurilmasi orqali amalga oshiriladi. Hisoblash mashinalarida o'rganilayotgan hodisa yoki jarayonnmg matematik tavsifini bir qator elementar matematik amallar bajarib tiklanadi. Bu amallar bir nechta elementlarni bir vaqtda yechish yoki bitta elementni ko'p marta yechish bilan bajariladi. To'g'ri analogli modellar, hisoblash mashinasidan farqli ravishda, alohida elementlarga bo'linmaydi. Ular boshlang'ich nisbatlarni qurilmada o'tayoigan hodisa xususiyatlariga ko'ra tiklaydi Bunda doimo model va haqiqiy jarayon paramelrlari o'rtasidagi bir ma'noli moslashuvni (tanlangan analogiya tizimiga ko'ra) ko'rsatish mumkin.

O'rganilayotgan obyektning kirishi va boshqarimhi parametrlari o'rtasidagi nisbatni aniqlovchi tenglamalar tizimi matematik (avsif deyiladi. Obyektning matematik modclini qurish va uni o'rganish bir qator o'zaro bog'liq bo'lgan bosqichlarni bajarish demakdir.

Modellashtirish vazifasini aniqlash:

• 
  obyektni o'rganish va tav.sifning shakllanishi;
  
• 
  matematik tavsifni tuzish;
  

• 
  modellovchi algoritmni ishlab chiqish;
  
• 
  olingan model va haqiqiy jarayonning mosfigini aniqlash;
  
• 
  modellash (obyektning matematik modclini tadqiq qilish);
  
• 
  olingan ma'Iumotni tahlil qilish.