Toshkent moliya instituti "audit" kafedrasi

− obyektlarni asosiy vositalar va aylanma mablag‘lar qatoriga olib borish uchun ular 
qiymatining belgilangan chegaralari;
− qiymatidan qat’i nazar asosiy vositalar qatoriga olib boriladigan obyektlar ro‘yxati;
− asosiy vositalar bo‘yicha amortizatsiya hisoblash usullari;
− asosiy vositalarni ta’mirlash uchun qilingan xarajatlarni aks ettirish
− tartibi;
− hisobot yilining 1 yanvar holatiga asosiy vositalarni qayta baholash ko‘zda 
tutilganligi;
− asosiy vositalarni inventarizatsiya qilish muddatlari;
− asosiy vositalar mavjudligi va harakatiga doir muomalalarni hisobga olish uchun 
ishchi schyotlar rejasida belgilangan schyotlar ro‘yxati.
Asosiy vositalar mavjudligi va harakatiga doir muomalalarni hisobga olishda 
qo‘llaniladigan va tekshiruvda auditor tomonidan jalb qilinadigan, sintetik va analitik 
hisob registrlari buxgalteriya hisobining korxonada qo‘llanilayotgan shakliga bog‘liq. 
Ularga 0110-0199, 0211-0299, 0310 schyotlar bo‘yicha sintetik hisob registrlari, 
sintetik va analitik hisob bo‘yicha oborot vedomostlari, saldo vedomostlari kiradi.
Asosiy vositalar harakatiga doir muomalalar, odatda, dastlabki hujjatlarning 
unifikatsiyalangan (yagona shaklga keltirilgan) shakllari bilan, ayrim hollarda esa 
korxonada ishlab chiqilgan va hisob siyosati to‘g‘risidagi buyruq bilan tasdiqlangan 
dastlabki hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi.
Auditor tekshiruv chog‘ida moliyaviy hisobotning quyidagi shakllaridan 
foydalanadi:
− 
buxgalteriya balansi (1-shakl);
− 
moliyaviy natijalar to‘g‘risida hisobot (2-shakl);
− 
pul oqimlari to‘g‘risidagi hisobot (4-shakl);
− 
xususiy kapital to‘g‘risida hisobot (5-shakl);
− 
izohlar, hisob-kitoblar, tushuntirishlar.

---

17 
Buxgalteriya balansi (1-shakl)da korxonaga mulkiy huquq asosida, tezkor 
boshqaruv va xo‘jalik yuritish uchun taalluqli bo‘lgan asosiy vositalar I - «Uzoq 
muddatli aktivlar» bo‘limidagi «Asosiy vositalar» moddasida boshlang‘ich qiymati, 
eskirish va qoldiq qiymatlari bo‘yicha batafsil beriladi. Asosiy vositalar balansda 
NETTO bahosi ya’ni qoldiq qiymati bo‘yicha aks ettiriladi (belgilangan tartibga 
muvofiq qiymati qoplanmaydigan (amortizatsiya hisoblanmaydigan) asosiy vositalar 
obyektlaridan tashqari).
«Asosiy vositalar harakati to‘g‘risidagi hisobot» (3-shakl) bo‘yicha quyidagilar 
to‘g‘risidagi ma’lumotlar o‘rganiladi: