Toshkent moliya instituti f. T. Bazarova

Tender asosida narxni belgilash. Bunday vaziyatlarda korxona o‘z 

narxini belgilashda ushbu narx va o‘zining xarajatlari hamda talab 

ko‘rsatkichlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqalaridan emas, raqobatchilarning 

kutiladigan narx takliflaridan kelib chiqadi. Korxona shartnoma 

tuzmoqchi bo‘ladi, demak, buning uchun esa boshqalar narxiga 

qaraganda past bo‘lgan narxni so‘rashi kerak. Biroq bu narx tannarxdan 

past bo‘lmasligi lozim, aks holda korxona o‘ziga zarar qilgan bo‘ladi. 

Bu usul ehtimolli baholashni qo‘llaydi va hisob-kitoblarning quyidagi 

ketma-ketligini nazarda tutadi: 

− shartnomaning bajarilishi bilan bog‘liq bo‘lgan xarajatlar hisob-

kitobi; 

− potensial raqobatchilar tomonidan qo‘llaniladigan savdo taktikasi 

tahlili; 

− korxona taklif qiladigan narx raqobatchilar so‘raydigan narxdan 

past bo‘lishining ehtimolini aniqlash; 

− korxonaga maksimal foyda olib kelishi kutilayotgan narx 

miqdorini aniqlash; 

− tender savdolarini tashkil qilish mexanizmi.  

---

256 

 

Narxlarni shakllantirishning asosiy metodlari narx siyosati «magiya 

uchburchagi»ning biror bir unsuriga urg‘u berilishi bilan farqlanadi: 

korxona xarajatlari, iste’molchilar baholari va raqobatchilar baholari.