- 2-бандида: “Қуйидагилар кузатувнинг асосий вазифалари ҳисобланади:
- - демографик жараёнларнинг жорий ҳисоби маълумотларини баҳолаш;
- - демография статистикаси бўйича кўрсаткичлар тизимини кенгайтириш;
- - аҳоли тўғрисидаги маълумотларни тўплашни ташкил этиш усулларини такомиллаштириш;
- демографик ҳисоб-китоблар ва таҳлил сифатини жиддий ошириш учун зарур маълумотлар асосини яратиш ” деб белгиланган.
2-савол: Статистик кузатишнинг дастурий-услубий ва ташкилий масалалари - Кузатишни ташкил қилишда унинг объектини тўғри аниқлаш катта аҳамиятга эга.
- Кузатиш объекти - маълумотлар тўпланиши зарур бўлган ҳодисалар ва жараёнлар тўплами.
- Масалан, аҳоли рўйҳатини ўтказишда кузатиш объекти бўлиб жами аҳоли ҳисобланади.
2-савол: Статистик кузатишнинг дастурий-услубий ва ташкилий масалалари - Тадқиқот ўтказиладиган тўплам бир хил тип (тоифа)да бўлиши учун кузатиш объектини белгилаётганда махсус цензлардан фойдаланилади.
- Ценз - чегараланган белгилар тўпламидаги жами бирликларнинг тадқиқот ўтказиш талабини қондиришидир.
2-савол: Статистик кузатишнинг дастурий-услубий ва ташкилий масалалари - Масалан, Ўзбекистон фуқароларидан олинадиган даромад солиғи тўғрисидаги қонунга биноан уларни солиқка солиш мақсадида Ўзбекистонда доимий яшаш жойига эга бўлган деб қараладиган фуқаролар жумласига календар йил давомида 183 кундан кўпроқ вақт Ўзбекистонда турган фуқаролар киради. Бу ерда 183 кун – солиқ тўловчи фуқаролар сонини аниқлаш учун вақт меъёрини бажарувчи ценздир. Шу кундан оз муддатда яшаган фуқаролардан солиқ олинмайди.
- Сайлаш ҳуқуқи фуқаро учун Ўзбекистонда – 18 ёш цензи белгиланган.
- Аёллар учун зурриёт кўриш даври (фертиль) 15-49 ёш ценз кўрсаткичи белгиланган.
2-савол: Статистик кузатишнинг дастурий-услубий ва ташкилий масалалари - Ҳар қандай кузатиш объекти айрим бирликлардан, элементлардан ташкил топади.
- Масалан, мамлакат аҳолиси алоҳида оилаларнинг, шахсларнинг, қишлоқ хўжалиги корхоналари эса алоҳида фермер хўжаликлари йиғиндисидан иборат.
- Кузатиш бирлиги – кузатиш жараёнида ҳисоб асосини ташкил қилувчи белгилардир.
- Масалан, саноат тармоғи фаолияти ўрганилаётганда ҳар бир корхона, ўқув юртлари текширилаётганда эса мактаб, лицей, коллеж ва олий ўқув юрти кузатиш бирлиги ҳисобланади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
