Тошкент молия институти

Иккинчи узвий саволни муҳокама қилишни «Агар одамнинг озиқовқатга бўлган 
эҳтиёжи ошқозони сиғими билан ўлчанади десак, у жуда кам ўзгаради. Бундан эҳтиёжлар 
ўзгармайди деган хулоса чиқариш мумкинми?» деган муаммоли савол қўйилади. Бунда 
ўқитувчи муҳокама жараёнида талабаларнинг ўз эҳтиёжлари кенгайиб бориши 
қонуниятини амал қилишига иқрор бўлишларига олиб келиши керак. Муҳокама асосида 
маъруза ўқиш давом эттирилади.
Учинчи савол эҳтиёжларни қондириш учун ресурслар кераклиги, ресурслар эса 
чекланганлиги, чекланганлик қандай оқибатга олиб келишини кўрсатувчи муаммолар 
билан бошланади.
Ишлаб чиқариш ресурслари таснифи схемаси намойиш қилинади ва талабаларга: 
“Ҳозирги пайтда айрим иқтисодчилар ахборот ва молиявий ресурсларни ишлаб чиқариш 
ресурслари таркибига киритишса, бошқалари бу нотўғри, дейишмоқда. Сиз қайси бир 
фикрга қўшиласиз” деб мурожаат қилиб, талабаларни мунозарага чорлаш мумкин. 
Талабалар фикрини, диққатини иқтисодиётнинг бош муаммосини ўрганишга 
қаратилади. Бир томондан, эҳтиёжлар чексиз, иккинчи томондан ресурслар чекланган. 
Улардан қайси бири бош муаммо ва нима сабабдан уни бош муаммо деб атаймиз? 
Талабаларнинг фикрларини эшитиб, ўқитувчи уларнинг тарафдорларини аниқлайди. 
Тўғри ёки нотўғрилигини кўрсатиб, мунозарага якун ясайди. Семинарга тайёрланиш учун 
топшириқ беради.
Муаммоли ўқитишнинг камчилиги шундаки: 
• У кўп вақт талаб қилади. Оқибатда, ахборот беришга қаратилган ўқитишдан 
орқада қолади. 
• Муаммоли вазиятни ҳар қандай аудиторияда вужудга келтириш қийин. 
Бу ўқитувчидан катта педагогик маҳорат, кўп кучқувват, тажриба талаб қилади.  
 
Дарснинг 
мақсади: 
Эҳтиёжлар ва уларнинг таркиби, эҳтиёжларнинг юксалиб бориши 
қонунининг мазмунини англаш, иқтисодиётнинг бош муаммосини 
аниқлаш, 
мавзу 
бўйича 
билимларни 
кенгайтириш 
ва 
чуқурлаштириш. 
Эҳтиёжларни 
қондириш 
даражаси 
кўрсаткичларини ўрганиш. 

---

86