Túsindiriw xatí

Ínjıqbay: – (Oylanıp ilajsızdan). Boladı. (shıǵıp keter).
Jurın: – Qáne endi, bul lámser jumıs pitirse.
Ebin tawıp barlıq giltti keltirse
Dım bolmasa, ózim baratuǵınım ǵoy.
(Hawlıǵıp jatqan jerinen turıp,sońında shorıları Aqsulıw keler, Jurın
iyilip sálem berer)
Aqsulıw: – (Jurınǵa), Anıqlap soradıń ba kim eken ózi?
Jurın: – Soradım, jeńgejan, soradım,
Ilmi ǵayıp adamlar,
Pirlerge usaǵan sózi. (108 sóz)
TAPSÍRMALAR:
1. Berilgen tekst qaysı dóretpeden alınǵan? Shıǵarmanıń atı hám ideyasın anıqlań. (20 ball)
2. Berilgen úzindide kimler kelip tur hám Jurınnıń maqseti ne edi? (20 ball)
3. Shıǵarmanıń janrına baylanıslı ózine tán ózgesheliklerin ajıratıp jazıń. (10 ball)
4. Teksttegi astı sızılǵan gáplerden modal sózdi anıqlap, onıń modal sózdiń qaysı túrine kiretuǵınlıǵın jazıń. (10 ball)
5. Jurınnıń sózinde kelgen “Siz házir dárwaza giltin ákeliń. Olardı izzetlep esik ashayıq.” Gápin sintaksislik tallaw isleń. (20 ball)
6. Teksttegi qara menen berilgen gáp qospa gáptiń qaysı túrine kiretuǵınlıǵın, onıń quramındaǵı gáplerdiń qanday qural járdeminde baylanısqanlıǵın túsindiriń. (10 ball)
7. – Endi kim tayǵaqlıq etse:
Qadalar tap tánge uwlı oq. Bul qatarlardaǵı irkilis belgileriniń qoyılıw sebeplerin túsindirip beriń. (10 ball)

3. VARIANT

Adamlar ullı deymiz ǵoy,
Tabılar onıń mıń mini,
Awmasıp keler teńiz ǵoy,
Jaqsısı menen zulımı.

Qos aqquw júzer aydında,

Ómirge-ómir qosılǵan,
Súńgiwdiń taǵı aldında,
Gúrs etti mıltıq tosınnan.

Kól jańgırdı tımıqta,

Qorqınıshı káramat,
Túsinbey zalım quwlıqqa,
Tań qaldı aqquw sol zamat.

Qorqınıshtan birewi,

Kólbep ushtı biyikke,
Álle nede tilegi?
Álle neni bilip pe?

Birewi qaldı ornında,

Qos qanatı jayılıp,
Aq tósi jattı aldında,
Aydındı júzgen ayırıp.

Gúrs etti mıltıq taǵı da,

Aqquwǵa ushqan tiymedi,
Móldirep kózi aydınǵa,
Jetim qus zar-zar áyledi.

(81 sóz)

TAPSÍRMALAR:
1. Berilgen úzindi qaysı dóretpeden alınǵan? Shıǵarmanıń atı hám tiykarǵı ideyasın anıqlań. (20 ball)
2. Shıǵarmadaǵı qaharmanlardıń qarsılas tárepi kim ekenligin túsindiriń. (20 ball)
3. Shıǵarmanıń janrına baylanıslı ózine tán ózgesheliklerdi ajıratıp kórsetiń. (10 ball)
4. Teksttegi astı sızılǵan gápten kómekshi sózlerdi tawıp, olardıń kómekshi sózdiń qaysı túrine kiretuǵınlıǵın túsindiriń. (10 ball)
5. Gúrs etti mıltıq taǵı da,
Aqquwǵa ushqan tiymedi.
Bul qatarlardaǵı eliklewish sóz qanday sintaksislik xızmetti atqarıp kelgenligin anıqlań. Gápti tolıq gáp aǵzalarına ajıratıp, tallaw isleń. (20 ball)
6. Birewi qaldı ornında,
Qos qanatı jayılıp.
Teksttegi bul gáp qospa gáptiń qaysı túrine kiretuǵınlıǵın túsindiriń. (10 ball)
7. Teksttegi soraw belgi qanday mánini ańlatıp kelgenligin túsindiriń. (10 ball)

4.