Туракулов э. Педагогик технологиялар ва махорат

ўзлаштиришда ўқитиш методи ва мустақил технология сифатида фойда-
ланилади. Ўйин билиш ва унинг бир қисми (кириш, мустаҳкамлаш, машқ, на-
зорат) тарзида ташкил этилади. 
Ўйинлар турли мақсадлаига йўналтирилган бўлади. Улар дидактик, таибиявий, 
фаолиятни ривожлантирувчи ва ижтимоийлашув мақсадларида қўлланилади. 
Ўйиннинг дидактик мақсади билимлар доираси, билиш фаолияти, амалий 
фаолиятда билим, малака ва кўникмаларни қўллаш, умумтаълим малака ва 
кўникмаларини ривожлантириш, меҳнат кўникмаларини ривожлантиришни 
кенгайтиришга қаратилган бўлади. 
Ўйиннинг тарбиявий мақсади мустақиллик, иродани тарбиялаш, муайян ён-
дашувлар, нуқтаи назарлар, маънавий, естетик ва дунёқарашни шаклланти-
ришдаги ҳамкорликни, коллективизмни, жамоага киришиб кета олишни, ком-
муникативликни тарбиялашга қаратилган бўлади. 
Фаолиятни ривожлантирувчи ўйинлар диққат, хотира, нутқ, тафаккур, 
қиёслаш малакаси, чоғиштириш, ўхшашини топиш, фараз, хаёл, ижодий 
қобилият, емпатия, рефлексия, оптимал ечимни топа олиш, ўқув фаолиятми 
мотивациялашни ривожлантиришга қаратилган бўлади. 
Ижтимоийлашув ўйинлари жамиятнинг меъёрлари ва қадриятларига жалб 
қилиниш, муҳит шароитларига кўникиш, еҳтиросларни назорат қилиш, ўз-ўзини 
бошқариш, мулоқотга ўргатиш ҳамда психотерапияни назарда тутади. 

---

84 
Педагогикага оид адабиётларда педагогик ўйин деган тушунча мавжуд. 
Педагогик жараённи ташкил этишнинг бир қатор методлари ва усуллари 
ҳамда турли шаклдаги педагогик ўйинлар «ўйинли педагогик технологиялар»ни 
ташкил этади. 
Педагогик ўйинда таълимнинг педагогик мақсадлари аниқ қилиб қўйилади. 
Педагогик ўйинлар асосида талабаларни ўқув фаолиятига йўлловчи ўйинли 
усуллар ва вазиятларни вужудга келтириш ётади. 
Г.К. Селевко томонидан педагогик ўйинлар таснифи ва уни амалга пшириш-
нинг асосий йўналишлари ишлаб чиқилган. 
Педагогик ўйинлар қуйидаги асосий йўналишларда бўлади: 
• 
дидактик мақсад ўйинли вазифа шаклида қўйилади; 
• 
ўқув фаолияти ўйин қоидаларига бўйсунади; 
• ўқув материалидан ўйин воситаси сифатида фойдаланилади; 
• ўқув жараёнига дидактик вазифа ўйинга айлантирилган тарзда 
мусобақалашиш унсурлари киритилади; 
• дидактик вазифенинг мувқффақиятли бажарилиши ўйин натижалари билан 
богланади.