ÝYKYK, syp. Abat däl, weýran, berbat bolan,
ýykylan, ýumrulan.
ÝYKYK-ÝUMRUK, syp. Weýran bolup galan,
berbat bolan, haraba öwrülen. Uly ýol bilen gidip
barşymyza ýykyk-ýumruk jaýlara gözümiz düşmedi.
ÝYKYLMAK, işl. 1. Agdarylyp ýere düşmek,
bir zadyň üstünden ýere gaçmak. Düýeden ýykylmak.
2. Dik oturan zat bir gapdala agmak, gaýtmak.
Demlengi demkeş ýykyldy. Agaç ýykyldy. 3.
Ýeňilmek, asgyn gelmek. Ýykylsaň, uludan ýykyl
(Nakyl). 4. Taýyp, büdräp ýere ýazylmak. Ýykylany
ýer götär (Nakyl). 5. göç.m. Keramatly hasap edilýän
güýçlere kömek sorap ýüz tutmak. Ak işana
ýykylmak. 6. Synmak, dargamak, ýaşamagyny bes
etmek. On ýedinji ýylda ak patyşa ýykyldy. 7.
Synagda kanagatlanarsyz baha goýulmak, ikilik
almak. Sürmekden synag geçirilende ýykyldym.
Ýykylanyň ýeňsesinden depmek ýoldaşlyk,
hossarlyk etmezlik, kynçylyga düşülende goltgy
bermezlik. Ýykylanyň ýeňsesinden depmek biziň
häsiýetimize mahsus däldir. Ýykylsaň dişiň
döwüljek hiç zat bitmedik, şyr takyr, gaty (ýer
hakynda). Ýykylyp ýatmak gaty söýmek, gowy
görmek, halamak. Sen şol gyz diýip ýykylyp ýatyrsyň-
la...
ÝYKYLYP-SÜRÜŞMEK [ýykylyp-sürüşmök],
işl. 1. Kä ýykylyp, kä aýaga galyp, kynlyk bilen ýol
geçmek, öňe gitmek. Ýykylyp-sürşüp, haşlap, Barýar
goşlaryn taşlap (R. Seýidow). 2. göç.m. Durmuşda
ýalňyşlyk goýberip, şowsuzlyga sezewar bolmak. Ara
şeýtan düşürmejek bolmaly, birek-biregiň ýykylan-
sürşen ýerinde maňlaýyndan direjek bolmaly (G.
Kulyýew).
ÝYKYLYŞMAK, işl. 1. Ýumrulyşyp, dargaşyp
başlamak, çagşaşyp başlamak. Tam ýykylyşypdyr,
onuň suwaglaryny täzeläp, käýerlerini täzeden
örmeli. 2. Köp zat ýykylmak. Üzümiň direg agaçlary
ýykylyşyp ýatyr. 3. Ýerli-ýerden, birnäçe bolup
ýykylmak. Oglanlar näme ýykylyşyp ýatyrlar?
Do'stlaringiz bilan baham: |
