Tuzuvchi : shohruh arabjonov

t talaffuzda tushib qolishi mumkin: past 
ch tovushi talaffuzda sh aytilishi mumkin : pochta, uchdi 
g‟ tovushi so'z o'rtasida kelib, q talaffuz qilinadi: tog‟ga, bog‟ga 
g' tovushi x deb talaffuz qilinishi mumkin : zog‟cha, bog‟cha 
x tovushi q deb talaffuz qilinishi mumkin : tuxum, mix, taxir 
v so'z o'rtasida kelganda talaffuzda f aytilishi mumkin : avtobus, avtomat 
v so'z oxirida kelganda talaffuzda p aytilishi mumkin : Soliyev 
Eslatma : o'zbek tiliga rus va yevropa tillaridan kirgan so'zlarda "ng" ajraladi va alohida "n" va 
"g" tarzida bo'ladi : mitin/g, kon/gress, shtan/ga, an/gina, in/gliz, lan/gar 
Eslatma : Agar ng dan keyin undosh kelsa, ng birinchi bo‘g‘inda qoladi : sing/li, mang/lay, 
ko‟ng/li 
Eslatma : Agar ng ikki unli orasida kelsa, ng ikkinchi unli bilan bo‘g‘in hosil qiladi : de-ngiz, 
ma-ngu, ko'-ngil  
Eslatma : Menga, senga, unga so‘zlarida –ga qo‟shimchasi qo‘shilgan. Shuning uchun ikkiga 
ajraladi : men+ga, sen+ga, u+ga 

---

 
MASHQ : Ushbu so‟zlardan qaysilarida "ng" qatnashgan? 
Rangsiz, Ingliz, Saralangan, Ko'ringach, Tanga (pul), Menga, Singari, Yenga olmoq, Osmonga, 
Changallamoq, Bog'langan, Kongress, Badanga, Yanga, Dangasa, Langar, Alanga, Mavjlangan, 
Vatangado, Ishongani, Tingan,Angina,Ingichka,Engashmoq, Dangal, Yonga, Angla, Ungan, 
Miting, Tungi, Qachongacha, Ertangi, Jinga, Singuncha, Tongan, Jingalak, Tongi, Senga 
Tutuq belgisi 
Tutuq belgisining vazifalari : 
1)unli tovushdan keyin kelgan tutuq belgisi unlini cho‘zish vazifasini bajaradi : ba'zan, fe'l, 
she'r 
2)undosh tovushdan keyin kelgan tutuq belgisi unlini undoshdan ajratish vazifasini bajaradi : 
qal'a mash'al, an'ana 
3) mus´haf, as´hob, is'hoq kabi so‘zlarda “s” va “h” undoshlarini “sh” harfiy birikmasidan 
farqlash uchun ishlatiladi. 
4)Mo„jiza, mo„tadil, mo„tabar so‘zlarida o„ unlisi cho‘ziqroq aytiladi, lekin tutuq belgisi 
qo‘yilmaydi.

---

5)Ma'no farqlash : 
a'yon - amaldor 
ayon – ravshan 
a‘lam – din peshvosi 
alam – azob, og‘riq 
al‘amon – murojaat (undov so‗z) 
alamon - xalq 
alo – ustiga (nur ustiga alo nur) 
a‘lo – zo‘r,yaxshi 
buq'a - hujra 
buqa - novvos 
da'vo - arz 
davo – shifo 
nash'a - maza, lazzat 
nasha - o'simlik 
qal'a - qo'rg'on, shahar 
qala - qalamoq, o't yoqmoq 
qa‘ri – tubi, ichi 
qari – keksa 
qur‘a – chek 
qura – qurmoq (ravishdosh) 
san'at - biror san'at turi 
sanat – sanatmoq 
sa'va - qush 
sava – urmoq 
surat – rasm 
sur‘at – rivoj, jadallik,tezlik 
ta‘qib – kuzatish, quvish 
taqib – taqib olmoq 
tal'at - qiyofa 
talat - itga talatmoq 
ta'xir - imillash, orqaga surish 
taxir – nordon 
ta'rif - vasf etish 
tarif - tarif reja 
ta'lim - jarayon 
talim - bir qancha 
za'far - sariq, sari gulli o'simlik 
zafar - g'alaba 
she‘r – kichik badiiy asar 
sher – yitrqich hayvon 
shu‘ba – idora bo‘linmasi 
shuba – qishki kiyim