U n w Mustaqil O'zbekiston davlatining 1 b u b

 », , . ~ . , ,  " f , • , . ,. 
. . . . . , ...
  t l
  M a r k a z i y Osiyo  d a v l a t l a n  b o s h h q -
quish tomon tutilgan yo'l
 i • •  v »
 • 
J
W
J
I 
H &
 '  l a n n i n g Rossiya davlat delegatsiyasi 
ishtirokida  a n j u m a n i  b o ' l i b o'tdi.  A n j u m a n d a Orol dengizi va 
Orolbo'yi muammolarini hal etish, Orol mintaqasi ekologiyasini 
sog'lomlashtirish va ijtimoiy-iqtisodiy  t a r a q q i y o t n i  t a ' m i n l a s h 
s o h a s i d a  b i r g a l i k d a  q i l i n a d i g a n  h a r a k a t l a r  t o ' g ' r i s i d a  b i t i m 
i m z o l a n d i .  O r o l dengizi havzasi  m u a m m o l a r i bilan  s h u g ' u l -
lanuvchi Davlatlararo kengash tuzildi. Orolni qutqarish Xalqaro 
jamg'armasi ta'sis etildi. 
U c h r a s h u v qatnashchilari  Q o z o g ' i s t o n , Qirg'iziston,  O ' z b e -
kiston, Tojikiston, Turkmaniston va Rossiya nomidan  B M T Bosh 
kotibi Butros G'oliyga maktub yo'llab, Orol bo'yidagi murakkab 
ahvol va ro'y bergan  m u a m m o l a r n i hal etish  u c h u n belgilangan 
chora-tadbirlar haqida, shuningdek Orol dengizi havzasi  m u a m -
molarini hal qilishga xalqaro hamjamiyatning diqqat-e'tiborini jalb 
qilish zarurligi to'g'risida uni xabardor etdilar. 
1993- yil avgustda
 Nukusda
 Orol dengizi havzasi  m u a m m o l a r i 
bilan shug'ullanuvchi Davlatlararo kengash va Orolni qutqarish 
xalqaro  j a m g ' a r m a s i n i n g  q o ' s h m a majlisi  b o ' l d i .  1 9 9 4 - y i l  1 1 -
yanvarda
 Nukusda
 Markaziy Osiyo mamlakatlari boshliqlarining 
Rossiya Federatsiyasi davlat delegatsiyasi (Yuriy Yakovlev, RF 
Bosh vaziri o'rinbosari) ishtirokida konferensiyasi bo'lib o'tdi. 
Konferensiyada Orol dengizi havzasidagi hozirgi ahvol bilan bog'liq 
k o ' p g i n a  m a s a l a l a r ,  O r o l n i  q u t q a r i s h  X a l q a r o  j a m g ' a r m a s i 
mablag'lari qanday to'planayotgani  m u h o k a m a qilindi, faoliyati 
ma'qullandi. Ekologik vaziyatni yaxshilash yuzasidan yaqin 3—5 
yil ichida bajarilishi lozim  b o ' l g a n vazifalar belgilandi. Orol 
dengizini qutqarish bo'yicha Davlatlararo kengash  N i z o m i tas-
diqlandi  h a m d a uning ijroiya organining rahbari tayinlandi. Bu 
masalalar bo'yicha qarorlar qabul qilindi. 
O'zbekiston rahbariyati  m i n t a q a d a g i  m a m l a k a t l a r va xalqlar 
o'rtasida teng  h u q u q l i va  o ' z a r o manfaatli hamkorlik  o ' r n a t i b , 
uni  m u s t a h k a m l a s h  v a rivojlantirish  t a d b i r l a r i n i  q a d a m - b a -
q a d a m amalga oshirib bordi. Tojikiston xalqi boshiga musibat 
tushganda O'zbekistonning bergan siyosiy va iqtisodiy  m a d a d i , 
Orolni  q u t q a r i s h  h a r a k a t i d a  O ' z b e k i s t o n n i n g faol ishtiroki 
fikrimizning dalilidir. 
277 

Markaziy Osiyo iqtisodiy  1 9 9 4 - y i l  1 0 - y a n v a r  k u n i  O ' z b e k i s -
hamjamiyati
 
t
o
n
  R
e s
P
u
b l i k a s i  b i l a n  Q o z o g ' i s t o n 
Respublikasi  o ' r t a s i d a tovarlar, xiz-
matlar, sarmoyalar va ishchi kuchlarning erkin o'tib turishini 
n a z a r d a tutuvchi  h a m d a  o ' z a r o kelishilgan  k r e d i t - h i s o b - k i t o b , 
budjet, soliq, narx, boj va valuta siyosatini  t a ' m i n l o v c h i yagona 
iqtisodiy  m a k o n n i tashkil etish to'g'risida  s h a r t n o m a imzolandi. 
1994-yil  1 6 - y a n v a r kuni  O ' z b e k i s t o n Respublikasi bilan Qir-
g'iziston Respublikasi o'rtasida yagona iqtisodiy  m a k o n  t o ' g ' -
risida  s h a r t n o m a imzolandi. 1994- yil  3 0 - aprelda
 Choiponota 
shahrida O'zbekiston,  Q o z o g ' i s t o n , Qirg'iziston o'rtasida  y a g o -
n a iqtisodiy  m a k o n tuzish  t o ' g ' r i s i d a  u c h  t o m o n l a m a  s h a r t -
n o m a imzolandi. 
O'zbekistoii, Qozog'iston va Qirg'iziston prezidentlari-
ning 1994- yil iyul oyi boshida Almati shahrida bo'lib 
o'tgan uchrashuvi ham bu uch qardosh mamlakatlar 
xalqlari o'rtasidagi munosabatlarni mustahkamlashda yana 
bir yangj qadam bo'ldi. Unda o'zaro integratsiyani kuchay-
tirish bo'yicha, Markaziy Osiyo hamkorlik va taraqqiyot 
bankini tuzish to'g'risida bitimlar imzolandi. Tomonlar 
dalvatlararo kengash hamda uning doimiy ijroiya organini, 
shuningdek Bosh Vazirlar kengashi, Tashqi ishlar vazirlari 
kengashi, Mudofaa vazirlari kengashini ta'sis etdilar. 
Bunday yagona muvofiqlashtiruvchi boshqaruv organla-
rining paydo bo'lishi O'zbekiston, Qozog'iston va Qirg'i-
ziston o'rtasida integratsiya uchun huquqiy zaminni yana-
da mustahkamladi. Markaziy Osiyo hamkorlik va taraq-
qiyot bank! tashkil etildi. Shu tariqa Markaziy Osiyo 
iqtisodiy hamjamiyati (MOIH) tashkil topdi. 
1995- yil 14- aprel kuni
 Shimkentda
 O'zbekiston, Qozog'iston, 
Qirg'iziston prezidentlarining  u c h r a s h u v i  b o ' l d i . Tojikiston va 
Afg'oniston chegarasidagi vaziyat haqida maslahatlashib olindi. 
Qabul qilingan Bayonotda Tojikiston muxolifat kuchlari  t o m o -
n i d a n 1995- yil 7-  a p r e l d a qilingan,  q o n to'kishga olib kelgan, 
hujum qoralandi. Tojikiston rahbariyatiga tojiklararo  m u z o k a -
ralarni faollashtirish va mojaroni bartaraf etish  u c h u n barcha vosi-
talardan foydalanish takliii ilgari surildi. 
U c h davlat boshlig'i Markaziy Osiyo davlatlari integratsiyasini 
jadallashtirish  b o ' y i c h a Hujjat  ( K o m m y u n i k e ) imzoladilar. Bu, 
278 

borada 2000-yilgacha dastur ma'qullandi. Uchrashuvda dav-
latlararo kengash va Markaziy Osiyo hamkorlik va taraqqiyot 
banki („Sentraz bank") ning axborotlari tinglandi. 
1995- yil 15- dekabrda Jambulda Qozog'iston, Qirg'iziston va 
O'zbekiston respublikalari davlatlararo kengashining navbatdagi 
majlisi bo'ldi. Prezidentlar 2000-yilgacha bo'lgan iqtisodiy 
integratsiya va birinchi navbatda, sarmoya sarflanishi lozim 
bo'lgan loyihalar dasturlarini hayotga joriy etish, kommunikatsiya 
tarmoqlarini rivojlantirish masalalarini muhokama etdilar. Integ-
ratsiya dasturida 53 ta loyihalar ishlab chiqildi. BMT rahna-
moligida harakat qiladigan Qozog'iston, Qirg'iziston va O'zbe-
kiston Respublikalarining tinchlikni saqlash kollektiv batalyo-
nini tashkil qilish haqida qaror qabul qilindi. Uch davlatning 
tinchlikni saqlash kollektiv batalyoni shakllantirildi. 
1997-yil 9—10-yanvar kunlari Bishkekda O'zbekiston, 
Qozog'iston, Qirg'iziston davlat boshliqlarining kengashi bo'lib, 
unda uch qardosh davlatlar o'rtasida abadiy do'stlik haqida 
shartnoma imzolandi. Bu hujjatda o'zbek, qozoq, qirg'iz xalq-
larining orzu-niyatlari o'z ifodasini topdi. Mazkur shartnoma uch 
qardosh davlat xalqlarining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ilmiy-
texnikaviy hamkorligini yangi asoslarda rivojlantirishga yo'naltirdi. 
1997- yil 12- dekabr kuni Qozog'iston Respublikasining yangi 
poytaxti — Astana shahrida Qozog'iston, Qirg'iziston va O'zbe-
kiston prezidentlarining kengashi bo'lib o'tdi. Kengashda uch 
mamlakat o'rtasida energetika, suv zaxiralaridan oqilona foyda-
lanish, oziq-ovqat ta'minoti, kommunikatsiya hamda mineral 
xomashyo zaxiralarini o'zlashtirish va qayta ishlash sohalari 
bo'yicha xalqaro konsorsiumlar tuzish to'g'risida muzokara bo'ldi. 
Prezidentlar xalqaro konsorsiumlar tuzish bo'yicha uch mamlakat 
hamkorligi tamoyillari konsepsiyasini ma'qulladilar. 
1998- yilda Tojikiston Respublikasi Markaziy Osiyo iqtisodiy 
hamjamiyatiga a'zo bo'lib kirdi. 
2000-yil 20—21-aprel kunlari Toshkentda O'zbekiston, Qo-
zog'iston, Qirg'iziston va Tojikiston prezidentlarining uchrashuvi 
bo'lib o'tdi. Uchrashuvda mintaqaviy hamkorlik va mamlakat-
lararo munosabatlarga doir masalalar muhokama qilindi. To'rt 
mamlakat rahbarlari terrorchilik, siyosiy va diniy ekstremizm, 
xalqaro uyushgan jinoyatchilikka qarshi kurash va mintaqa 
davlatlariga tahdid soladigan boshqa xavf-xatarning oldini olishga 
qaratilgan hamkorlik to'g'risida shartnoma imzoladilar. Gap 
shundaki, Markaziy Osiyo davlatlari o'rtasida o'zaro hamkorlik 
sohasida 200 dan ortiq hujjat imzolangan bo'lsa-da, ular orasida 
279 

m a z k u r masalaga tegishli hujjat  y o ' q edi.  S u n d a y hujjatning 
imzolanishi Markaziy Osiyodagi vaziyatdan kejfo chiqqan  m u h i m 
q a d a m  b o i d i .  T o ' r t davlat  p r e z i d e f t l a r i  x a | q
a r o
  t e r r o r i z m g a , 
siyosiy va diniy  e k s t r e m i z m g a  q a r s h i birga^iikda  k u r a s h olib 
borishga kelishib oldilar. * 
2000- yil 14- iyulda  D u s h a n b e d a bo'lib  o ' t g
a
n Markaziy Osiyo 
iqtisodiy hamjarniyati davlat boshliqlarining kengashida  p r e z i -
dentlar iqtisodiy hamkorlikning bugungi ahvolj
?
 iqtisodiy integra-
tsiyani  y a n a d a  c h u q u r l a s h t i r i s h tadbirlari,  ^ i r d a r y o  v a  A m u -
daryoning suv-energetika zaxiralaridan  u n u m h foydalanish masa-
lalari yuzasidan fikr almashdilar. Kerigashda  M O I H ning 2002-
yilgacha  b o ' l g a n  m u d d a t d a yagona iqtisodiy  m a k o n n i yaratish 
bo'yicha birinchi navbatdagi  s a ' y - h a ^ ^
3
^
3
" dasturi to'g'risida, 
2005- yilgacha bo'lgan  m u d d a t d a integratsiyani rivojlantirish stra-
tegiyasi haqida qarorlar qabul qilindi. 
. , w 'l
 l^r
 ill-/
 \s
 IV11. 1VVI1 
g a s h d a  h a m k o r l i k n i rivojlantirish, •  m i n t a q a d a  b a r q a r o r l i k va 
xavfsizlikni  t a ' m i n l a s h masalalari  m u h o k a m ^ qilindi va  T o s h -
k e n t  b a y o n o t i  i m z o l a n d i .  M a z k u r kengashd^  M O I H tashkiloti 
faoliyatini to'xtatishga  q a r o r qilindi- Islom  K a r i m o v taklifiga 
b i n o a n  M O I H negizida
 Markaziy Osiyo tfamkorligi tashki-
lotini tuzishga kelishib olindi. 
2002- yil 28- fevral kuni Almati shahrida Markaziy 
Osiyo davlatlari boshliqlarining uchrashuvi bo'lib o'tdi. 
Muzokaralar yakunida prezidefltlar Markaziy Osiyo 
Hamkorligi tashkilotini ta'sis etfeh to'g'nsidagi shartno-
maai imzoladilar. Shu tariqa  M O H tashkiloti huquqiy 
jftatdan rasmiyiashdi. MOH tasbJalotining raisi etib Islom 
Karimov sayiandi. Mazkur tashkflot endi qafaqat iqtisodiy 
muttosabatlarni rivojlantirish, shuiihigdek siyosiy, ijtimoiy, 
madamy va boshqa turdagi aloqalar koiaihini kengaytirish 
masalalari bilan shug'ullanadi. Ha* bir a'^
0
 mandakatdan 
bevosita davlat rahbariga hlsobot berib tutadigan bittadan 
mavofiqlashtiruvchi vakil tayinljindi. 4 ta vakil MOH 
tashkiloti faoliyati samaradorligin* oshirish, a'zo mamla- . 
katiarming integratsiya jarayonlarini faol]
a
shtirish bora-
 1 
sjdagi nuqtayi nazarlarini yaqinlashtirish> qabul qilingan
 J 
hnj^tfarning ijrosini nazorat qilish omumjy vaziyatni
 f 
Markaziy Osiyo 
Hamkorlik tashkiloti 
2 0 0 1 - yil  2 8 - d e k a b r kuni  T o s h k e n t -
d a  M O I H  d a v l a t l
a r
i boshliqlarining 
navbatdagi kengashi bo'lib o'tdi.  K e n -
280 

t i > s h k i l  e t i s l ,
 bUan
 shBg'cflaniiioqda.
 MOH tashkilotining 
t*shkil etitishi, uning a'zolari bo'lgan 4 ta mamlakat 
o'rtasidagi o'zaro manfaatli aloqalarai yangi pog'onaga 
kotardi. 
M O H tashlciiotiga  a ' z o davlat boshliqlarining 2002-yil 6—7-
i y u l  k u n l a r i
 Oqtov
  ( Q o z o g ' i s t o n ) ,  5 — 6 -  o k t a b r  k u n l a r i 
Dushanbe  ( T
0
j i k i
s
t
0
n )  s a m m i t l a r i  b o ' l i b  o ' t d i .  T o s h k e n t d a 
2002- yil noyabr oyida  M O H tashkilotiga  a ' z o davlatlar  p a r -
lamentlari rai\barlari  h a m d a ishbilarmon doiralari vakillarining 
fonimlari  b o ' l i b o'tdi. 
^ 0 0 2 - yil  d e k a b r d a va  2 0 0 4 - yil  2 8 -  m a y d a
 Astana 
shahrida  b o ' l i b o'tgan  M O H tashkilotiga  a ' z o davlat boshliq-
larifiing sammitlarida mintaqaviy xavfsizlik, Orol inqirozi,  n o q o -
nurtiy niigratsiy
a ?
 uyushgan jinoyatchilik, narkotik kontrabandasi 
u m
u m i y  b o ?
0
r  b a r p o  e t i s h ,  s u v - e n e r g e t i k a  z a x i r a l a r i d a n 
u n i i m l i  f o y d ^ i a n i s h ,  t r a n s p o r t  t i z i m i n i n g  u m u m m i n t a q a v i y 
infi-atuzilmasini  b a r p o etish kabi masalalar  m u h o k a m a etildi. 
Mazkur masal
a
lar bo'yicha hamkorlik qilishga qaratilgan  q o ' s h m a 
kornmyunike Va bitimlar imzolandi. 
. 2005- yil 6—7- oktabr kunlari Sankt-
ZSS*"*
 PETERBURG SHAHRIDA BO
'
LIB
 °'
T§AN 
h^nyamiyau
  M a r k a z i y  O s i y o  t a s h k i l o t i  D a v l a t 
rahbarlarinin^ kengashida o'tgan davrda qilingan ishlar sarhisob 
qilindi.  K e n §
a s
h d a  M a r k a z i y Osiyo  u m u m i y  b o z o r i n i  b a r p o 
e t i s h  k o n s e p
s
i y
a
s i  t a s d i q l a n d i .  M O H n i n g  b u galgi  s a m m i t i 
Yevroosiyod^ integratsiyalashuv  j a r a y o n i d a g i burilish nuqtasi 
b o ' l d i .  O ' z b e k i s t o n  r a h b a r i n i n g  t a s h a b b u s i  b i l a n  M O H  v a 
Y e v r o o s i y o iqtisodiy  h a m j a m i y a t i  n e g i z i d a  y a n g i
 YeOIHni 
shstkllantirisiiga qaror qilindi.
  N e g a k i , bu ikki  t a s h k i l o t n i n g 
m a q s a d va  v ^
z
j f
a
i
a
r i deyarli farq qilmas edi. Ikki tashkilotning 
qo'shilishi natijasida yirik jo'g'rofiy  m a k o n d a  y a n a d a faol yangi 
integratsiya  u
c
h u n keng  y o ' l ochildi.  Y e O I H Rossiya, Belorus, 
Q o z o g ' i s t o n , Qirg'iziston va Tojikiston o'rtasida 1995- yilda 
t u ^ i l g a n  B Q j x o n a  i t t i f o q i  n e g i z i d a  t a s h k i l  t o p g a n  e d i . 
Y e O I H n i n g 2006- yil 24—25- yanvar kunlari  S a n k t - P e t e r b u r g 
shahrida bo'lib o'tgan sammitida O'zbekiston unga  a ' z o  b o ' l i b 
kirdi.  M a z k u
r
  s a m m i t d a O'zbekistonning  Y e O I H n i ta'sis etish 
t o ' g ' r i s i d a g i  s h a r t n o m a g a  q o ' s h i l i s h i  t o ' g ' r i s i d a g i  p r o t o k o l , 
„  Y e O I H n i  t ^ s i s etish to'g'risidagi  s h a r t n o m a g a o'zgartirish va 
q o ' s h i m c h a l ^ r kiritish to'g'risida"gi qarorlar imzolandi. 
281 

Y e O I H tashkiloti  u n g a  a ' z o  m a m l a k a t l a r o'rtasida integra-
tsiyani rivojlantirishga,  y a g o n a  u m u m i y  b o z o r n i n g shakllani-
shiga, Bojxona ittifoqiga, erkin savdo zonasining tashkil  t o p i -
shiga  k o ' m a k l a s h a d i . 
lama aloqalar  h a m yo'lga qo'yildi. 
O ' z b e k i s t o n n i n g  Q o z o g ' i s t o n bilan ikki  t o m o n l a m a  m u n o -
sabatlari 1992- yil  2 4 -  i y u n d a  T u r k i s t o n  s h a h r i d a  O ' z b e k i s t o n 
P r e z i d e n t i n i n g  Q o z o g ' i s t o n g a  r a s m i y davlat tashrifi  p a y t i d a 
N . Nazarbayev bilan I. Karimov  t o m o n i d a n imzolangan
 „0'zbe-
kiston Respublikasi bilan Qozog'iston Respublikasi o'rtasida 
do'stlik va hamkorlik to'g'nsidagi shartnoma"
 asosida  m u s t a h -
kamlanib bormoqda. 
1 9 9 3 - y i l  1 0 -  n o y a b r d a  I .  K a r i m o v  A l m a t i g a safar  q i l d i . 
O'zbekiston va Qozog'iston prezidentlari ikki mamlakat integrat-
siyasiga oid aloqalar masalasini, iqtisodiy siyosatini  m u h o k a m a 
qilishdi. O'zaro sarmo'yalarni amalga oshirish yo'llari va usullari, 
q o ' s h m a korxonalar, yuksak texnologiyalar yaratish haqida keli-
shib olishdi. 
T o m o n l a r pul tizimiga doir masalani  m u h o k a m a qilib, ikkala 
t o m o n bir vaqtda milliy valutani joriy etish haqida ahdlashdilar. 
Ikkala  m a m l a k a t  p u l  t i z i m i n i birgalikda  m u s t a h k a m l a s h n i n g 
prinsipial masalalari bo'yicha kelishib olishdi. Aholining ikkala 
m a m l a k a t pullarini erkin almashtirish  u c h u n pul almashuv tar-
moqlarini vujudga keltirishga e'tibor qilish zarurligini ta'kidladilar, 
hukumatlarga va banklarga banklararo hisob-kitoblar, erkin savdo, 
bojxona  b o ' y i c h a amaliy choralar ko'rish to'g'risida  k o ' r s a t m a 
berildi. Ikki davlat  o ' r t a s i d a savdo-sotiq, iqtisodiy  h a m k o r l i k 
to'g'risida bitimlar tuzildi. O'zbekiston va Qozog'iston o'rtasida 
iqtisodiy integratsiyaga oid aloqalar, o'zaro sarmoyalar almashish, 
q o ' s h m a  k o r x o n a l a r va yuksak texnologiyalar yaratish ishlari 
yo'lga qo'yildi. 
Q o z o g ' i s t o n  P s e z i d e n t i  N .  N a z a r b a y e v  1 9 9 4 - y i l  1 0 — 1 2 -
yanvarda rasmiy davlat tashrifi bilan O'zbekistonda bo'ldi. Ikki 
p r e z i d e n t  O ' z b e k i s t o n  b i l a n  Q o z o g ' i s t o n  o ' r t a s i d a  t o v a r l a r , 
xizmatlar, sarmoyalar va ishchi kuchlarning erkin o'tib turishini 
nazarda tutuvchi  h a m d a o'zaro kelishilgan kredit-hisob- kitob, 
budjet, sohq, narx, boj va valuta siyosatini ta'minlash to'g'risida 
shartnomani imzoladilar. O'zbekiston va Qozog'iston chegaralari 
O'zbekistonning Qozo-
g'iston bilan hamkorligi 
Markaziy Osiyodagi mustaqil davlatlar 
o'rtasida  k o ' p {pmonlama  h a m k o r h k 
bilan birga ular o'rtasida ikki  t o m o n -
282 

orqali kirishda  v a  c h i q i s h d a ikkala  m a m l a k a t  f u q a r o l a r i n i n g 
yuklarini bojxona tekshiruvidan o'tkazishni bekor qilish to'g'risida 
qaror qabul qilindi. 
O ' z b e k i s t o n milliy  b a n k i  b i l a n  Q o z o g ' i s t o n Milliy  b a n k i 
T o s h k e n t  s h a h r i d a  , , 0 ' z b e k i s t o n —  Q o z o g ' i s t o n "  h a m d a 
A l m a t i  s h a h r i d a  „ Q o z o g ' i s t o n —  O ' z b e k i s t o n " Kliring  p a l a -
t a l a r i n i ,  s h a h a r l a r d a  u n i n g  f i l i a l l a r i n i ,  v a l u t a  a l m a s h t i r i s h 
p u n k t l a r i n i  o c h i s h  t o ' g ' r i s i d a ikki  m a m l a k a t  h u k u m a t l a r i  v a 
b a n k l a r i  o ' r t a s i d a  b i t i m l a r  t u z i l d i .  1 9 9 8 - y i l  3 1 - o k t a b r d a 
O ' z b e k i s t o n  v a  Q o z o g ' i s t o n  o ' r t a s i d a  a b a d i y  d o ' s t l i k  s h a r t -
n o m a s i  i m z o l a n g a n . Shu tariqa O'zbekiston bilan  Q o z o g ' i s t o n 
o'rtasidagi hamkorlik  t o b o r a kengayib, chuqurlashib  b o r m o q d a . 
O ' z b e k i s t o n  v a  Q o z o g ' i s t o n  p r e z i d e n t l a r i n i n g  T o s h k e n t d a 
2000-yil 20—21-aprel kunlari  b o ' l g a n uchrashuvida ikki davlat 
c h e g a r a l a r i n i  a n i q belgilab olishga  b a g ' i s h l a n g a n  u c h r a s h u v i 
b o ' l d i .  M u z o k a r a l a r  y a k u n i d a  , , 0 ' z b e k i s t o n  R e s p u b l i k a s i 
P r e z i d e n t i  I .  A .  K a r i m o v  v a  Q o z o g ' i s t o n  R e s p u b l i k a s i 
P r e z i d e n t i  N .  A .  N a z a r b a y e v n i n g  q o ' s h m a  b a y o n o t i " 
imzola'ndi. Ikki  m a m l a k a t  m u s t a q i l l i g i va  c h e g a r a l a r i  d a x l -
sizligini  t a ' m i n l a s h g a  q a r a t i l g a n  b u hujjat ikki  t o m o n l a m a 
h a m k o r l i k  a l o q a l a r i n i  y a n a d a  m u s t a h k a m l a s h  v a  c h u q u r -
lashtirishda  m u h i m  a h a m i y a t g a egadir.  „ D a v l a t rahbarlari,— 
deyiladi  q o ' s h m a  b a y o n o t d a , —  O ' z b e k i s t o n Respublikasi bilan 
Q o z o g ' i s t o n  R e s p u b l i k a s i  o ' r t a s i d a g i  c h e g a r a ikki  d a v l a t 
q a r d o s h xalqlarini birlashtiruvchi tinchlik, do'stlik va yaxshi 
qo'shnichilik chegarasi  b o ' l i b qolishda yakdildirlar".  2 0 0 1 - yil 
16—17- noyabr kunlari O'zbekiston Prezidenti Islom  K a r i m o v 
r a s m i y  t a s h r i f  b i l a n  Q o z o g ' i s t o n d a  b o ' l d i .  I k k i  d a v l a t 
p r e z i d e n t l a r i  O ' z b e k i s t o n - Q o z o g ' i s t o n davlat chegarasi  t o ' g ' -
r i s i d a  S h a r t n o m a n i  i m z o l a d i l a r .  2 4 4 0  k m  u z u n l i k d a g i 
c h e g a r a n i n g 96 foizi belgilab olindi. Qolgan qismini kelishuv 
asosida  d e l i m i t a t s i y a qilishga kelishildi. 10 oy  d a v o m i d a bu 
b o r a d a tegishli ishlar  a m a l g a oshirildi. 2002-yil  9 - s e n t a b r d a 
Q o z o g ' i s t o n  R e s p u b l i k a s i  P r e z i d e n t i  N u r s u l t a n 
N a z a r b o y e v n i n g  t a k l i f i g a  b i n o a n  I s l o m  K a r i m o v  A s t a n a 
s h a h r i g a  t a s h r i f  b u y u r d i .
 ,,0'zbekiston—Qozog'iston davlat 
chegaralarining alohida uchastkalari to'g'risida bitim" 
i m z o l a n d i . Ikki  m a m l a k a t  o ' r t a s i d a g i  c h e g a r a g a  o i d  d o l z a r b 
masalalar  h u q u q i y  j i h a t d a n o'z yechimini  t o p d i . Ikki  m a m l a k a t 
o ' r t a s i d a g i  t o v a r  a y i r b o s h l a s h  h a j m i  2 0 0 2 -  y i l n i n g  b i r i n c h i 
yarmida 124  m l n  A Q S H dollarini tashkil etdi.  O ' z b e k i s t o n d a 38 
t a  o ' z b e k - q o z o q  q o ' s h m a  k o r x o n a s i ,  Q o z o g ' i s t o n d a  9 2  t a 
q o z o q - o ' z b e k  q o ' s h m a korxonasi faoliyat  y u r i t m o q d a . 
283 

O'zbekiston  v a Qirg'i-  O ' z b e k i s t o n n i n g  Q i r g ' i z i * b U ^ 
ziston aloqalari ,  t o m o n l a m a  h ^ ° r \ % 
^  „ 0  z b e k i s t o n  R e s p u b l i F ^
1
 ^
na
,p 
Qirg'iziston Respublikasi  o ' r t a s i d a do'stlik, hamkorlik ™?1 ft 
y o r d a m  h a q i d a  s h a r t n o m a "  a s o s i d a  y o ' l g a qP^\  ~ * y 
rivojlantirilmoqda. Bu  s h a r t n o m a Qirg'iziston  P r e K i d
e n t )
 \fr 
A k a y e v n i n g  O ' z b e k i s t o n g a  r a s m i y  d a v l a t  t a s h r i f i  p a y t i d
v 
T o s h k e n t d a  1 9 9 2 - y i l  2 9 - s e n t a b r d a  I .  K a r i m o v  v a  A - ™ y t f 
t o m o n i d a n  i m z o l a n g a n edi. , ^ 
I.  K a r i m o v n i n g  1 9 9 3 - y i l  a v g u s t i d a  Q i r g ' i z i s t o r
1
^
 
t
q
,
l
g
i
V 
rasmiy davlat tashrifi  p a y t i d a  O ' s h  s h a h r i d a  0 ' z b ^ ^
l s
,
 n
 A 
Q i r g ' i z i s t o n  o ' r t a s i d a  1 9 9 4 - 2 0 0 0 - y i l l a r g a  m o ' U
a
U
a
f
i 8
a
t 
i q t i s o d i y  i n t e g r a t s i y a n i  r i v o j l a n t i r i s h  t o ' g ' r i s i d a
 
y
o
n
, y 
i m z o l a n d i .  B u hujjat ikkala  r e s p u b l i k a d a ishlab  c h i q i l j ^
n
  ^ }  \ , 
dasturlarni muvofiqlashtirishga,  x o m a s h y o  v a ishchi  ^
C
\ " i 
ilmiy salohiyatdan  u n u m l i foydalanishga qaratilgan.  ?
a V
 ^ 
o'rtasida iqtisodiyot, savdo,  m a d a n i y a t , sog'liqni  s a q l ^
5
^ '
  a n 
t a ' l i m , sport  v a  t u r i z m  b o ' y i c h a  h a m k o r l i k n i  m u s t i
1
^ 
haqida bitimlar  i m z o l a n g a n . . v 
1 9 9 4 - y i l  1 6 - y a n v a r d a  O ' z b e k i s t o n  P r e z i d e n t i  / •
K
a
n
m o
/ 
Qirg'izistonda bo'ldi. Rasmiy tashrif yakunida ikki  d a
v
|
a t 
P
r
e
z
^ 
dentlari tovarlar, xizmatlar,  s a r m o y a , ishchi  k u c h l a r i '
1
*
1
^ 
yurishini,  o ' z a r o kelishilgan  K r e d i t - h i s o b - k i t o b , bucJJ
e t
?  .
s
o l " f 
narx, bojxona  v a valuta siyosatini belgilovchi  s h a r t n o n
4 3 1 1 1 
l
l
n
z
0 
ladilar. , J 
O ' z b e k i s t o n  v a  Q i r g ' i z i s t o n n i n g  i q t i s o d i y  i m k o P ^
3
/ : ^ "
1
^ 
uyg'unlashtirish  h a q i d a qaror  q a b u l qilindi. Bu qaroi^§
a
, • 4 
mqarolarning chegaralardan o'tayotganida yuklarinl 
tekshiruvidan o'tkazish bekor qilindi, soliqlar, to'lovlar
  v a
 V?
s
  . ^ i 
turdagi cheklashlar kamaytirildi. Ikki  m a m l a k a t  b a n k J
a n
^ 7 ^ . 1 
p a l a t a l a r i ,  u l a r n i n g  f i l i a l l a r i ,  v a l u t a  a l m a s h t i r i s h  p u n k t l ^ n r r 
ochishga kelishib olishdi.
 / 
O'zbekiston va Qirg'iziston o'rtasida 1994-yil  u c h
u n
 
s
a
y
d
o
} 
iqtisodiy hamkorlik, madaniyat, sog'liqni saqlash, fan va taiirrr 
sport  v a  t u r i z m  b o ' y i c h a  h a m k o r l i k n i  y a n a d a must^*
1 
m
l
a
s
\ 
h a q i d a bitimlar irrttolandi. Bu hujjatlar asosida ikki
  ^
a
n
^
a
j ^
a
/ 
o'rtasidagi ikki  t o m o n l a m a hamkorlik rivojlanib  b o r m o ^
3
- . 
yilda O'zbekistonda  2 2  t a o'zbek-qirg'iz  q o ' s h m a  k o r x t f
n a s 1
'  9 j f . , 
g'izistonda  6 2  t a qirg'iz-o'zbek  q o ' s h m a korxonasi  f a o h y
a t
  y ^ t d r 
O ' z b e k i s t o n  b i l a n  T o j i k i s t °
n 
0
r
t
a
' 
O'zbekiston va Toji-
  s
i d a aloqalar  o ' r n a t i l g a n va