U. R. Xamdamov, dj. B. Sultanov, S. S. Parsiyev, U. M. Abdullayev

Android operatsion tizimi tuzilishi 
 
Android dasturiy steki, qoida tariqasida, Linux yadrosi va 
xizmatlarni taqdim etadigan ilova muhiti, shuningdek dastur va ish 
vaqtini boshqarish orqali ta’minlangan C/C++ kutubxonalaridan 
iborat. 9.23- rasmda Android operatsion tizimi tuzilishi keltirilgan. U 
quyidagi asosiy qismlardan tashkil topadi. 
Linux yadrosi. Android ochiq manbali Linux yadrosida 
yaratilgan. Ushbu yadroni tanlashning asosiy sabablaridan biri 
shundaki, u Android operatsion tizimini rivojlantirish uchun 
tasdiqlangan asosiy funksiyalarni taqdim etgan. Linux yadrosining 
xususiyatlari:
 
Xavfsizlik – Linux yadrosi dastur va tizim o‘rtasida 
xavfsizlikni ta’minlaydi; 
 
Xotirani boshqarish – u dasturlarimizni ishlab chiqish 
erkinligini ta’minlab, xotira boshqaruvini samarali boshqaradi; 
 
Jarayonni boshqarish – u jarayonni yaxshi boshqaradi, kerak 
bo‘lganda jarayonlar o‘rtasida resurslarni taqsimlaydi; 
 
Tarmoq – u tarmoq aloqasini samarali boshqaradi; 
 
Drayver modeli – Ilovaning ishlashini ta’minlaydi. Qurilma 
ishlab chiqaruvchilari o‘zlarining drayverlarini Linux ga asoslanib 
qurishlari mumkin. 
Kutubxonalar. Yadro ustida ishlaydigan Android platformasi 
turli funksiyalar bilan ishlab chiqilgan. U ko‘plab ochiq manbali 

---

405 
vositalarga ega bo‘lgan turli xil C/C ++ yadro kutubxonalaridan 
iborat. Ulardan ba’zilari: 
 
Android runtime – Android bajarish vositasi asosan Java va 
ART (Android Run Time) kutubxonalaridan iborat. Android ning eski 
versiyalari (4.x va oldingi versiyalari) Dalvik ga asoslangan; 
 
Open GL (graphics library) – ushbu kross-tilli, kross-
platformali dasturiy interfeys 2D va 3D kompyuter grafikalarni 
yaratish uchun ishlatiladi; 
 
WebKit – ushbu ochiq kodli veb-brauzer mexanizmi veb-
tarkibni namoyish qilish va sahifani yuklashni soddalashtirish uchun 
barcha xususiyatlarni taqdim etadi; 
 
Media frameworks – ushbu kutubxonalar audio va video ni 
ishga tushurish va yozish uchun imkon beradi; 
 
Secure Socket Layer (SSL) – ushbu kutubxonalar Internet 
xavfsizligini ta’minlash uchun ishlatiladi. 
Android Runtime. Bu arxitekturaning uchinchi qismidir. Dalvik 
virtual mashinasi deb nomlangan asosiy tarkibiy qismlardan birini 
taqdim etadi. Bu Java uchun maxsus ishlab chiqarilgan Java virtual 
mashinasi sifatida ishlaydi. Android bitta moslamada bir nechta 
nusxalarning samarali ishlashini ta’minlash uchun mo‘ljallangan 
o‘zining maxsus virtual mashinasidan foydalanadi. Dalvik virtual 
mashinasi past darajadagi funktsiyalarni qo‘llab-quvvatlash uchun 
xavfsizlik, ko‘p tarmoqli va xotirani boshqarish uchun Linux 
yadrosidan foydalanadi.