Umum ped na amal-O`um 13-14

faollik va mustaqillik qoidasi juda muhim ahamiyat kasb etayotganligiga e‘tibor qaratiladi. Chunki Ta‘lim 
qonunimiz, milliy dastur va Prezidentimiz qo‘yayotgan talablarda ham faol, mustaqil fikrlaydigan yoshlarni 
tarbiyalashga katta e‘tibor qaratilmoqda, ta‘lim jarayoniga kirib kelayotgan yangi pedagogik texnologiyalar 
ham shuni talab etayotganligi haqidagi qarashlar yoritib beriladi. 
 
E‘tibor bering! 
Тa’limdagi onglilik va faollik tamoyili

Тa’limdagi onglilik va faollik, o’quvchidagi
ko’tarinki kayfiyat, ko’proq bilishga intilish, 
mustaqil fikrlash va xulosalar chiqarishga
undaydi. Bilimlarni ongli va faol o’zlashtirish
o’qitish jarayonining psixologik tomonlarida
o’z ifodasini topadi. O’qitishda nazariy
bilimlar qanchalik qat’iy bayon etilsa, 
o’quvchi talabaning fikr yuritishi shunchalik
aniq va ravshan bo’ladi va o’quv
materiallarini ongli o’zlashtirish darajasi
ham oshadi.
 
Ta‘lim tizimi isloh qilinayotgan hozirgi jarayonda yoshlarning mustaqil fikr yuritishi, mustaqil suratda bilim 
olishga intilishi talab qilinadi. Buning natijasida bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni ijodiy tus oladi. Bunday jarayonda 

---

UZLIKSIZ TA‘LIM PEDAGOGIKASI 
132 
o‘qituvchi o‘quvchining mashg‘ulotlarga munosabati va bu jarayonda o‘zini qanday tutishga e‘tibor bermog‘i lozim. 
Shunday ekan, ta‘limning samaradorligi o‘qituvchining o‘quvchilarni o‘qishga izchil va muntazam qiziqtirib borishga 
bog‘liqdir. Buning uchun o‘qituvchi ularni o‘qishga ijodiy munosabatda bo‘lishga, mustaqillikka, ishchanlikka 
odatlantirishi lozim. 
Savol va topshiriq 
1. ―Didaktika‖ tushunchasini ta‘riflab bering. 
2. Didaktikaning predmeti va ob‘ekti nimalardan iborat? 
3. Didaktikaning asosiy vazifalari nimalardan iborat?
4. Didaktikaning asosiy kategoriyalari qaysilar? 
5. Didaktik konsepsiyalardan qaysilari bilan tanishsiz? 
6. Rivojlantiruvchi konsepsiyaning mohiyati nimadan iborat? 
7. Rivojlantiruvchi ta‘limnig asosiy tamoyillari qaysilar? 
8. Muammoli ta‘limning mohiyati nimadan iborat? 
9. ―Ta‘lim va tarbiyaning insonparvarlik, demokratik xususiyatlari‖ tushunchasini Siz qanday tushunasiz? 
10. Zamonaviy didaktik tizimning o‘ziga xos belgilari nimalardan iborat? 
11. Pedagogik paradigma nima? Ta‘limning asosiy paradigmalarini aytib bering.