Umumiy fitopatalogiya va mikrobialogiya

CHytridiales tartibi. Bu 
tartibga 
kiruvchi 
zamburug‘lar 
obligat xisoblanadi va xujayra ichida 
parazitlik qiladi. 
Organizimlarning vegetativ ta‘sir 
amyoboid bo‘lib etilgandan so‘ng 
bitta 
yoki 
bir 
necha 
zoosporangiyalarga aylanadi. Xitridiomitsetlar – obligat parazitlar. Ular 
rivojlanayotgan yosh organ va to‘qimalarni zararlaydi va o‘simlikda uning 
to‘qimalarini keskin o‘sib ketishiga olib keladi (gipertrafiya). 
Ko‘pchilik turlari suvda yashaydigan saprotroflar, ayrimlari suv o‘tlari va 
hayvonlarida parazitlik qilib yashaydi.Fitopatogen turlari esa qishloq xo‘jalik 
o‘simliklariga va gullarga katta zarar etkazadi. Masalan, Synchytrium endobotisum 
Pers. kartoshkada rak, Olpidium brassisae Dang. karam ko‘chatlarida qorason 
kasalligini qo‘zg‘atadi. 
Xitridiomitsetlar sinfi zambururug‘lari vegetativ tanasining tuzilishi va tinchlik 
davridagi sporalarning hosil bo‘lishiga qarab ikki tartibga bo‘linadilar: 
Plasmodiophorales va Myxochytridiales.
Plasmodiophorales tartibiga kiruvchi zamburug‘lar karam kilasi, kartoshkaning 
parsha kasalliklarini keltiradi.
Myxochytridiales tartibi zamburug‘lari karam ko‘chatlarining qora son, 
kartoshkaning rak kasalligini keltiradi Bu tartibi 2 ta avlodlardan iborat:
1) Olpidium (Olpidium).
2) Synchytrium (Sinxitrium). Bu avlodlar bir-biridan zoosporangiyalarni soni 
bilan farq qiladi. 

---

14 
Olpidium avlodi. Bu avlodga kiruvchi zamburug‘ning amyoboidi bitta 
zoosporangiy yoki tinim davrining kechiruvchi sporangiy hosil qiladi. Bu 
zamburug‘lar obligat parazitlar hisoblanadi, ular yosh o‘simlik va to‘kimalarni yer 
ostki qismlarini zararlaydi. Kasallik tuproqni yuqori namlik bilan kuzatiladi.
Olpidium (Olpidium) avlodi vakili Olpidium. brassisae (Olpidium brassikae) 
zamburug‘i karamda qora son kasalligani qo‘zg‘atadi. Qora son kasalligi karam 
niholining turli rivojlanish davrlarida uchrashi mumkin.Qorason bilan zararlangan 
o‘simlik to‘qimalari yumshoq va qorayib
ketadi, chiriy boshlaydi. O‘simlik turgorligini yo‘qotadi.

---

15